Kỳ quan độc nhất vô nhị
Với diện tích 1.553km2; 1969 hòn đảo
chạy dài theo bờ biển Quảng Ninh,Vịnh Hạ Long chứa đựng nhiều giá trị
ngoại hạng, quốc tế, mang tính toàn cầu trong đó nổi bật là hai giá trị
cảnh quan, địa chất địa mạo đã được UNESCO hai lần tôn vinh là Di sản
thiên nhiên thế giới. Không còn nghi ngờ gì nữa, Vịnh Hạ Long thực sự là
một kỳ quan thế giới, đúng như sự suy tôn trong cuốn sách Những kỳ quan
thế giới (Le merveiller du Mon de) của Nhà xuất bản Hachette năm 1950.
Như một kho báu khổng lồ, Vịnh Hạ Long
còn mang nhiều giá trị khác: Đa dạng sinh học, lịch sử - văn hóa, khảo
cổ, kinh tế... Vịnh Hạ Long từ lâu đã trở thành đối tượng nghiên cứu của
nhiều ngành khoa học: Hải dương học, Dân tộc học, Sinh vật học... Danh
thắng Vịnh Hạ Long chứa đựng nhiều bí ẩn trong lòng, mà khi du khách đến
Vịnh Hạ Long còn chưa khỏi sửng sốt trước cảnh đẹp ở đây thì đã bị
những bí ẩn chưa có lời giải đáp đó lôi cuốn bởi sự hấp dẫn, bất ngờ.
Vịnh Hạ Long là một tạo hình kỳ lạ của
tạo hoá, một sự kết hợp giữa điêu khắc và hội họa, là sự hài hoà, uyển
chuyển giữa bố cục và màu sắc, giữa hình khối và không gian... được biểu
hiện bởi hàng ngàn đảo trên mặt biển xanh màu ngọc bích, lung linh. Vừa
hoành tráng, khỏe mạnh, vừa duyên dáng, thơ mộng. Những khối đá nằm rải
rác như một công viên nơi biển cả. Những hình thù khác nhau như có bàn
tay sắp đặt ''cố tình'' của tạo hóa khơi gợi trí tưởng tượng vô hạn của
con người. Hòn Đỉnh Hương làm người ta lên tưởng đến những chiến binh
dũng cảm của dân tộc ngày nào thắp nén hương mà thề nguyện giết giặc cứu
nước trước giờ xung trận, Hòn Gà chọi lại có một chiều sâu triết học.
Cả một tư tưởng Phương Đông thâm thuý, cổ kính, cả một học thuyết Âm
dương ngũ hành từ bao đời chỉ cần nhìn vào đó thôi con người cũng không
cần lời đàm luận nào nữa…
Cái đẹp kỳ quan của Hạ Long được tạo
nên từ 3 yếu tố: Đá, Nước và Trời. Đây là một ''đặc ân'' của thiên nhiên
dành cho Hạ Long mà chưa có nước nào trên thế giới có được. Những đảo
đá nằm trên biển giống như những người lính gác trên mặt Vịnh, lại giống
như đàn Thiên nga đang bơi lượn trên biển. Ai đó coi Vịnh Hạ Long như
một ''hòn non bộ'' của Thượng đế.
Có thể nói có bao nhiêu người đã đến
vịnh Hạ Long thì có bấy nhiêu lời ca ngợi vẻ đẹp của Vịnh Hạ Long. Từ
thế kỷ 15, Nguyễn Trãi (1380 - 1442), nhà thơ lớn của dân tộc, danh nhân
văn hóa thế giới, khi qua Hạ Long đã thốt lên: “Kỳ quan đất dựng giữa
trời cao/Một vùng biếc sẫm gương lồng bóng/Muôn hộc xanh om tóc mượt
màu...”.
Không chỉ danh nhân, thi sĩ mà các
chính khách nước ngoài khi đến Vịnh Hạ Long hầu hết đều có chung một
nhận xét “Chưa đến Hạ Long, chưa thật biết Việt Nam”. Năm 2001, nguyên
Thủ tướng nước CHND Trung Hoa Lý Bằng khi đến Việt Nam đã thốt lên “Vẻ
đẹp của Vịnh Hạ Long làm chúng tôi quên đường về”.
