VỤ BẠC HY LAI

2012

1. BBC (9-2-2012): Số phận cựu giám đốc công an TQ.

2. BBC (15-3-2012): Bí thư Trùng Khánh bị cách chức.

3. BBC (14-3-2012): Trung Quốc cần ‘cải cách khẩn cấp’.

4. BBC (16-3-2012): Tập Cận Bình kêu gọi đoàn kết.

5. RFI (16-3-2012): Những mưu toan ngay trong lòng quyền lực Trung Quốc.

RFI (16-3-2012): Tập Cận Bình: Đảng Cộng sản Trung Quốc là nơi tập trung mọi thối nát.
BBC (17-3-2012): Bạc Hy Lai vuột mất giấc mơ lãnh tụ.
RFI (17-3-2012): Bạc Hy Lai bị thất sủng vì chống mafia ?
BBC (20-3-2012): Bạc Hy Lai 'cản trở điều tra tham nhũng'.
RFI (22-3-2012): Đại biến động trong trung tâm quyền lực Trung Quốc.
BBC (23-3-2012): Bắc Kinh dồn dập tin đồn.
ĐT (27-3-2012): Thái tử đỏ Bạc Hy Lai của Trung Quốc bị thất sủng thế nào?
RFI (28-3-2012): Một tình tiết mới trong vụ án Bạc Hy Lai tại Trung Quốc.
RFI (6-4-2012): Tỷ phú Trung Quốc thân Bạc Hy Lai bị điều tra.
BBC (10-4-2012): Bạc Hy Lai bị loại khỏi Trung ương Đảng.
BBC (11-4-2012): Phu nhân cựu bí thư Trùng Khánh.
RFA (12-4-2012): Bạc Hy-lai: ngôi sao vụt tắt. Vì đâu?
SGTT (13-4-2012): Tại sao là bà Bạc Cốc Khai Lai?
BBC (15-4-2012): 'Người Anh xấu số' ở Trùng Khánh.
BBC (15-4-2012): Quân khu Thành Đô 'bị điều tra'.
VNE (18-4-2012): Doanh nhân Anh bị nghi giúp Bạc Hy Lai rửa tiền.
NV (18-4-2012): Hàng chục người bị bắt trong vụ Bạc Hy Lai.
BVN (20-4-2012): Nhà báo Trung Quốc: Bạc Hy Lai có quá khứ đầy dẫy hối lộ.

19. DCV (21-4-2012): Ba câu hỏi dành cho Bắc Kinh.

20. RFI (22-4-2012): Vụ Bạc Hy Lai : Giới lãnh đạo Trung Quốc đứng trên pháp luật.

21. VNN (23-4-2012): TQ điều tra tài sản gia đình họ Bạc ở Hong Kong.

SGTT (25-4-2012): Vụ Bạc Hy Lai: Những vùng tối.
BBC (26-4-2012): Chủ tịch TQ bị ông Bạc Hy Lai "nghe lén".
RFI (26-4-2012): Đảng Cộng sản Trung Quốc đang thanh trừng nội bộ.
VNE (27-4-2012): Bạc Qua Qua lái xe Porsche.
RFI (30-4-2012): Bí thư tỉnh ủy Quảng Đông : Ngôi sao đang lên của đảng Cộng sản Trung Quốc.
RFI (1-5-2012): Tình tiết mới trong cuộc điều tra về vợ ông Bạc Hy Lai.
SGTT (4-5-2012): Bạc Hy Lai và ba phương án giết Vương Lập Quân.
ĐT (5-5-2012): Cuộc đấu đá ở Trung Quốc và bản chất của chế độ.
ĐCV (14-5-2012): Quan chức vượt khỏi vòng kiểm soát.
BBC (17-5-2012): Kêu gọi cách chức ông Chu Vĩnh Khang.

*****

Số phận cựu giám đốc công an TQ

BBC - Thứ năm, 9 tháng 2, 2012

Càng có nhiều bí ẩn về một trong những quan chức công an hàng đầu Trung Quốc sau khi chính phủ Mỹ xác nhận ông đã đến tòa Tổng lãnh sự của họ.

Một số người nghi ngờ ông Vương Lập Quân xin tị nạn, mặc dù bộ ngoại giao Mỹ từ chối bình luận.

Ông Vương được cả nước biết đến sau khi đứng đầu cuộc diệt trừ tội phạm có tổ chức ở Trùng Khánh. Nhưng ông đã mất chức và nay nghỉ phép vì "stress".

Một thứ trưởng ngoại giao Trung Quốc Thôi Thiên Khải nói đây chỉ là một "vụ riêng lẻ". Ông nói vấn đề "được giải quyết thật suôn sẻ", mặc dù không đi vào chi tiết là đã có chuyện gì xảy ra cho ông Vương.

Vụ việc có thể có tác động mạnh cho sếp của ông Vương, Bí thư thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai, người có vẻ sửa soạn trở thành một trong các lãnh đạo Trung Quốc cuối năm nay. Ông Bạc là một trong những chính khách nổi danh nhất Trung Quốc gần đây, khi mở chiến dịch ca tụng quá khứ cộng sản của đất nước, và triệt hạ tội phạm.

'Tự nguyện'

Nhiều ngày qua, người ta đồn đoán về số phận của Vương Lập Quân sau lộn xộn bên ngoài Tổng lãnh sự Mỹ ở Thành Đô đầu tuần này. Thành Đô chỉ cách Trùng Khánh, nơi ông Vương là Phó Thị trưởng, vài giờ ô tô. Người ta nói nhìn thấy rất đông công an lập rào chắn bên ngoài tòa tổng lãnh sự.

Bình luận trên các trang blog, một số nói một chiếc xe có biển số Trung Khánh bị cảnh sát đưa đi.

Phát biểu ở Washington, phát ngôn viên ngoại giao Victoria Nuland nói: "Ông Vương Lập Quân đề nghị có một cuộc gặp gỡ tại Tổng Lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô đầu tuần này." Trong bình luận thận trọng, bà nói: "Ông có thăm tổng lãnh sự và sau đó ra đi tự nguyện." Bà Nuland nói bộ ngoại giao không bàn về các vấn đề liên quan những người xin tị nạn.

Ông Vương mất chức Giám đốc Công an Trùng Khánh tuần rồi và được giao nhiệm vụ khác. Sang hôm thứ Tư, Văn phòng Thông tin chính quyền nhân dân Trùng Khánh nói ông đã nghỉ phép.

Ông Vương Lập Quân, 52 tuổi, đứng đầu cuộc thanh trừng tội phạm có tổ chức ở Trùng Khánh khiến hàng trăm người bị bắt, có cả người từng đứng đầu ngành tư pháp thành phố. Ông là một võ sư và những chiến tích chống tội phạm của ông từng là cảm hứng cho một sêri phim truyền hình.

*****

Bí thư Trùng Khánh bị cách chức

BBC - Thứ năm, 15 tháng 3, 2012

Có vẻ sự nghiệp chính trị của ông Bạc Hy Lai đã chấm dứt

Đảng Cộng sản Trung Quốc đã cách chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh của ông Bạc Hy Lai, Tân Hoa Xã đưa tin.

Ông Bạc, 62 tuổi, từng là một trong các ứng viên hàng đầu dự kiến sẽ được cất nhắc vào các vị trí cao nhất trong kỳ Đại hội Đảng vào cuối năm nay.

Tuy nhiên, vừa qua ông lại dính vào một vụ tai tiếng khi cựu giám đốc công an Trùng Khánh của ông đã tỵ nạn tại tòa lãnh sự Hoa Kỳ hồi tháng 2.

Phó Thủ tướng Trương Đức Giang sẽ thay thế vị trí của ông Bạc, Tân Hoa Xã cho biết.

Động thái này xảy ra chỉ một ngày sau phiên bế mạc kỳ họp Quốc hội thường niên của Trung Quốc khi mà sự vắng mặt của ông Bạc đã gây ra những đồn đoán về tương lai chính trị của ông này.

Sau một thời gian im lặng, hồi tuần trước ông Bạc đã lên tiếng về vụ việc của cựu giám đốc công an Trùng Khánh Vương Lập Quân khi ông trả lời câu hỏi của các nhà báo trong một cuộc họp bên lề Quốc hội. Ông nói ông không thể tưởng tượng ông Vương sẽ bỏ chạy. Nó xảy ra quá đột ngột, ông Bạc nói.

“Tôi có cảm giác như là tôi đã đặt niềm tin vào lầm người,” ông Bồ phân trần trong một cuộc họp của đoàn đại biểu Quốc hội Trùng Khánh.

Việc ông Vương đến Tòa lãnh sự Mỹ ở Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên, đã làm dậy lên những tin đồn rằng ông này đang muốn đào tẩu. Truyền thông Nhà nước Trung Quốc đưa tin ông Vương đang đi nghỉ để hồi phục khi ông đang gặp nhiều sức ép trong công việc.

Ông Vương từng là người đứng đầu chiến dịch trấn áp tội phạm có tổ chức ở Trùng Khánh – một thành tích đã đưa ông và sếp của ông là ông Bạc lên đỉnh cao chính trị. Ông này sau đó đã bị cơ quan công an điều tra về vụ đào tẩu. Tân Hoa Xã hôm nay cũng đưa tin ông Vương đã mất chức phó thị trưởng Trùng Khánh.

Trong cuộc họp báo hôm thứ Tư 14/3 sau phiên bế mạc kỳ họp Quốc hội, Thủ tướng Ôn Gia Bảo cho biết cuộc điều tra đã đạt được một số ‘tiến triển’ nhưng không tiết lộ chi tiết.

Ông nói rằng giới chức địa phương phải nghiêm túc nhìn lại và rút ra bài học từ vụ việc và rằng Bắc Kinh đánh giá vụ việc này ‘hết sức nghiêm trọng’.

*****

Trung Quốc cần ‘cải cách khẩn cấp’

BBC - Thứ tư, 14 tháng 3, 2012

Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã đưa ra lời cảnh báo về việc cấp thiết phải cải cách đất nước vì nếu không, ông nói, những thảm họa như Cách mạng văn hóa có thể sẽ lại xảy ra.

Phát biểu tại buổi họp báo sau phiên bế mạc của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc, tức Quốc hội Trung Quốc, Thủ tướng Ôn cho biết rằng quyết định cắt giảm mục tiêu tăng trưởng kinh tế của nước này trong năm 2012 xuống còn 7.5% là cần thiết để duy trì tăng trưởng.

Ông cũng đề cập đến mối quan hệ thương mại Mỹ – Trung, quan hệ với Đài Loan và cho biết nước ông sẽ đẩy nhanh quá trình cải cách tiền tệ. Ông nhấn mạnh rằng Trung Quốc cần thúc đẩy các cải cách kinh tế và chính trị. Các cải cách này, theo ông, cần phải được thực hiện ‘dần dần và có trật tự’ và cần thiết cho nền kinh tế của đất nước.

Đây là kỳ họp Quốc hội cuối cùng của Trung Quốc trước khi diễn ra quá trình chuyển giao quyền lực vào cuối năm nay.

Trong diễn văn khai mạc kỳ họp hồi tuần trước, Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã đề cập cắt giảm tăng trưởng kinh tế và giải quyết các vấn đề đất đai và quân sự.

Quá trình chuyển giao quyền lực ở Trung Quốc, vốn xảy ra một lần mỗi 10 năm, sẽ bắt đầu vào tháng 10. Người ta cho rằng Phó Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ tiếp quản quyền lãnh đạo Đảng cộng sản từ Chủ tịch Hồ Cẩm Đào trong khi phó Thủ tướng Lý Khắc Cường sẽ thay thế Thủ tướng Ôn Gia Bảo.

‘Tôi xin lỗi’

Trả lời câu hỏi của một phóng viên tại buổi họp báo, ông nói khao khát dân chủ của người dân khu vực Trung Đông phải được ‘tôn trọng và đáp ứng’.

"Tôi tin rằng xu thế tiến đến dân chủ (ở Trung Đông) không thể bị bất cứ thế lực nào đẩy lùi."

Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo

“Tôi tin rằng xu thế tiến đến dân chủ không thể bị bất cứ thế lực nào đẩy lùi,” ông nói. Nhưng khi được hỏi về các vụ tự thiêu liên tiếp ở Tây Tạng, Ôn Gia Bảo cho rằng ‘quá cực đoan’. Các nhà hoạt động nhân quyền cho biết ít nhất 19 người đã chết, trong đó có các nhà sư và phần lớn ở khu vực Tây Tạng, sau khi họ tự châm lửa vào người để phản đối sự cai trị của Trung Quốc đối với Tây Tạng.

Sự xúc động hiện rõ trên mặt ông khi bắt đầu cuộc họp báo. Ông nói rằng ông ‘xin lỗi’ vì những vấn đề kinh tế và xã hội trong thập niên vừa qua.

Là lãnh đạo của đất nước, ông nói ông nên ‘lãnh trách nhiệm’ đối với những vấn đề của đất nước trong suốt thời gian ông tại nhiệm.

Đây là lần xuất hiện cuối cùng trước Quốc hội của ông Ôn Gia Bảo trên cương vị thủ tướng Trung Quốc

“Có chỗ vẫn có thể làm tốt hơn trong công việc của tôi,” ông nói.

Về thương mại Trung – Mỹ, ông nói ông muốn tăng cường nhập khẩu từ Mỹ và gia tăng đầu tư hai chiều.

Về quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan, ông nói ông hài lòng với các tiến triển và mong muốn quan hệ kinh tế mạnh mẽ hơn giữa hai bên, bao gồm khuyến khích các ngân hàng hai bờ eo biển đầu tư lẫn nhau.

Cho quyền bắt giữ?

Trước đó, trong phiên bế mạc kỳ họp, các đại biểu Quốc hội Trung Quốc đã biểu quyết thông qua báo cáo điều hành của chính phủ. Các đại biểu cũng phê chuẩn những sửa đổi trong Luật tố tụng hình sự quy định quyền hành của công an trong việc bắt giữ những người bất đồng chính kiến.

Tân Hoa Xã đưa tin Quốc hội nước này đã thông qua kế hoạch phát triển kinh tế xã hội cũng như ngân sách cho năm 2012.

Những sửa đổi trong Luật tố tụng hình sự được thông qua với đại đa số trong tổng số gần 3.000 đại biểu bỏ phiếu thuận. Những người chỉ trích cho rằng những sửa đổi này có thể hợp pháp hóa các vụ bắt giữ bí mật, trong khi cũng có ý kiến cho rằng những quy định mới này sẽ hạn chế quyền lực của công an.

Bộ luật này được sửa đổi sau một loạt các vụ bắt giữ nhiều nhân vật bất đồng chính kiến nổi bật hồi năm ngoái.

*****

Tập Cận Bình kêu gọi đoàn kết

BBC - Thứ sáu, 16 tháng 3, 2012

Ông Tập Cận Bình phê phán những người 'khoe khoang, lừa phỉnh quần chúng'

Người được xem sẽ là lãnh đạo kế tiếp của Trung Quốc kêu gọi Đảng đoàn kết trong một diễn văn công bố hôm nay - một ngày sau vụ cách chức Bí thư Trùng Khánh.

Phó Chủ tịch nước, Tập Cận Bình, cũng nói uy quyền của Đảng bị suy yếu vì "tình trạng thiếu kỷ luật" trong một số đảng viên.

Bài viết trên tạp chí Cầu Thị - tờ báo lý luận chính của Đảng Cộng sản Trung Quốc - dựa trên một diễn văn mà ông Tập đọc ở Trường Đảng Trung ương Trung Quốc hôm 1/3.

Nhưng giới phân tích nói việc cho đăng báo hôm nay là dấu hiệu giới chóp bu muốn ngăn ngừa hậu quả nguy hiểm của việc đấu đá nội bộ.

Ông Tập Cận Bình được cho là sẽ kế nhiệm ông Hồ Cẩm Đào ở chức Tổng Bí thư năm nay trước khi trở thành Chủ tịch Trung Quốc năm 2013.

Bài báo của ông viết: "Gìn giữ sự trong sạch tư tưởng cũng là bảo vệ đoàn kết của Đảng."

"Mọi quyết định lớn đều phải nghiêm khắc tuân thủ nguyên tắc tập trung dân chủ của Đảng. Chúng không thể được quyết định bởi một cá nhân hay một nhóm người."

Tập Cận Bình

Ông Tập Cận Bình không hề nhắc tên ông Bạc Hy Lai, nhưng đoạn sau đây có thể được diễn dịch như sự chỉ trích vị cựu Bí thư quen thuộc với giới truyền thông.

"Nếu anh muốn khoe khoang, lừa phỉnh quần chúng, tìm kiếm vật chất và quyền chức, nếu anh không hướng tới những mục tiêu cao hơn, thì không chỉ khó mà tiến hành công tác của Đảng và nhân dân, mà còn hủy hoại hình ảnh của Đảng, làm nhân dân thất vọng, và mất lòng tin."

Nhiều phân tích gia cho rằng ông Bạc Hy Lai sa cơ vì ông công khai vận động cho ghế vào Thường vụ Bộ Chính trị, và phong cách của ông - người cho là xông xáo, kẻ cho là mị dân - đã đe dọa hệ thống lãnh đạo tập thể.

Trái ngược với ông là sự kín đáo của ông Tập Cận Bình - nhiều người thừa nhận họ không thể biết ông sẽ là một lãnh tụ thế nào.

Ông Bạc Hy Lai, người nắm chức bí thư của Trùng Khánh từ năm 2007, bị cách chức vì liên quan vụ Vương Lập Quân, cựu giám đốc công an thành phố, người đã tìm cách lánh nạn trong Lãnh sự quán Mỹ trước khi bị bắt.

Chương trình tin tức của truyền hình Trùng Khánh ngày 15/3 đưa tin ông Lý Nguyên Triều, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, đã chủ trì hội nghị cán bộ lãnh đạo tại Trùng Khánh.

Ông Lý được dẫn lời: "Sự điều chỉnh chức vụ lãnh đạo là do tác động chính trị nghiêm trọng từ vụ Vương Lập Quân."

Tuy vậy, một số nhà phân tích ở đại lục cho rằng ông Bạc Hy Lai sẽ không phải chịu những trừng phạt nặng nề như vụ bí thư Thượng Hải Trần Lương Vũ trước đây.

Dẫu sao ông vẫn là con của Bạc Nhất Ba, một trong những công thần số một của Đảng.

*****

Những mưu toan ngay trong lòng quyền lực Trung Quốc

RFI - Thứ sáu 16 Tháng Ba 2012

Minh Anh

Cuối cùng mọi người ai cũng biết được số phận của ông Bạc Hy Lai, Bí thư Thành ủy Trùng Khánh. Hôm qua, thứ năm 15/03/2012, Tân Hoa Xã loan báo Ban Tổ chức Đảng Cộng sản Trung Quốc đã ra quyết định cách chức ông Bạc Hy Lai. Sự kiện này đã được các báo Pháp hôm nay đặc biệt quan tâm đến. Theo nhận định của các báo Pháp, ông Bạc Hy Lai là nạn nhân của một cuộc “đấu đá nội bộ”.

“Đấu đá bè phái dậy sóng ngay trong lòng Đảng Cộng sản Trung Quốc” là nhận xét của nhật báo công giáo La Croix. Tờ báo cho rằng “việc loan báo chính thức cách chức ông Bạc Hy Lai hôm qua “đã gây ra nhiều tác động”, “làm dậy sóng những lời đồn thổi về một một sự tăng cường đấu đá nội bộ trong lòng đảng Cộng Sản”. Nhận định về sự kiện này, tờ báo cho rằng có hai luồng ý kiến khác nhau. Một số nhà quan sát thì cho rằng đấy chính là thành quả của những người ủng hộ cải cách, mong muốn chống lại trường phái “cánh tả bảo thủ mới” mà ông Bạc Hy Lai là một trong những người đại diện rõ nét. Còn đối với một số khác, thì lại nghĩ rằng đó chẳng qua chỉ là sự trả thù từ những quan chức bị vạ lây do cuộc chiến chống tham nhũng của người đàn ông đầy quyền lực nhất tại Trùng Khánh.

Sự kiện này cũng lộ rõ là “Hệ thống chính trị Trung Quốc là một trong những hệ thống mập mờ nhất trên thế giới sau Bắc Triều Tiên. Một điều chắc chắn là sự kiện này chứng tỏ rằng vấn đề kế thừa vẫn chưa được giải quyết xong và tình thế bên trong vẫn chưa ổn định”.

Theo nhật báo kinh tế Les Echos, sự kiện này cũng giúp cho giới quan sát hiểu rõ phần nào lời kêu gọi cải cách chính trị của Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đưa ra hôm thứ Tư 14/3 vừa qua. Ông cảnh báo về nguy cơ « thảm kịch lịch sử giống như thời Cách mạng Văn hóa » có thể quay trở lại. Les Echos cho rằng sai lầm của Bạc Hy Lai là đã khiến cho giới truyền thông chú ý đến mình một cách quá lộ liễu qua việc định tìm cách quay về những giá trị cơ bản của chủ nghĩa xã hội và tìm cách đề cao những giá trị thời Mao Trạch Đông.

Nhận định này cũng được báo Le Monde đồng chia sẻ. Dưới danh nghĩa khám phá lại “những giá trị của chủ nghĩa xã hội”, ông Bạc Hy Lai nuôi dưỡng một kiểu “chủ nghĩa Mao ngoại lai” : làm sống lại nhiều vở kịch lớn thời cách mạng huy hoàng và cho hát lại bài hát “Đông phương hồng” tại Trùng Khánh. Tên tuổi của ông xuất hiện hầu như khắp nơi trong làng báo chí đến mức thêu dệt thành một huyền thoại. Ông chính là người đã đáp trả được một số căn bệnh trầm kha tại Trung Quốc ngày nay: bất công ngày càng tăng, thiếu một Nhà nước pháp quyền và trống vắng về tinh thần. Nói tóm lại, một mô hình phát triển kinh tế - chính trị - xã hội công bằng nhưng dưới sự bảo hộ của nhà nước, một kiểu Nhà nước bảo hộ. Tuy nhiên, mô hình của Bạc Hy Lai lại đối lập với mô hình “tự do” về kinh tế và chính trị của ông Uông Dương tại Quảng Đông, thành phố biển phía Nam của Trung Quốc, một trong những thành phố giàu có nhất và đông dân nhất.

Cũng liên quan đến quan điểm này, Le Figaro có cái nhìn sâu sắc hơn. Nhà bình luận Arnaud De La Grange, trong bài viết đề tựa “Những mưu toan ngay trong lòng quyền lực Trung Quốc”, cho rằng bối cảnh của những vụ chạm trán đang diễn ra có thể được diễn giải theo hai khía cạnh chính: tranh giành quyền lực giữa hai phe và quan điểm nhìn về mô hình phát triển kinh tế-chính trị.