Chủ tịch Quốc hội Mông Cổ Tumar Oder
ca ngợi Vịnh Hạ Long: “Vịnh Hạ Long là nơi đẹp có một không hai trên thế
giới. Khách nước ngoài thực sự khâm phục, thích thú”. Nhà vua Thụy Điển
Carl XVI Gustaf hết lời ca ngợi Vịnh Hạ Long trong chuyến thăm Vịnh năm
2004: “Trước khi chuẩn bị cho chuyến thăm Việt Nam, chúng tôi đã được
nghe và đọc rất nhiều về đất nước tươi đẹp và quyến rũ này. Chúng tôi
không bị thất vọng mà ngược lại. Tôi đánh giá cao về vẻ đẹp thiên nhiên
của Vịnh”...
Nhà báo Jon Swain đã viết trên trang
Amazing Planet về Hạ Long: "Biển Hạ Long đẹp như một dải lụa còn những
núi đá trên biển giống như những chiếc vây rồng uốn lượn. Đi càng xa bờ,
bạn sẽ càng thấy nước biển trong xanh như màu ngọc lục bảo. Không phải
tới thành phố biển nào bạn cũng có thể chiêm ngưỡng trời nước của biển
khơi và một hệ thống hang động phong phú như ở đây"…
Vinh quang…
Nằm ở phía Đông - Bắc của Tổ quốc,
Vịnh Hạ Long là một vùng biển đảo rộng lớn, có cảnh quan thiên nhiên
tuyệt mỹ, nơi ẩn chứa những giá trị đặc biệt về địa chất, địa mạo, đa
dạng sinh học và lịch sử - văn hóa. Với những giá trị đó, ngày
17/12/1994, tại Phiên họp lần thứ 18 Hội đồng Di sản Thế giới thuộc
UNESCO tổ chức tại Thái Lan, Vịnh Hạ Long chính thức được công nhận là
Di sản Thiên nhiên Thế giới. Năm 2000, Vịnh Hạ Long được UNESCO công
nhận lần thứ hai Di sản Thế giới bởi giá trị địa chất, địa mạo. Và, ngày
11/11/2011, “Vịnh nước nơi Rồng đáp xuống” đã nằm trong danh sách 7 Kỳ
quan Thiên nhiên Thế giới, vượt lên trên những thắng cảnh nổi tiếng như
Grand Canyon, quần đảo Maldive và núi Kilimanjaro... Tất cả những điều
đó đã khẳng định giá trị ngoại hạng mang tính toàn cầu của Di sản Thiên
nhiên Thế giới Vịnh Hạ Long.
Ông Kurt Walter, Tổng giám đốc Tập
đoàn Apple Tree, được nhiều người biết đến với hình ảnh chiếc Du thuyền
Emeraude cổ điển trên vịnh Hạ Long, bày tỏ: “Việc Hạ Long có tên trong
danh sách 7 kỳ quan thiên nhiên mới của thế giới là một điều hết sức
hiển nhiên. Vẻ đẹp diễm lệ của Hạ Long đã bị che phủ bởi khói bụi chiến
tranh trong suốt một thời gian dài. Nét kiêu sa ấy đã được đánh thức, đã
được thế giới nhận ra vào những năm 1990. Giờ đây, chúng tôi đang mong
chờ ngày càng nhiều du khách đến với nơi này để được tận mắt chiêm
ngưỡng vẻ đẹp huyền diệu của Vịnh Hạ Long.”
Ông Adam Sitkoff, Giám đốc điều hành
Phòng thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam, phát biểu: “Hạ Long vốn đã là một
điểm đến hấp dẫn với những du khách thích khám phá những nét văn hoá mới
lạ, khác với những điểm du lịch đã quá quen thuộc như Thái Lan và Bali.
Nhưng với việc Hạ Long được công nhận là 1 trong 7 kỳ quan thiên nhiên
mới của thế giới, ngày sẽ càng có nhiều du khách chọn Hạ Long làm điểm
đến không thể bỏ qua trong hành trình khám phá khu vực Đông Nam Á.”
Với hàng triệu người trên thế giới
tham gia bình chọn từ năm 2007 đến nay, một điều không thể nghi ngờ là
danh sách 7 kỳ quan cuối cùng được chọn đích thực là những thắng cảnh
nổi tiếng nhất và được nhiều người yêu thích nhất.
Với những nét đặc sắc của một vùng non
nước hữu tình, Hạ Long là một điểm đến hàng đầu của Việt Nam. Nếu như
năm 2005, vịnh Hạ Long đón khoảng 1,5 triệu lượt khách thì đến năm 2010
đã đạt hơn 2 triệu lượt, 9 tháng đầu năm 2011 đã có trên 2,1 triệu lượt
khách đến vịnh Hạ Long, đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 14%/năm. Ước
tính có 5,4 triệu du khách đến với Hạ Long trong năm 2011, trong đó có
2,5 triệu du khách nước ngoài.
Mặc dù chưa ai ước tính được lượng
khách du lịch đến với Hạ Long sẽ tăng đến mức nào sau khi Hạ Long được
công nhận là một trong 7 kỳ quan thiên nhiên mới của thế giới, rất nhiều
người vẫn kỳ vọng lượng khách du lịch vào Việt Nam tăng rõ rệt, đặc
biệt là lượng du khách quay trở lại Hạ Long để được hơn một lần trải
nghiệm những điều kỳ thú nơi đây.
…và trách nhiệm
Đại tướng Võ Nguyên Giáp, khi đến Hạ
Long, ngoài sự xúc động, tự hào đã suy nghĩ đến việc giữ gìn vẻ đẹp của
kỳ quan này cho thế hệ mai sau: “Vịnh Hạ Long đúng là một kỳ quan của
thế giới. Ta có trách nhiệm gìn giữ tôn tạo, giới thiệu kỳ quan của đất
nước cho du khách cả thế giới”.
Nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh cũng
từng viết: “Các thế hệ người Việt Nam hôm nay và mãi mãi mai sau phải
làm hết sức mình để gìn giữ, bảo tồn và phát huy những giá trị tuyệt vời
của vịnh Hạ Long. Để vịnh Hạ Long không chỉ là điểm đến của nhân dân ta
khắp mọi miền đất nước, mà còn là điểm hẹn của bạn bè khắp nơi trên thế
giới".
Những năm qua, dưới sự chỉ đạo của
Đảng, Nhà nước, sự nỗ lực của các ngành, các cấp từ Trung ương đến địa
phương và sự giúp đỡ của các tổ chức quốc tế có liên quan, công tác quản
lý, bảo tồn và phát huy giá trị Di sản vịnh Hạ Long đã có những bước
chuyển biến căn bản, các hoạt động kinh tế - xã hội trên Vịnh đã dần dần
đi vào nề nếp, giá trị của Di sản ngày càng được bảo tồn tốt hơn, chất
lượng môi trường, cảnh quan được bảo vệ, các hành vi xâm hại đến di sản
ngày càng được hạn chế, là điểm đến hấp dẫn với khách du lịch trong nước
và quốc tế.
Để giữ gìn, bảo tồn và phát huy tốt
nhất giá trị Vịnh Hạ Long cần phải có sự vào cuộc đồng bộ của các cấp,
các ngành, đặc biệt là mỗi người dân và du khách. Trong thời gian qua,
các cấp bộ, ngành như Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch, Tổng cục Du lịch
Việt Nam, Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long… đã có
những hoạt đông tích cực quảng bá, chủ động nhằm bảo tồn, xây dựng và
phát triển những giá trị tiềm năng, giá trị du lịch của di sản thiên
nhiên thế giới đặc sắc này. Song, để công tác này đạt hiệu quả sâu rộng
hơn nữa chúng ta cần nâng cao nhận thức cho toàn bộ tầng lớp nhân dân,
tất cả cùng chung tay hết sức bảo tồn, xây dựng Vịnh Hạ Long. Khai thác
giá trị về du lịch của kỳ quan phải có tổ chức và thật khoa học, song
hành với việc bảo vệ, giữ gìn và tôn tạo các giá trị đó.
Để phát triển ngành du lịch xanh, thu
hút khách du lịch trong và ngoài nước, và có trách nhiệm cho mai sau,
trong những năm tới, các cấp, ngành cần phải đẩy mạnh các giải pháp để
mãi giữ cho Hạ Long một vẻ đẹp “huyền bí” và “thơ mộng”:
Tổ chức đồng loạt các hoạt động tuyên
truyền; kiểm soát tác động của các hoạt động kinh tế; xây dựng thể chế
chính sách và tổ chức thực hiện; quảng bá, khai thác và tôn vinh giá trị
Di sản vịnh Hạ Long.