Thứ nhất là tính tập đoàn quyền lực, mà trung tâm chính là Ban Thường vụ Bộ Chính trị, gồm chín thành viên, thường được mệnh danh là “chín vị hoàng đế”. Vị trí này thường được thông qua bằng một thỏa thuận. Tác giả cho rằng, nền chính trị của Trung Quốc không hoàn toàn là một khối nguyên vẹn, mà bao gồm một bên là phe bảo thủ nhất và bên kia là phe cải tiến.

Cứ liệu thứ hai chính là vị chủ tịch sắp mãn nhiệm nhất thiết phải bảo vệ cho bằng được những vây cánh quyền lực, khi nhận thức được rằng thế hệ lãnh đạo thứ năm của Trung Quốc sẽ phải lãnh đạo đất nước cho một thời hạn là mười năm, tức là đến tận năm 2022. Giống như ông Giang Trạch Dân, ông Hồ Cẩm Đào cũng phải sắp đặt càng nhiều người của mình vào ngay trong vòng quyền lực cao nhất để có thể giữ được tầm ảnh hưởng.

Theo Arnaud De La Grange, vụ ông Bạc Hy Lai có thể được hiểu theo nhiều cách. Đấy vừa là một cuộc chiến giữa hai phe, một bên là Đoàn Thanh niên Cộng Sản và bên kia là “những ông hoàng”. Hay cũng có thể được hiểu là một cuộc chiến giữa “mô hình Trùng Khánh”, thuộc phe bảo thủ và “mô hình Ô Khảm” của những người ủng hộ cải cách.

Như vậy, trong trường hợp đầu tiên, đấy sẽ là một cuộc đọ sức của con người vì quyền lực. Trường hợp thứ hai, chính là sự đối đầu giữa hai tầm nhìn về một Trung Quốc cho tương lai.

Đấu đá nội bộ, chính là cú sốc của giới viên chức chống lại phe những ông hoàng. Nghĩa là, một bên là Đoàn Thanh niên Cộng Sản, mà lãnh tụ chính là ông Hồ Cẩm Đào. Đấy chính là những người xuất thân từ thành phần trung lưu và được thăng tiến nhờ vào tài năng. Còn phía bên kia là “những ông hoàng” trong đó có ông Tập Cận Bình, là con cháu của những quý tộc đỏ, những người có công lao to lớn trong công cuộc xây dựng đất nước Trung Hoa.

Một học giả uyên thâm về Trung Quốc nhận xét, việc ông Bạc Hy Lai bị gạt ra khỏi cuộc chiến đặt ra vấn đề xem xét lại thỏa thuận đạt được hồi năm rồi, vốn được dựa trên nguyên tắc “quyền lực chia ba” : tức là, ba ghế cho Đoàn Thanh niên Cộng sản, ba ghế cho phe “ông hoàng” trong đó có Bạc Hy Lai và ba ghế cho các nhóm khác. Như vậy, vấn đề còn lại là thỏa thuận để tìm một tên khác để thay thế ông Bạc Hy Lai.

Về mặt cơ bản, đấy chính là sự đối lập giữa hai mô hình phát triển kinh tế-chính trị-xã hội giữa một bên là thành phố Trùng Khánh do Bạc Hy Lai làm đại diện và bên kia là tỉnh Quảng Đông của ông Uông Dương.

Mô hình Trùng Khánh khêu gợi lại những giá trị chủ nghĩa Mao, xác lập một chủ nghĩa quân bình và mở cửa kinh tế dưới sự kiểm soát của chính phủ. Trong khi đó, ông Uông Dương, Bí thư tỉnh Quảng Đông, người đã quản lý thành công các cuộc khủng hoảng vừa qua, nhất là vụ “Ô Khảm” lại chủ trương cần phải mạnh dạn cải cách khi cho rằng nên giảm bớt vai trò của Đảng và nới lỏng hơn xã hội dân sự.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, thì vụ án Bạc Hy Lai chứng minh cho thấy “mô hình Trùng Khánh” đã bị phá sản và đã bị gạt ra ngoài cuộc chơi, nó “hé mở một hướng cải cách mới hiện đại hơn mà không quá rẽ sang trái”. Như vậy, “các nhà lãnh đạo Trung Quốc mới sẽ có nhiều quyền tự do hơn để tìm kiếm một sự đồng thuận và thúc đẩy nhanh các biện pháp cải cách”.

*****

Tập Cận Bình: Đảng Cộng sản Trung Quốc là nơi tập trung mọi thối nát

Tú Anh - RFI - 16-3-2012

Phó Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhận định là nhân dân Trung Quốc gần như mất hết tin tưởng vào đảng Cộng sản. Lời tuyên bố này mới được công bố hôm nay 16/03/2012 trong bối cảnh tranh giành quyền lực ở cấp thượng tầng cùng lúc với lời cảnh báo của Thủ tướng Ôn Gia Bảo về nguy cơ xảy ra một vụ « Cách mạng văn hóa » như trong thập niên 60.

Phó chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang chờ đợi lễ bế mạc kỳ họp Quốc hội tại Đại sảnh đường Nhân dân ở Bắc Kinh ngày 14/03/2012 - REUTERS/Jason Lee

Theo tuyên bố của Phó Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thì đảng Cộng Sản mà ông sắp lên lãnh đạo vào vào tháng tới đây chỉ là nơi tập trung thành phần giá áo túi cơm cần phải được “trong sạch hóa”.

Những tệ nạn trong đảng cầm quyền suốt hơn 63 năm tại Trung Quốc là “thiếu lý tưởng, sa đọa, vô nguyên tắc và vô trách nhiệm đã xâm nhập mọi cấp đảng viên” với những mức độ khác nhau và làm mất uy tín trong dân chúng.

Bài phát biểu của lãnh đạo tương lai Trung Quốc được trình bày tại Trường Đảng hồi đầu tháng Ba và mới được công bố hôm nay trên báo đảng Cầu Thị, một ngày sau khi xảy ra vụ thanh trừng cách chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai, thế hệ “hoàng tử đỏ”.

Theo AFP, vào lúc tất cả những chức vụ quan trọng tại Trung Quốc, từ cấp thấp nhất đến cấp lãnh đạo, từ trong chính quyền đến lãnh vực kinh tế, xí nghiệp, đều nằm trong tay đảng viên, ông Tập Cận Bình lo ngại rằng đảng Cộng Sản đã biến thành nơi chia chác đỉnh chung. Vào đảng là để có cơ hội vinh thân phì gia, chứ không phải vì lý tưởng hay mục đích cao đẹp phụng sự đất nước và nhân dân.

Lãnh đạo tương lai của Trung Quốc nhận định: "Nhiều người gia nhập Đảng không phải vì chủ nghĩa Mác hay để nỗ lực xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa theo màu sắc Trung Hoa, hoặc là để chiến đấu cho đến giọt máu cuối cùng cho chính nghĩa Cộng Sản, mà họ vào Đảng vì được hưởng đặc quyền đặc lợi cá nhân".

Nhân vật sắp lên thay Hồ Cẩm Đào nhấn mạnh đến yếu tố mà ông gọi là “ý thức hệ trong sang” để duy trì “tinh thần sáng tạo và tính chiến đấu”. Sở dĩ đảng viên đảng Cộng Sản Trung Quốc bị mất tín nhiệm, bị sa đọa là do « tư tưởng không trong sáng ».

Câu hỏi đặt ra là làm cách nào để kiến tạo “sự trong sáng” nơi người Cộng Sản Trung Quốc ? Ông Tập Cận Bình nhấn mạnh đến giải pháp “củng cố tổ chức, kiểm soát việc kết nạp đảng viên , tăng cường giáo dục và thanh tra”. Sau cùng là “thanh lọc hàng ngũ một cách kiên quyết, khai trừ những phần tử thoái hóa nghiêm trọng không thế cứu vãn”.

Một ngày sau khi thanh trừng Bạc Hy Lai, lãnh đạo đảng Cộng Sản tại Trùng Khánh, những lời tuyên bố đao to búa lớn này được giới quan sát xem là dấu hiệu của những xung khắc gay gắt trong nội bộ đảng Cộng sản Trung Quốc.

Theo giáo sư Willy Lam, đại học Hồng Kông, thì Bạc Hy Lai là nạn nhân của cuộc tranh giành quyền lực giữa phe xuất thân từ Đoàn Thanh niên Cộng Sản do Hồ Cẩm Đào thống lĩnh và phe “con ông cháu cha” được gọi là giới hoàng tử đỏ như Bạc Hy Lai.

Phải ngăn chận được “phe bảo thủ” thì phe tạm gọi là “cải cách” mới có thể hy vọng kéo dài đặc quyền sau khi thế hệ Hồ Cẩm Đào và Ôn Gia Bảo ra đi. Thực chất thì cả hai phe đều thi hành chính sách áp bức với dân từ hơn 60 năm qua.

Thủ tướng Ôn Gia Bảo có vẻ không yên tâm cho tương lai của chế độ. Thứ Tư vừa qua, ám chỉ cuộc nổi dậy của dân oan làng Ô Khảm chống bất công và tham nhũng, Ôn Gia Bảo tuyên bố không loại trừ Trung Quốc sẽ gặp biến động mà ông gọi là “một bi kịch” như cuộc cách mạng văn hóa thời Mao nếu không “cải cách” kịp lúc. Tuy nhiên, cũng như những lần kêu gọi trước, Thủ tướng Trung Quốc không nói rõ là “cải cách gì và cụ thể ra sao”.

Chuyên gia Jean-Philippe Beja thuộc Viện Quan hệ Quốc tế Pháp dự báo sẽ còn nhiều “diễn biến” bất ngờ trong thời gian tới.

*****

Bạc Hy Lai vuột mất giấc mơ lãnh tụ

BBC - Thứ bảy, 17 tháng 3, 2012

Vụ cách chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh là "quả bom chính trị" kinh thiên động địa nhất tại Trung Quốc từ mấy năm gần đây.

Nhân vật chính, Bạc Hy Lai, được nhiều người xem là chính khách cao cấp duy nhất bộc lộ cá tính mạnh kể từ ngày Đặng Tiểu Bình qua đời năm 1997. Mặc dù còn rất nhiều bí ẩn xung quanh sự thất thế của ông, đa số giới phân tích hiện cho rằng chính phong cách của họ Bạc rốt cuộc đã là viên đạn bắn ngược vào chủ.

Tuổi thơ sóng gió

Điều trớ trêu là mặc dù Bạc Hy Lai bị xem cổ súy chủ nghĩa Mao, gia đình ông hứng chịu bi kịch ngay trong những năm Cách mạng Văn hóa. Cha của ông, Bạc Nhất Ba, là bộ trưởng tài chính đầu tiên của Trung Quốc nhưng khi Cách mạng Văn hóa nổ ra, đã bị thanh trừng. Bạc Hy Lai bị tống vào trại lao động, còn mẹ ông bị đánh chết.

Nhưng sau cái chết của Mao, Đặng Tiểu Bình trở lại nắm quyền và phục chức cho Bạc Nhất Ba, đưa ông này trở thành một trong những người quyền lực nhất. Bạc Nhất Ba được liệt vào nhóm 'Bát đại nguyên lão' - những người định hình chính trị Trung Quốc giai đoạn cải cách.

Mơ làm phóng viên

Jaime FlorCruz, từng là phóng viên và sau này là trưởng văn phòng tạp chí Time ở Bắc Kinh (1982-2000), quen ông Bạc khi cả hai cùng học ở khoa lịch sử Đại học Bắc Kinh cuối thập niên 1970.

Viết trên CNN, ông cho hay: "Chúng tôi thường nói về các sự kiện thời sự và tranh luận lịch sử, chính trị."

Ông dẫn lời một người bạn thân của ông Bạc: "Khát vọng hàng đầu của ông ta thời đó là trở thành phóng viên thường trú ở nước ngoài." Sau khi tốt nghiệp Đại học Bắc Kinh, ông Bạc theo học cao học về báo chí tại Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội. Nhưng học xong, ông từ bỏ khát vọng nghề báo mà dần đi lên trong bộ máy chính quyền.

Ông có 17 năm ở Đại Liên, miền đông bắc Trung Quốc, nơi ông trở thành thị trưởng năm 1993, biến nơi này thành địa điểm du lịch và đầu tư được ưa chuộng.

Năm 1999, tưởng chừng ông sẽ về Bắc Kinh nhưng sau đó lại không được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương. Rốt cuộc ông cũng được bầu vào ủy ban vào năm 2004, và trở thành bộ trưởng thương mại.

Cây bút Jaime FlorCruz chứng kiến ông Bạc gây ấn tượng cho các vị khách nước ngoài bằng cả sức hút cá nhân và khôn khéo chính trị. Ví dụ, ông thường phát biểu "chay" chứ không nhờ đến diễn văn viết sẵn.

Tại một nước như Hoa Kỳ, người dân có thể biết cả tên con chó của tổng thống, biết Đệ nhất phu nhân đi mua sắm ở đâu. Ngược lại ở Trung Quốc, các chi tiết cá nhân của lãnh đạo hiếm khi được công bố.

Trong môi trường đấy, trường hợp Bạc Hy Lai trở nên hấp dẫn - và cũng khó hiểu. Ông thể hiện mình hơn bất cứ lãnh đạo nào khác trong thời gian gần đây. Dường như với họ Bạc, tính cách của ông chính là vũ khí.

Wenfang Tang, một giáo sư ở Đại học Iowa và cũng là bạn học của ông Bạc ở Đại học Bắc Kinh, nói: "Nếu Trung Quốc có bầu cử trực tiếp, ông ta có cơ hội trở thành lãnh tụ."

"Nhưng ông bộc lộ quá nhiều cá tính và sức hút trong một nền văn hóa chính trị hậu Mao vốn nhấn mạnh lãnh đạo tập thể."

Cách mạng Văn hóa

Khi mở chiến dịch chống tham nhũng và tội phạm ở Trùng Khánh, ông Bạc được ca ngợi nhưng cũng bị tố cáo là bỏ qua luật pháp, bắt giữ hàng ngàn người và có nhiều vụ tử hình. Chiến dịch hát Nhạc Đỏ, tăng cường sự đầu tư của nhà nước và những dự án vì dân như nhà ở xã hội, tất cả đã tạo nên cái gọi là "mô hình Trùng Khánh".

Tại Trùng Khánh, ông trở thành biểu tượng của "tả phái", với khẩu hiệu xây dựng một xã hội quân bình hơn như dưới thời Mao Trạch Đông.

Hôm 14/3, phát biểu sau phiên bế mạc của Quốc hội Trung Quốc, Thủ tướng Ôn Gia Bảo cảnh báo về việc cấp thiết phải cải cách đất nước vì nếu không, ông nói, những thảm họa như Cách mạng Văn hóa có thể sẽ lại xảy ra. Theo Steve Tsang, giáo sư ở Đại học Nottingham, cụm từ Cách mạng Văn hóa chính là ngầm cảnh báo nội bộ Đảng rằng thảm họa sẽ xảy ra nếu Bạc Hy Lai được ở lại.

"Chỉ có một nhân vật quyền lực như ông mới có thể khơi dậy một biến cố như Cách mạng Văn hóa, sử dụng và huy động quần chúng để giành quyền lực từ Đảng Cộng sản," giáo sư Steve Tsang viết.

Ông dự đoán ông Hồ Cẩm Đào và Ôn Gia Bảo không thể tước bỏ mọi quyền hành từ ông Bạc vì sẽ phá vỡ cân bằng giữa các phe nhóm. Việc đưa Trương Đức Giang (Phó Thủ tướng) sang kiêm nhiệm Bí thư Trùng Khánh là nhằm giữ sự cân bằng này, vì ông Trương cũng thuộc "Thái tử đảng" như ông Bạc.

Giấc mơ Thường vụ Bộ Chính trị của Bạc Hy Lai xem như đã hết, nhưng còn phải chờ thêm thời gian mới biết Đảng sẽ đưa ông sang vị trí nào.

Trước khi xảy ra biến cố này, giới quan sát cho rằng cuộc chuyển giao quyền hành ở Trung Quốc năm nay sẽ diễn ra êm thắm. Nhưng vụ Bạc Hy Lai cho thấy cuộc đấu đá đằng sau bức tường Trung Nam Hải vẫn khốc liệt đến thế nào.

*****

Bạc Hy Lai bị thất sủng vì chống Mafia ?

RFI - Thứ bảy 17 Tháng Ba 2012

Lê Phước

Sự kiện ông Bạc Hy Lai, bí thư thành ủy Trùng Khánh, bị cách chức tiếp tục thu hút sự chú ý của báo giới Pháp. Nhật báo Libération tiếp tục mổ xẻ sự kiện này với bài viết: “Bộ chính trị Trung Quốc không còn chịu đựng nổi họ Bạc”.

Lệnh cách chức ông Bạc Hy Lai được Tân Hoa Xã thông báo ngắn gọn ngày 15/03/2012 mà không hề nêu ra một lí do nào. Tuy nhiên cách chức một nhân vật có nhiều khả năng vào thường vụ bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc không phải là chuyện đơn giản.

Libération nhấn mạnh: “Trong một đất nước mà ổn định và đoàn kết trong đảng là nguyên tắc tối cao, thì sự thanh trừng này quả là một cơn địa chấn”.

Đi vào nguyên nhân vụ việc, tờ báo cho rằng, đó là do sách lược đi lên của ông Bạc Hy Lai phạm nhiều sai lầm. Trước tiên, ông này đã sử dụng một đường lối quản lý kết hợp sự ca ngợi thời đại Mao Trạch Đông, chính sách xã hội, chủ nghĩa dân túy và sự trấn áp tội phạm.

Trên cương vị bí thư thành ủy Trùng Khánh, ông Bạc Hy Lai đã cho triển khai phong trào hát những bài cách mạng ca ngợi thời đại cách mạng văn hóa do Mao Trạch Đông khởi xướng (1966-1976), trong khi đó ông lại quên rằng giai đoạn này có nhiều quan chức, ngay cả một số ủy viên bộ chính trị đã bị loại trừ.

Sự “thờ ơ” này của ông Bạc đương nhiên gây mất lòng nhiều quan chức thuộc dòng chính kiến khác, và sự mất lòng đó có thể được thấy qua lời phát biểu của thủ tướng sắp mãn nhiệm Ôn Giả Bảo: “Toàn thể nhân dân Trung Quốc đã hiểu được rằng … cần phải rút ra những bài học từ trong lịch sử”.

Một sai lầm khác nghiêm trọng hơn đó chính là ông Bạc Hy Lai đã chủ xướng chiến dịch thanh trừng mafia tại Trùng Khánh. Trong chiến dịch này có đến 9,000 người đã bị điều tra, trong đó có rất nhiều cán bộ cao cấp, quan chức công an và tòa án, 13 người đã bị tuyên án tử hình. Các cuộc điều tra này bị cho là đã lạm dụng việc tra tấn ép cung.

Thế là, chiến dịch của ông Bạc dù làm vui lòng dân chúng, nhưng tai hại cho ông là nó gây mất lòng chóp bu của đảng, bởi chiến dịch đã vén lên một bức màn khá nhạy cảm: hiện tượng quan chức cấp cao cấu kết với mafia, tức gây mất lòng tin của đảng. Hơn nữa, chiến dịch cũng đặt nghi ngờ là hai bí thư tiền nhiệm của ông Bạc chính họ cũng liên can. Trong khi đó cả hai người này đều là người dưới trướng của ông Hồ Cẩm Đào : một người là ông Uông Dương, hiện là bí thư tỉnh ủy Quảng Đông; người kia là ông Hạ Quốc Cường, hiện là bí thư ủy ban kiểm tra trung ương kiêm trưởng ban tổ chức trung ương đảng cộng sản Trung Quốc.

Theo Libération, chính trị Trung Quốc càng ngày càng mập mờ, bởi thế trong một sự việc động trời như vậy thật khó lòng mà hiểu hết chân tơ kẽ tóc. Thế nhưng, tờ báo cho hay, theo một vài thông tin rò rỉ, kịch bản thanh trừng Bạc Hy Lai đã được dàn dựng có bài bản: ông Hạ Quốc Cường đã cho điều tra tham nhũng đối với ông Vương Lập Quân, cánh tay phải của họ Bạc.

“Chiêu thức này” rất hiểm, vì theo một nhà báo tại Trùng Khánh, ở Trung Quốc, chính quyền tham nhũng ở mọi cấp đều có tham nhũng ít nhiều, bởi vậy hể điều tra thì tất có tham nhũng, do đó tham những chính là cái cớ để các nhà chính trị nước này thanh trừng lẫn nhau. Mục tiêu điều tra ông Vương là để làm mất uy tín họ Bạc và buộc họ Bạc phải tình nguyện về hưu non. Trong bối cảnh đó, họ Vương mất định hướng, đã bất chợt chạy đến trú ẩn tại lãnh sự quán Hoa Kỳ ở Thành Đô và đã ở đó suốt 24 tiếng đồng hồ.

Họ Vương đã tiết lộ gì với Hoa Kỳ để đến mức mà chủ tịch Hồ Cẩm Đào cho rằng ông này “phản bội” đất nước. Sự việc đến hiện tại vẫn còn mờ mịt. Thế nhưng, có một chuyện đã có vẻ rõ ràng, đó là ông Bạc Hy Lai đã phạm sai lầm khi toan đi lên bằng một sách lược gây hại đến những “đồng liêu” có quyền lực hơn mình, vì vậy ông Bạc đã phải lãnh hậu quả đó là: lối vào ban thường vụ bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc của ông đã khép lại.

*****

Bạc Hy Lai 'cản trở điều tra tham nhũng'

BBC - Cập nhật: 04:24 GMT - thứ ba, 20 tháng 3, 2012

Ông Bạc Hy Lai hiện vẫn còn là thành viên Bộ Chính trị

Xuất hiện cáo buộc ông Bạc Hy Lai ngăn trở một cuộc điều tra tham nhũng trước khi bị cách chức Bí thư Trùng Khánh.

Cũng theo tin này, ông Bạc đã chuyển công tác của giám đốc công an thành phố, Vương Lập Quân, hồi tháng Giêng sau khi ông Vương cho hay đang điều tra một người thân của ông Bạc.

Đây được nói là thông tin từ cuộc điều tra ban đầu của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Theo đó, ông Bạc Hy Lai, giận dữ khi nghe về vụ điều tra, đã chuyển vị giám đốc công an sang phụ trách giáo dục, khoa học, mà không báo cáo trước cho Bộ Công an.

Theo báo cáo, được tung lên mạng từ cuối tuần trước, ông Vương Lập Quân, vì lo sợ cho an toàn cá nhân, đã lái xe đến Thành Đô và trú qua đêm ở Tòa Lãnh sự Mỹ. Ông này sau đó đã bị đưa về Bắc Kinh và người ta hiện chưa rõ số phận của ông.