Công tác bảo vệ môi trường, cảnh quan
trên Vịnh Hạ Long cần tăng cường triển khai, đẩy mạnh việc nghiên cứu,
ứng dụng các giải pháp công nghệ để cải thiện môi trường, tập trung xử
lý cơ bản những vấn đề liên quan đến môi trường để bảo vệ những giá trị
đặc biệt của Vịnh Hạ Long; cần đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học
trên các lĩnh vực về địa chất, địa mạo, sinh vật biển, về các tài nguyên
trên Vịnh Hạ Long. Đồng thời, kết hợp kêu gọi các nguồn vốn đầu tư
trong nước và ngoài nước để làm tốt hơn công tác bảo tồn giá trị di sản
vịnh Hạ Long. Đặc biệt quan tâm đến các đơn vị hoạt động khai thác du
lịch trên Vịnh, nâng cao hơn nữa ý thức trách nhiệm của đối tượng này
trong việc bảo vệ môi trường, bảo vệ cảnh quan hiện có của Vịnh; đồng
thời, thông qua họ, hướng dẫn cho du khách khi đến tham quan Vịnh Hạ
Long nâng cao trách nhiệm của mình đối với di sản - kỳ quan thiên nhiên.
Xây dựng cơ chế quản lý Vịnh Hạ Long
một cách khoa học, có trật tự, góp phần tôn vinh những giá trị nổi bật
của Vịnh Hạ Long. Cùng với đó cần phải có chế tài xử lý nghiêm với những
hoạt động vi phạm, ảnh hưởng đến giá trị di sản. Công tác quản lý, đón
tiếp, phục vụ du khách và đảm bảo an toàn cho khách thăm Vịnh chu đáo
tạo ấn tượng tốt, tổ chức lại khâu dịch vụ sao cho khoa học để đạt hiệu
quả cao hơn.
Mỗi người dân cũng cần nêu cao tinh
thần tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết, tự giác tham gia góp sức vào
công tác bảo tồn, giữ gìn và phát triển vịnh Hạ Long, bằng những hành
động bảo vệ cảnh quan Vịnh, giữ gìn vệ sinh môi trường… đồng thời quảng
bá hình ảnh Vịnh với bạn bè trong nước và quốc tế.
Có thể nói, việc Hạ Long nằm trong top
7 kỳ quan thiên nhiên thế giới mới là kết quả có hậu, là sự tưởng
thưởng kịp thời cho nỗ lực tổ chức cuộc bình chọn do Chính phủ, Bộ Văn
hóa, Thể thao và Du lịch, tỉnh Quảng Ninh phát động, với hàng ngàn cuộc
bầu chọn rầm rộ, thu hút hàng triệu người Việt Nam trong và ngoài nước
tham gia. Nhưng việc Hạ Long có thêm danh hiệu mới thực sự chưa phải là
chiến thắng ngọt ngào, thậm chí còn đặt ra nhiều áp lực mới cho công tác
quản lý khai thác đối với thắng cảnh vốn đã rất nổi tiếng này.
Thực tế thế giới đã có những bài học
cay đắng, nhãn tiền kiểu khai thác di sản chỉ dựa trên danh tiếng. Đó là
trường hợp Indonesia, vì quá ưu tiên cho du lịch đã để mất dần bản sắc
văn hoá của thắng cảnh Bali. Tương tự là Thái Lan, cố đô Authaya nguy
nga tráng lệ 600 tuổi vốn được xếp hạng Di sản văn hoá thế giới từ rất
sớm, hiện đang có nguy cơ bị UNESCO đưa ra khỏi danh sách di sản thế
giới vì kiểu khai thác du lịch tận thu…
Giá trị Di sản Vịnh Hạ Long đã vượt ra
khỏi phạm vi đất nước, các vấn đề quản lý, bảo tồn, phát huy Di sản đã
vượt ra khỏi phạm vi một tỉnh, vì vậy, con người Hạ Long nói riêng, con
người Việt Nam nói chung có trách nhiệm rất cao cả, nặng nề. “Cùng với
các Di sản thế giới khác trong cả nước như Di sản quần thể kiến trúc Cố
đô Huế, Phố cổ Hội An, Thánh địa Mỹ Sơn, Di sản thế giới Vịnh Hạ Long
chắc chắn mãi mãi là nơi lưu giữ và phát huy, khai thác những giá trị to
lớn và vô giá về khoa học cùng những điều kỳ thú thiên nhiên cho đất
nước và nhân loại.
Thu Hà - Văn Tuân
|