Theo một số trang mạng tiếng Hoa, các chi tiết này được ghi lại từ cuộc nói chuyện của ông Lý Nguyên Triều, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, tại hội nghị cán bộ lãnh đạo tại Trùng Khánh. Ông Lý Nguyên Triều tuần rồi đã thông báo cho cán bộ Trùng Khánh về vụ cách chức ông Bạc Hy Lai và giải thích về cuộc điều tra.

Bản tin này không giải thích vì sao ông Vương lại muốn tự điều tra chống lại sếp của mình ở Trùng Khánh. Cũng có nhiều tin đồn chưa được kiểm chứng rằng ông Vương đã trao cho phía Mỹ bằng chứng tham nhũng của ông Bạc Hy Lai, và rằng thậm chí còn giấu thêm tài liệu ở nước ngoài đề phòng trường hợp mình gặp nạn

Mặc dù các chi tiết chỉ được các trang tiếng Hoa hải ngoại công bố, việc tuồn tin ra ngoài cho thấy dường như đang bắt đầu chiến dịch làm mất uy tín của Bạc Hy Lai. Theo ông Cheng Li, một học giả ở Viện Brookings tại Washington, nỗ lực triệt hạ thế lực của Bạc Hy Lai là việc “vô cùng nguy hiểm” cho lãnh đạo Đảng.

“Nếu sự quy tội quá nhẹ, một số lãnh đạo cao cấp và trí thức tự do sẽ không tán thành.”

“Nhưng nếu chỉ quy cho ông ta tội tham nhũng, nhiều người sẽ xem ông ta là anh hùng vì dư luận chung cho rằng tham nhũng là phổ biến – thế tại sao lại chỉ nêu tên ông ta?” ông Cheng Li nói.

*****

Đại biến động trong trung tâm quyền lực Trung Quốc

RFI - Thứ năm 22 Tháng Ba 2012

Đức Tâm

Trung Quốc đang trong quá trình chuẩn bị thế hệ lãnh đạo thứ 5. Vậy, việc ông Bạc Hy Lai bị cách chức ngày 15/03/2012 đánh dấu sự thắng thế của “mô hình Ô Khảm” đối với “mô hình Trùng Khánh” ? Phe Đoàn Thanh niên cộng sản lấn lướt được phe “Hoàng tử đỏ” ? RFI dịch và giới thiệu bài “Đại biến động trong trung tâm quyền lực Trung Quốc” của Arnaud de la Grange, thông tín viên báo Le Figaro tại Bắc Kinh. Bài đăng ngày 16/03/2012.

Tất cả đã bắt đầu từ buổi tối mùa đông giá lạnh, trong một bầu không khí có hương vị chiến tranh lạnh. Thế nhưng, nếu kịch bản câu chuyện giống như một bộ phim Hollywood, thì các diễn viên lại hoàn toàn có thật, và đó là các nhân vật chính yếu của một nước Trung Quốc, cường quốc kinh tế đứng hàng thứ hai trên thế giới. Ngày 06 tháng Hai vừa qua (2012), ông Vương Lập Quân đến, hay đúng hơn là đến tỵ nạn, tại lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô, thủ phủ tỉnh Tứ Xuyên. Ông Vương là phó thị trưởng Trùng Khánh, siêu đô thị với 30 triệu dân, cách Thành Đô khoảng ba giờ đường bộ. Ông chịu trách nhiệm về an ninh và chính viên “siêu cảnh sát” này, với phương cách hành xử “cơ bắp”, đã tiến hành cuộc chiến chống lại các “hắc đảng”, những thế lực mafia ở địa phương. Với vị trí này, ông là thuộc hạ thân tín của lãnh đạo Đảng ở Trùng Khánh, ông Bạc Hy Lai, một gương mặt quan trọng trong bộ máy lãnh đạo chính trị Trung Quốc, một trong những nhân vật đang khao khát có chân trong Thường vụ Bộ Chính trị trong dịp thay đổi thành phần vào mùa thu tới. Nhưng bước đường hướng tới tầm cỡ lãnh đạo quốc gia của ông Bạc Hy Lai chắc chắn đã dừng lại hôm thứ Năm vừa qua (15/03) với việc ông bị cách chức.

Tại Thành Đô, vào tối tháng Hai đó, các sự kiện nhanh chóng mang dáng dấp thảm kịch. Trên Vi Bác, mạng xã hội Twitter Trung Quốc, các cư dân mạng nói là có hàng chục xe của lực lượng cảnh sát và bán vũ trang được triển khai xung quanh cơ quan đại diện Mỹ. Ông Vương Lập Quân đã ở trong lãnh sứ quán khoảng 24 giờ. Điều gì đã xẩy ra trong suốt những giờ phút dài đằng đẵng đó. Vẫn hoàn toàn bí ẩn. Ngưòi ta nói rằng quan chức cao cấp này dường như xin tỵ nạn chính trị tại Mỹ. Vô ích. Các nhà ngoại giao Mỹ đã khẳng định, đúng là ông Vương đã tới Thành Đô, nhưng ông đã “tự nguyện” rời khỏi lãnh sự quán và họ không tiết lộ gì thêm nữa.

Người ta tưởng tượng đến bầu không khí sôi sục giữa hai cường quốc lớn, những cú điện thoại của các quan chức Trung Quốc cảnh báo những mối nguy hiểm về một cuộc phiêu lưu như vậy … Trong một cuộc nói chuyện với đài truyền hình Phượng Hoàng Hồng Kông, vào tuần trước, thị trưởng Trùng Khánh Hoàng Kỳ Phàm (Huang Qifan) đã nhả ra một vài thông tin. Ông thổ lộ là đã bỏ ra 2-3 tiếng đồng hồ để dỗ dành, thuyết phục ông Vương Lập Quân ra khỏi lãnh sự quán Mỹ. Do vậy, ông cho là đã tránh được một cuộc “khủng hoảng ngoại giao” nghiêm trọng. Trên thực tế, tối 07/02, ông Vương ra khỏi nơi tỵ nạn tạm thời. Các nhân viên an ninh quốc gia đón ông. Ngay hôm sau, 08/02, ông Vương được đưa lên Bắc Kinh bằng máy bay, từ đó, ông bị thẩm vấn trong những điều kiện được giữ bí mật. Cũng trong ngày hôm đó, một thông cáo cho biết ông Vương nghỉ phép vì “làm việc quá sức” … Câu chuyện “Thanh tra Eliot Ness Trùng Khánh” có cảm hứng từ bộ phim truyền hình nhiều tập nổi tiếng (*). Ông Vương giờ đây đã khoác bộ trang phục mầu ghi xám của “kẻ phản bội”, bị nghi ngờ tham nhũng và có những phương cách làm việc phạm luật.

Khi chấp nhận rủi ro “được ăn cả, ngã về không” này, phải chăng tính mạng ông Vương bị đe dọa ? Ông đã mang theo những hồ sơ gì khi vào lãnh sự quán Mỹ ? Báo chí Hồng Kông nói rằng ông có một số thông tin bất lợi cho ông Bạc Hy Lai, rằng nhiều ngày trước khi xẩy ra sự cố, ông Vương đã viết một bức thư gửi cơ quan đáng gờm là Ban Thanh tra Kỷ luật Trung ương Đảng, cấp báo về một số việc bất hợp lệ của thủ trưởng ông ta. Cũng không quan trọng lắm. Điều cơ bản là vụ việc đã làm dấy lên một cơn bão chính trị dữ dội nhất mà Trung Quốc chưa hề thấy từ rất lâu nay và làm lộ rõ những biến động trong việc chuyển giao quyền lực chính trị năm 2012, một sự kiện mà mỗi thập niên chỉ xẩy ra một lần tại đây. Ở Trung Quốc cũng vậy, “chiến dịch vận động tranh cử” - theo kiểu chủ nghĩa xã hội thị trưòng – đã thực sự được khởi động. Và dao nhọn đã được rút ra trong cuộc đấu đá giữa các phe phái khác nhau, giữa các đường lối khác nhau.

Trong những trận chiến trong bóng tối này, chỉ thỉnh thoảng người ta mới trông thấy ánh phản quang của dao. Theo thông lệ, đấu đá chỉ diễn ra trong bóng tối. Giống như thời cổ xưa của Liên Xô và của kiểu nghiên cứu “Kremlin học”, người ta chỉ có thể phỏng đoán, tìm kiếm những điểm khác biệt tinh tế trong những lời phát biểu lạnh lùng, bài bản theo kiểu “lưỡi gỗ”, dò xem kỹ lưỡng những bức ảnh chính thức để đếm kẻ vắng mặt, người hiện diện, đánh giá về thứ hạng của các nhân vật trong bộ máy quyền lực tùy theo vị trí của họ …Đúng vậy, trong những ngày vừa qua, kỳ họp thường niên của Quốc hội là dịp để quan sát, phỏng đoán. Hôm thứ Năm, các nhà quan sát bình luận nhiều về sự vắng mặt của ông Bạc Hy Lai trong một cuộc họp quan trọng của Bộ Chính trị. Ông đã cho biết là bị “cúm nhẹ”. Hôm sau, ông tham gia vào một cuộc gặp với báo chí của đoàn đại biểu Trùng Khánh. Vào dịp đó, ông thừa nhận “khuyết điểm không giám sát”.

“Chín Hoàng đế”

Có hai dữ kiện xác định khuôn khổ các cuộc đối đầu đang diễn ra. Dữ kiện đầu tiên là tính lãnh đạo tập thể tại Trung Quốc mà trung tâm quyền lực là Ban Thường vụ Bộ Chính trị, với chín thành viên, được gọi là “Chín Hoàng đế”. Chính từ đây mà những thoả hiệp được hình thành, những đồng thuận chung được đưa ra. Cần phải biết là tầng lớp cao cấp trong giới lãnh đạo cộng sản không hề là một khối thống nhất. Có những thiên hướng bảo thủ hơn, có những thiên hướng cải cách hơn và nhất là tầng lớp này lại chia thành vài phe phái lớn với những liên minh đôi khi đan chéo nhau. Dữ kiện lớn thứ hai, đó là sự cần thiết đối với vị chủ tịch mãn nhiệm giữ được các phương tiện chi phối quyền lực, vì nên biết rằng thế hệ thứ 5 các nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ cầm cương điều khiển đất nước trong 10 năm trời, tới tận năm 2022. Như ông Giang Trạch Dân đã làm cách nay 10 năm, chủ tịch Hồ Cẩm Đào phải xếp đặt càng nhiều người của ông càng tốt vào trong bộ máy quyền lực cao nhất, để giữ được khả năng tác động, chi phối.

Do đó, vụ ông Bạc Hy Lai, có thể được diễn giải nhiều cách khác nhau. “Tất cả các diễn giải này vừa đúng vừa sai”, như lời một nhà ngoại giao. Đó là cuộc chiến giữa hai phái, phái Đoàn Thanh niên Cộng sản và phái “con các hoàng tử” hoặc đó là cuộc chiến giữa “mô hình Trùng Khánh”, bảo thủ hơn và “mô hình Ô Khảm”, cải cách hơn. Trong trường hợp thứ nhất, có lẽ trước hết là cuộc đấu đá giữa các nhân vật vì quyền lực. Trong trường hợp thứ hai, đó là một sự đối chọi giữa hai tầm nhìn về một nước Trung Hoa trong tương lai.

Cuộc chiến giữa hai phái gần như là một sự đối đầu của “giới quan chức chống lại các hoàng tử”. Thực vậy, một bên là Đoàn Thanh niên mà thủ lĩnh là chủ tịch Trung Quốc hiện nay, ông Hồ Cẩm Đào. Trong nhiều trường hợp, đó là những người xuất thân từ giới bình dân và nhờ công trạng mà lên cao trong bộ máy chính quyền. Như vậy, họ không có “máu xanh – có dòng dõi quý tộc”. Bên kia chiến hào là phe “con các hoàng tử” trong đó có ông Tập Cận Bình, mà ai cũng cho rằng ông sẽ là chủ tịch tương lai của Trung Quốc. Họ là thành viên của tầng lớp quý tộc đỏ, hậu duệ của những anh hùng lập ra nền Cộng hòa Nhân dân. Đối với ông Lâm Hoà Lập (William Lam), người am hiểu những điều bí mật trong bộ máy quyền lực Trung Quốc, giờ đây, người ta đang chứng kiến việc xem xét lại một thỏa hiệp đã đạt được hồi năm ngoái, dựa trên việc chia ba số ghế trong cơ cấu quyền lực “Chín Hoàng đế”: Ba ghế cho phái Đoàn Thanh niên, ba ghế cho phe các hoàng tử, trong đó có ông Tập Cận Bình và ba ghế cho các phe phái khác. Trong một bài viết của Jamestown Foundation, ông Lâm Hòa Lập cho rằng ông Hồ Cẩm Đào và các thuộc hạ của ông đã chỉ đạo “sự bất trắc” Trùng Khánh, thúc đẩy nhanh sự sụp đổ của ông Bạc Hy Lai. Chỉ còn cần đồng thuận với nhau về người thay thế ông Bạc Hy Lai …

“Sự phá sản của mô hình Trùng Khánh”

Về thực chất, dường như cũng có sự đối đầu giữa hai mô hình. Mô hình Trùng Khánh mà ông Bạc Hy Lai muốn thấy toàn Trung Quốc áp dụng. Đó là một dạng thỏa hiệp kết hợp giữa việc quay trở lại tư tưởng bình đẳng kiểu Mao và một sự mở cửa về kinh tế dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước. Mô hình kia, mà một số người, từ nay coi đó là “mô hình Ô Khảm”, ý muốn nói tới khu làng nổi dậy ở miền nam Trung Quốc vừa mới thực hiện cuộc bỏ phiếu cấp địa phương tự do đầu tiên. Ngưòi đã giải quyết cuộc khủng hoảng này là vị đứng đầu tỉnh Quảng Đông, ông Uông Dương (Wang Yang). Đây là người được chủ tịch Hồ Cẩm Đào che chở, cũng có thể sẽ tham gia vào nhóm Chín Hoàng đế và là đối thủ chính của ông Bạc Hy Lai. Được coi là người rất ủng hộ tự do kinh tế, ông chủ trương phải mạnh dạn hơn nữa trong cải cách, qua việc giảm vai trò của Đảng, nới lỏng hơn sự kiềm chế đối với xã hội dân sự. Một nhân vật chủ chốt trong phe tân tả theo tư tưởng Mao, ông Dương Phàm (Yang Fan), tác giả một cuốn sách ca ngợi ông Bạc Hy Lai, tựa đề « Mô hình Trùng Khánh », vừa thừa nhận là cần có thêm một cái nhìn khác về trường hợp Ô Khảm…

Đối với ông Trương Minh (Zhang Ming), giáo sư ở đại học Nhân dân, việc cách chức ông Bạc Hy Lai báo hiệu sự “phá sản của mô hình Trùng Khánh và bật tín hiệu cho đường lối cải cách hiện đại hơn, nhưng không quá thiên tả”. Nhà nghiên cứu Trịnh Vĩnh Niên (Zheng Yongnian), thuộc Viện Đông Nam Á, đại học Quốc gia Singapore, nhận định, “cho đến nay, có một sự đối địch, tranh đua liên tục giữa hai đưòng lối này. Giờ đây, đường lối Trùng Khánh bị gạt bỏ, các lãnh đạo mới của Trung Quốc có thể tự do hơn nhằm tìm được đồng thuận chung và thúc đẩy cải cách. Điều này cũng phụ thuộc rất nhiều vào họ”.

Do đó, một số người tự hỏi phải chăng có một sự trùng hợp giữa vụ nổ chính trị và việc đăng trên các phương tiện truyền thông chính thống những bài viết có giọng điệu “cải cách” hơn là bình thường, kể cả về mặt xã hội và chính trị. Người ta tấn công các “nhóm lợi ích”, nhất là những người đứng đầu các doanh nghiệp Nhà nước, dường như đã ngăn chặn cải cách. Từ đó mà suy luận rằng thời của những đại cải cách đã đến, là viển vông, vì vẫn còn một khoảng cách rộng bằng nước Trung Hoa. Vả lại, việc trấn áp những tiếng nói bất đồng không hề giảm. Và các giai đoạn quá độ vẫn chỉ đưa đến nguyên trạng. Chuyên gia Lâm Hòa Lập cũng lưu ý là các nhà lãnh đạo cộng sản có “truyền thống lâu đời sử dụng những nhân vật cải cách triệt để và những ngưòi có tư tưởng tự do về kinh tế như những con tốt trong các thủ đoạn chính trị, để rồi sau đó gạt bỏ chúng đi khi trận chiến giành quyền lực kết thúc”.

(*) : Eliot Ness (1903 – 1957) là thanh tra cảnh sát nổi tiếng chống băng đảng tội phạm trong thời kỳ nước Mỹ cấm buôn bán rượu 1920 – 1930 (Probibition). Đây là đề tài của bộ phim truyền hình nhiều tập “The Untouchables”, chiếu trên đài ABC từ 1959 đến 1963 tại Mỹ.

Tags: Châu Á - Chuyên Mục Trên Mạng - Trung Quốc

*****

Bắc Kinh dồn dập tin đồn

BBC - Thứ sáu, 23 tháng 3, 2012

Các cụm từ tìm kiếm về "đảo chính" và "Bạc Hy Lai" đang bị kiểm duyệt trên mạng internet Trung Quốc trong lúc lan truyền tin đồn về sinh mệnh chính trị của trùm an ninh nước này.

Vụ cách chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai được xem là cuộc thanh trừng lớn nhất từ mấy năm qua và đã bộc lộ những rạn nứt trong Đảng Cộng sản Trung Quốc. Những ngày gần đây, xuất hiện nhiều đồn đoán về số phận ông Bạc, và thậm chí có tin mà sau đó chứng tỏ vô căn cứ về việc xe tăng tiến vào Bắc Kinh làm đảo chính.

Đặc biệt, nhiều nhà phân tích Trung Quốc cho rằng ông Chu Vĩnh Khang, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị phụ trách ngành an ninh, cũng sẽ bị loại bỏ vì là người ủng hộ Bạc Hy Lai.

Trùm an ninh

Từ đầu tuần này, thủ đô Bắc Kinh bất an sau khi các mạng xã hội loan tin ông Chu Vĩnh Khang, Bí thư Ủy ban Chính pháp Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã tiến hành đảo chính. Đây chỉ là tin thất thiệt, nhưng các công dân mạng, giới phân tích Trung Quốc và nước ngoài đổ dồn chú ý vào sinh mệnh chính trị của nhân vật kiểm soát toàn bộ ngành an ninh.

Báo Financial Times dẫn lời một người có quan hệ với bộ máy công an nói rằng ông Chu không được phép xuất hiện trước công chúng và "cũng đã chịu một phần kiểm soát".

Người này còn nói bản thân ông Bạc Hy Lai, vẫn còn ngồi trong Bộ Chính trị tuy đã mất chức Bí thư Trùng Khánh, đã bị giam lỏng còn vợ ông thì bị tạm giữ để điều tra tham nhũng - một tội thường dành cho các quan chức đã thất thế.

Ông Chu Vĩnh Khang được xem là người ủng hộ ông Bạc Hy Lai

Trên báo Los Angeles Times, Jin Zhong, một nhà phân tích ở Hong Kong, bác bỏ những tin đồn quá sức tưởng tượng nhưng thừa nhận có căng thẳng giữa phe được gọi là cải cách và phe theo chủ nghĩa Mao.

"Nó chưa đi đến mức nghe thấy tiếng súng. Không giống như khi Trung Quốc bắt Bè lũ Bốn Tên năm 1976, nhưng xung đột rất dữ đang xảy ra."

Ông Chu Vĩnh Khang từng ủng hộ mạnh mẽ chiến dịch diệt trừ tội phạm của Bạc Hy Lai ở Trùng Khánh - khi hàng ngàn người bị bắt còn người già về hưu thì ra công viên hát "Nhạc Đỏ".

Nay, theo báo Los Angeles Times, công viên thành phố ra thông báo việc hát hò đã bị cấm vì gây mất trật tự cho dân cư địa phương.

Có trang tin như Mingjing News, đặt ở Mỹ, lại bảo ông Bạc và ông Chu bàn tính với nhau để ngăn không cho ông Tập Cận Bình lên thay Chủ tịch Hồ Cẩm Đào. Trang này còn nói ông Bạc đã mua 5,000 khẩu súng và 50,000 viên đạn, khiến người dân Bắc Kinh lo âu.

Ở tuổi 70, ông Chu Vĩnh Khang sẽ về hưu tại Đại hội Đảng 18 vào tháng 10, và cho đến gần đây, nhiều người nghĩ rằng Bạc Hy Lai sẽ thay vào ghế Thường vụ Bộ Chính trị của ông này. Nhà phân tích Jin Zhong cho rằng ông Chu sẽ không bị đá khỏi Ban Thường vụ ngay, vì đằng nào ông cũng sẽ ra đi.

"Họ sẽ không đụng đến những người ngồi trong Ban Thường vụ trước kỳ đại hội. Nguy hiểm quá. Họ đã cố gắng vẽ ra bức tranh ổn định," ông Jin nói.

Vì sao dồn dập tin đồn?

Phần lớn những tin đồn những ngày qua không thể xác minh và phần lớn bị cho là tin thất thiệt. Nhưng giới phân tích nhận định tin đồn rộ lên cũng là vì bản chất kém minh bạch của Đảng Cộng sản.

Phóng viên BBC Damian Grammaticas, thường trú ở Bắc Kinh, viết trên blog: "Không có phát ngôn viên nói công khai, không có nguồn thông báo riêng cho báo chí. Nó có xảy ra không? Chẳng ai biết. Thế là tin đồn cuốn đi."

Anh viết tiếp: "Đảng Cộng sản vẫn cố kiểm soát và chia chác quyền lực theo cách thức bí mật như suốt nhiều năm. Còn xã hội Trung Quốc đang thay đổi nhanh quanh đảng. Thành công lớn của đảng về quản lý kinh tế đồng nghĩa là đất nước hôm nay không còn là xã hội nông nghiệp nghèo khó như thời Chủ tịch Mao."

"Hàng trăm triệu người nay sống ở thành thị, được học hành, nắm tin tức, có tri thức và rất cứng đầu. Nhiều người thông thạo internet để tìm và trao đổi thông tin. Họ biết có tranh đấu quyền lực và bị hấp dẫn bởi những gì có thể đang xảy ra đằng sau cánh cửa."

Sự nghi ngờ báo chí chính thống khiến nhiều người không tin vào cơ quan ngôn luận của đảng ngay cả nếu tin chính xác. Ngược lại, họ tin những câu chuyện nửa sự thật hay thậm chí bịa đặt trên mạng.

Trong khi đó, Đảng vẫn tiếp tục kiểm duyệt mạng. Các cụm từ tìm kiếm như "nổ súng", "xe tăng", "Bạc Hy Lai", "Vương Lập Quân" bị xóa bỏ, khiến dân mạng nghĩ ra một số cách sáng tạo để "lừa" kiểm duyệt.

Ví dụ, ông Chu Vĩnh Khang được đặt biệt danh theo một nhãn hiệu mì ăn liền nổi tiếng, và thế là trên mạng có tin nói "mì đã bị lấy xuống khỏi giá".

*****

Thái tử đỏ Bạc Hy Lai của Trung Quốc bị thất sủng thế nào?

Tác giả: Chris Buckley -Người dịch: Trần Văn Minh - 23-03-2012

Reuters/ National Post - Posted byBasamnews on 27/03/2012

BẮC KINH – Bạc Hy Lai đã nhận được tín hiệu về một cơn bão sẽ đánh đổ ông và làm rung chuyển đảng Cộng sản Trung Quốc dưới hình thức cảnh báo ngầm về thời tiết.

Họ Bạc từ Trùng Khánh, địa phương quyền lực của ông ở vùng Tây Nam, bay lên Bắc Kinh để tham dự hội nghị thường niên của quốc hội. Ông cố gắng giảm thiểu sự xôn xao về việc giám đốc công an của ông đã xin tỵ nạn ở lãnh sự quán Hoa Kỳ một ngày trước đây.

Nổi bật và đầy tự tin trong giới chính trị cấp cao giữa tập thể đông đảo những người hòa đồng trong thận trọng, Bạc Hy Lai đã là người gây tranh cãi về việc ông đẩy mạnh Trùng Khánh “đỏ” như là một mô hình táo bạo cho Trung Quốc.

Trò hề đầy kinh ngạc của người thân cận lâu năm, Phó Thị trưởng Vương Lập Quân, đe dọa làm hư hỏng bộ mặt thống nhất của quốc hội và nỗ lực chạy đua của Bạc vào trung tâm quyền lực của đảng.

Còi báo động xảy ra vào ngày 3 tháng 3 từ một nhà lãnh đạo trung ương lão thành đã khuyên Bạc và những viên chức khác của Trùng Khánh cẩn thận khi tham dự hội nghị quốc hội ở Bắc Kinh. Vị viên chức kia, mà nhiều nguồn tin cho Reuters biết là Hà Quốc Cường, người đứng đầu Đảng về giữ kỷ luật và chống tham nhũng, nói: “Khí hậu Bắc Kinh rất khác với khí hậu Trùng Khánh. Vì thế tôi hy vọng mọi người sẽ ráng chống cơn lạnh, giữ mình ấm áp, và bảo trọng”.

Không phải tai nạn riêng lẻ

Luồng gió chính trị Bắc Kinh thực sự đã hướng tới Bạc một cách tàn nhẫn. Việc cách chức ông khỏi chức vị bí thư Trùng Khánh được loan báo tuần trước, chỉ dấu sự bất thường về tiến trình trao quyền vào cuối năm cho một thế hệ lãnh đạo mới trong Quốc Hội thứ 18 của đảng Cộng Sản.

Một sự tái lập của những biến cố dẫn đến cuộc trốn chạy của Vương Lập Quân và sự mất chức của Bạc tỏ rõ sự vận hành của Trung Quốc bao trùm xa khỏi căn cứ chính trị của hai ông ở Trùng Khánh, một tỉnh với 30 triệu dân bên bờ sông Hoàng Hà.

Cuộc trốn chạy của Vương Lập Quân vào lãnh sự quán Hoa Kỳ ở thành phố Thành Đô (thuộc tỉnh Tứ Xuyên) không phải là tai nạn riêng lẻ như viên chức Trung Quốc diễn giải. Trong những cuộc phỏng vấn ở Bắc Kinh và Trùng Khánh, viên chức nhà nước, cán bộ về hưu, phóng viên và những nguồn tin khác thân cận nhà nước đã gọi đây là sự bùng phát từ những căng thẳng âm ỷ cả năm qua và dính líu tới giới lãnh đạo cao cấp Trung Quốc.

Câu chuyện bao gồm những tố cáo về tham nhũng và lạm dụng quyền hành của gia đình họ Bạc, ghi âm lén những lãnh đạo kỳ cựu, và sự bất đồng giữa Bạc và Vương.

Trên tất cả, sự lên xuống của Bạc, được coi là người hùng của phe tả, bộc lộ sự rạn nứt tư tưởng đe dọa xé toạc sự thống nhất trong đảng nếu giới lãnh đạo giải quyết sơ suất sự ra đi của ông.

Li Weidong, chủ bút và bình luận gia ở Bắc Kinh, người từng theo dõi sát cuộc biến động nói rằng, “Việc mất Bạc Hy Lai hàm nghĩa sự cân bằng của Quốc Hội thứ 18 tiếp nối đã bị xáo trộn. Việc tìm kiếm sự cân bằng đúng đắn sẽ khó khăn hơn”.

Vì hệ thống chính trị bí mật của Trung Quốc làm dân chúng không dám nói ra một cách thành thật về những tin tức nhạy cảm, đa số những người được phỏng vấn trong bài viết này đòi hỏi được dấu tên.

Giáng chức và hăm dọa

Cuộc trốn chạy của Vương Lập Quân vào lãnh sự quán Hoa Kỳ ngày 6 tháng 2 đã không được kiểm chứng cho tới khi chính quyền Trung Quốc và Hoa Kỳ xác nhận. Nhưng hàng rào an ninh nghiêm ngặt chung quanh lãnh sự quán khơi động làn sóng suy diễn trên mạng đã làm cho lãnh đạo đảng không thể bưng bít biến cố này.

Li, nhà bình luận ở Bắc Kinh, nói rằng: “Việc này giống như chính trị ở cung đình. Chính trị đàng sau bức màn thì rất bí mật cho tới lúc cơn khủng hoảng xảy ra phô bày mọi nhân vật”.

Chỉ chừng vài ngày trước, Bạc cách chức Vương khỏi chức vụ giám đốc công an và bổ nhiệm ông làm phó thị trưởng về giáo dục, khoa học và văn hóa. Đây là một sự giáng chức đột ngột cho một sĩ quan cảnh sát chuyên ngành đã từng nỗ lực chống băng đảng tội phạm ở Trùng Khánh và đem lại cho ông và Bạc sự khen tặng trên toàn quốc năm 2009.

Sự bất đồng giữa hai người gia tăng dần, theo lời một cựu viên chức đã từng hay gặp Bạc và gia đình ông: “Mối liên hệ giữa Bạc và Vương thực sự bắt đầu suy thoái từ tháng 1, nhưng càng ngày càng trở nên trầm trọng”. Vị cựu viên chức nói thêm, Bạc “đã bắt ép Vương rời khỏi chức vụ càng làm cho ông rơi sâu hơn trong thất vọng và hoảng hốt về tương lai. Ít nhất, điều này có vẻ độc tài và có chủ ý, làm mối quan hệ đã xấu càng xấu thêm”.

Hai cựu viên chức khác cho biết, những ngày trước việc giáng chức, Vương đã đối đầu với Bạc về cuộc điều tra liên quan đến gia đình của Bạc, bao gồm vợ ông là Cốc Khai Lai, và một ủy ban chuyên môn đã được thành lập để điều tra vụ này.

Vị cựu viên chức đầu tiên nói, “chính bởi nhóm đặc biệt này mà quan hệ cuối cùng đã bị gẫy đổ”.

Một viên chức thành phố cho biết, dư luận loan truyền giữa các viên chức Trùng Khánh về sự tranh cãi nẩy lửa giữa Bạc [Hy Lai] và Vương [Lập Quân], và ngay cả việc Bạc bạt tai người đồng hành lâu đời của mình. Một chủ bút ở Bắc Kinh nghe được câu chuyện từ viên chức chính quyền trung ương nói: “Bạc cảm thấy Vương Lập Quân đang dùng vụ điều tra để bắt chẹt ông. Ông nổi giận và sau đó quyết định thay đổi chức vị của Vương để tự bảo vệ mình”.

Phá luật

Tự bảo vệ và tự phong chức đến với Bạc Hy Lai một cách dễ dàng. Sự giáo dục như một “thái tử”, con của lãnh tụ cách mạng Bạc Nhất Ba, được xưng tụng là một trong “Bát Tiên”, đã cấy cho ông lòng tham vọng, tự tin và đôi khi sự thiếu kiên nhẫn bộc lộ với cấp dưới và ngay cả cấp trên, nhiều người giao tiếp với ông nói vậy.
Một cựu viên chức Trùng Khánh hiện đang là thương gia nói: “Thế hệ đỏ thứ hai cảm thấy rằng, họ hẳn nhiên xứng đáng ở trên đỉnh, và những nhà lãnh đạo hiện tại thì quá yếu đuối”.

Sau khi tới Trùng Khánh năm 2007, Bạc đã biến thành phố thành pháo đài của văn hóa cộng sản đỏ và sự phát triển bình đẳng, được sự chú ý toàn quốc về việc dẹp tan những tổ chức tội phạm bằng cách bỏ tù hoặc ngay cả tử hình những viên chức bị buộc tội bảo vệ những đầu sỏ tội ác.

Đây là một sự trở lại công khai của một chính trị gia chải chuốt mà sự bổ nhiệm về Trùng Khánh được xem là một cuộc đi đầy sau khi nắm giữ chức bộ trưởng thương mại từ năm 2003.

Cuộc vận động chống nạn tham nhũng đang lan rộng không thể đem một trong hai người tiền nhiệm ra ánh sáng là Uông Dương, hiện là Bí thư Tỉnh ủy Quảng Đông và là ứng viên cho một vị trí hấp dẫn trong Ban Thường vụ Bộ Chính Trị; và Hạ Quốc Cường, Trưởng ban Tổ chức Trung ương Đảng.

Cuộc cải cách kinh tế và xã hội quần chúng của Bạc và làm sạch tội phạm đã được nhiều người ủng hộ với hy vọng, ông có thể áp dụng chính sách này trên toàn quốc khi trở thành lãnh đạo trung ương của thế hệ kế tiếp của Đảng Cộng sản sẽ xuất hiện vào cuối năm 2012.

Tính tự cao không che đậy của ông và sự phục hồi tư tưởng Mao, vì thế, đã làm giới cấp tiến thiên thị trường khó chịu, cũng như việc ông lôi kéo giới trí thức cánh tả, là những người hoan hô “mô hình Trùng Khánh”.

Zhu Zhiyong, một cựu thương gia ở Trùng Khánh đã từng chỉ trích Bạc nói: “Bạc đã đánh một ván cờ lớn tại Trùng Khánh. Ông chơi một lá cờ có thể đặt ra hướng đi mới cho toàn quốc. Điều này đã phá vỡ luật chính trị”.

Nhắm vào Vương

Nhiều nguồn tin thân cận với giới chức lãnh đạo Trùng Khánh tiết lộ, cuộc tranh luận về Bạc có thể đoạt một ghế trong Ban Thường vụ Bộ Chính trị, cốt lõi quyền lực gồm chín thành viên, gia tăng hơn năm trước, và gây thêm căng thẳng, đã làm Bạc và Vương kình chống nhau.

Một cựu viên chức thường gặp Bạc và những lãnh đạo lão thành khác nói: “Một nhóm lãnh đạo trung ương đã quyết liệt chống lại sự gia nhập của Bạc, bởi vì ông bị xem là một người kẻ gây rối không tôn trọng luật lệ”.

“Rất có khả năng là những nhân vật cao cấp không muốn Bạc vươn lên, nên họ nhắm vào Vương”.

Một cựu viên chức và nhiều nguồn tin khác nói, vị lãnh đạo trung ương giữ vai trò then chốt trong việc tiến hành việc kết tội Bạc và Vương là Hạ Quốc Cường.
Từ 1999 tới 2002, Hạ là Bí thư Đảng ủy ở Trùng Khánh, chứng kiến cảnh thuộc cấp của mình trong chính quyền bị gạt ra ngoài dưới sự vận động của Bạc. Khi giữ chức Trưởng ban Điều tra Kỷ luật Trung ương, ông hỗ trợ những cuộc điều tra tham nhũng có thể gây tổn hại cho Bạc. Năm trước, Hạ đã thấy đủ, và bắt đầu gây ra rạn nứt giữa Vương và Bạc.

Một viên chức Trùng Khánh cho biết, “Hạ Quốc Cường hỗ trợ cuộc điều tra về Vương Lập Quân để nhắm vào Bạc Hy Lạc”.

Theo nguồn tin này, bước đầu của ông tiến hành một cách hoàn hảo. Sự ngờ vực giữa hai liên minh vỡ ra “và sau đó Vương Lập Quân bắt đầu quay sang hăm dọa để bảo vệ lấy mình”, một viên chức Trùng Khánh nói.

Sự khen tặng từ Kissinger

Vào cuối tháng 1, Bạc vẫn còn chú tâm vào việc chiếm được một chỗ trong hàng lãnh đạo trung ương của Đảng Cộng sản. Chức vụ cao nhất, kế thừa Hồ Cẩm Đào, hầu như chắc chắn dành cho Phó Chủ tịch Tập Cận Bình. Bạc đã dẫn đầu nhóm những chủ tịch tỉnh với danh tiếng, tuổi tác và mối liên hệ có khả năng tranh những chức chung quanh Tập Cận Bình.

Ngày 9 tháng 1, Nhân dân Nhật báo, tờ báo chính của Đảng, đã dành hàng tít đầu để nồng nàn khen ngợi những thành quả của Trùng Khánh. Những nhà ngoại giao lão luyện, bao gồm cựu Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ, Henry Kissinger, đã bay qua Trùng Khánh để gặp Bạc và cảm phục những tòa nhà thép và kiếng mọc lên dọc theo bờ dốc của sông Hoàng Hà. Trùng Khánh tự nhận đã đạt được mức phát triển nhanh nhất Trung Quốc so với bất cứ vùng cấp tỉnh nào, 16.4%.

Thình lình, sự trốn chạy bất ngờ của Vương vào lãnh sự quán của địch thủ chính của Trung Quốc. Ông tiều tụy và run sợ và đã trải qua “cuộc điều trị kiểu nghỉ hè”, thành phố đã giải thích lúc khởi đầu.

Khi quốc hội nhóm họp, chính quyền trung ương cũng cố gắng che đậy sự kiện này, bằng cách khiển trách những cơ quan truyền thông dám thắc mắc về vấn đề này và khen ngợi những thành quả của Trùng Khánh.

Một viên chức trước kia của Trùng Khánh nói: “Đầu tiên, lãnh đạo trung ương muốn làm lắng dịu mọi chuyện trong lúc quốc hội nhóm họp, nhưng thất bại”.

Hiện thời, Vương bị giam giữ, nêu lên khả năng rằng những tin tức gây hại về Bạc có thể lộ ra. Có hai nguồn tin nói, trong nội bộ nhà nước đã loan tin rằng, Bạc và Vương bị tình nghi nghe lén địch thủ và ngay cả lãnh đạo trung ương.
Bạc đã nắm lấy cơ hội để tự giải thích vào buổi họp báo ngày 9 tháng 3 ở quốc hội, và ứng xử theo kiểu nghênh ngang cố hữu của ông.

Bạc phủ nhận những tường thuật “vô nghĩa”, loan tải trên mạng Trung Quốc và được sự ủng hộ của những trang nhà của các nhà ngoại giao, rằng con của ông, Bạc Qua Qua, phóng vòng quanh Bắc Kinh với chiếc xe Ferrari màu đỏ, và học bổng nhà nước trả tiền cho học vấn ở Oxford và Harvard.

Bạc nói với những kẻ phê phán ông: “Những người này là những nhóm tội phạm có quan hệ xã hội rộng lớn và khả năng định hướng dư luận. Thí dụ, có người đã đổ rác rưởi lên Trùng Khánh, lên tôi và gia đình tôi”.

Lãnh đạo trung ương thấy đã đủ. Họ bị chọc tức bởi hành động khinh bỉ như kẻ thù của Bạc, thay vì chứng tỏ sự hối lỗi. Họ đặc biệt khó chịu bởi câu nói của ông tin tưởng Hồ Cẩm Đào sẽ viếng thăm Trùng Khánh, ngầm ý chứng tỏ sự tin tưởng vào Chủ tịch Trung Quốc.

Trò chơi chấm dứt

Nhiều tiên đoán khác nhau về thời điểm lãnh đạo đảng sẽ quyết định cho Bạc ra đi, nhưng hầu hết nguồn tin cho rằng bức màn sẽ rơi trong vòng 72 tiếng sau cuộc họp báo hiếu chiến của ông.

Vào một buổi họp báo năm ngày sau cuộc họp báo của Bạc, Thủ tướng Ôn Gia Bảo gợi ý Bạc có lỗi không những về sự trốn chạy của Vương mà còn khơi dậy sự luyến tiếc không đúng cách về thời đại Mao. Trung Quốc cần đổi mới chính trị, nếu không có thì “những thảm kịch lịch sử như Cách mạng Văn Hóa có thể lại xảy ra”, theo lời Ôn.

Một cựu viên chức Trùng Khánh cho biết: “Lời nói của Ôn biểu lộ sự rạn nứt. Điều này trở thành cuộc đấu tranh chấn chỉnh”.

Ngày hôm sau, chính quyền loan báo Bạc bị cách chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh.

Những lãnh tụ Trung Quốc bây giờ dường như không biết làm sao giải quyết cuộc suy thoái của một chính trị gia được lòng dân. Wang Wen, một ký giả Bắc Kinh đã từng gặp Bạc, nói: “Kết quả của Quốc Hội thứ 18 chưa được ổn định, và sự việc này gây thêm khó khăn, bởi vì Bạc Hy Lạc tiêu biểu cho nhiều tiếng nói tả khuynh ở Trung Quốc”.

Một tuần sau khi mất chức, Bạc trở nên vắng bóng, với sự phỏng đoán, ông vẫn còn ở Bắc Kinh và sẵn sàng trả lời câu hỏi. Sự ra đi đột ngột của ông đã nhen nhúm những tin đồn, bao gồm sẽ có cuộc đảo chánh trong tuần.

Cựu viên chức quen thuộc với Bạc nói: “Cuộc chơi chưa chấm dứt. Vẫn chưa thấy sự việc này chấm dứt hoàn toàn”.

Chú thích ảnh: Bạc Hy Lại, Bí thư Thành ủy Trùng Khánh, chụp hôm 14 tháng 3 năm 2012 trong dịp lễ bế mạc Đại Hội Quốc Hội Nhân Dân tại Đại Sảnh đường Nhân Dân ở Bắc Kinh, là một vị lãnh đạo đảng có sức lôi cuốn nhưng gây nhiều tranh cãi, đã bị cách chức.

Nguồn: Reuters/ National Post
Bản tiếng Việt © Ba Sàm 2012
Bản tiếng Việt © Trần Văn Minh

*****

Một tình tiết mới trong vụ án Bạc Hy Lai tại Trung Quốc

RFI - Thứ tư 28 Tháng Ba 2012

Bạc Hy Lai và Neil Heywood - DR

Minh Anh

Đề tài trên trang nhất các báo Pháp hôm nay khá đa dạng : tranh cử tổng thống Pháp (báo Liberation, Le Figaro) ; chuyến công du của Đức Giáo Hoàng Benedicto 16 tại Cuba (La Croix), áp lực trong việc làm (l’Humanité) hay đề tài sức khỏe (Le Monde). Liên quan đến thời sự quốc tế, nhân vật số một tỉnh Trùng Khánh, ông Bạc Hy Lai, lại một lần nữa gây sự chú ý cho hai tờ báo Pháp Le Monde và Le Figaro với một tình tiết mới vừa xuất hiện.

Cả hai tờ báo cùng cho biết, vừa qua Luân Đôn yêu cầu chính quyền Bắc Kinh phải điều tra về cái chết của một nhà tư vấn người Anh, ông Neil Heywood, một nhân vật thân cận của ông Bạc Hy Lai.

Với bài viết đề tựa “Cái chết kỳ lạ của một công dân người Anh tại Trùng Khánh”, Le Figaro nhận định rằng “tại Trung Quốc cũng như tại phương Tây, sự thất sủng của một người nào đó có kéo theo hàng loạt tiết lộ và cáo buộc”.

Trong khi đó, báo Le Monde lại cho rằng “đây là tình tiết sau cùng của tập truyện nhiều kỳ Bạc Hy Lai”. Một tình tiết hiện đang lôi cuốn các cư dân mạng Trung Quốc về sự thất sủng của ông Bạc Hy Lai.

Theo thuật lại của hai tờ báo, vừa qua, chính phủ Luân Đôn đã yêu cầu Bắc Kinh phải cho điều tra về cái chết của một công dân Anh, tên Neil Heywood. Ông này đã được phát hiện chết trong phòng khách sạn của ông ta tại Trùng Khánh. Các quan chức địa phương giải thích rằng Neil Heywood chết do dùng quá nhiều rượu.

Theo cả hai tờ báo, điều đáng nói là lời giải thích đã gây ngạc nhiên cho gia đình nạn nhân, vì họ khẳng định rằng ông Heywood không biết uống rượu. Sau đó, thi thể nạn nhân đã được nhanh chóng đem đi thiêu mà không hề được giảo nghiệm.

Le Monde và Le Figaro cho biết Neil Heywood là người am tường tiếng Hoa và kết hôn với một phụ nữ Trung Quốc tại vùng Đại Liên, cứ địa cũ của Bạc Hy Lai. Ông ta từng là nhà tư vấn về thị trường Trung Quốc cho các doanh nghiệp lớn của nước ngoài. Chính ông này đã đóng vai trò môi giới giúp cho Bạc Qua Qua, con trai của Bạc Hy Lai ghi danh được vào hai trường đại học nổi tiếng của Anh quốc.

Theo hai tờ báo, các nguồn tin đang lưu hành trên Internet hiện nay cho rằng có lẽ ông Neil Heywood đã bị đầu độc. Và ông này đang có tranh chấp về tài chính với bà Cốc Khai Lai, vợ của Bạc Hy Lai. Như vậy, đây có lẽ chính là thông tin mà ông Vương Lập Quân, cánh tay phải của Bạc Hy Lai đã cung cấp cho lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô, thủ phủ tỉnh Tứ Xuyên.

Le Figaro cho rằng, từ nhiều ngày qua tại Trung Quốc có tin đồn cho rằng ông Vương Lập Quân chạy trốn vì ông ta cảm thấy bị đe dọa. Trước đó, Vương Lập Quân đã báo cho Bạc Hy Lai biết những người thân cận của ông ta đang bị điều tra về cái chết bí ẩn của Neil Heywood do nghi ngờ là bị đầu độc và khuyên ông ta không nên can dự vào trường hợp nhạy cảm này.

Báo Le Monde còn liên hệ vụ án Bạc Hy Lai với một nhân vật đầy quyền lực khác trong Ban thường vụ Bộ chính trị là ông Chu Vĩnh Khang, người phụ trách về vấn đề an ninh. Có lẽ ông Chu đã hoài công vô ích nhằm ngăn chặn sự sụp đổ của Bạc Hy Lai.

Nhận xét về vụ tai tiếng chính trị lần này tại Bắc Kinh, một giáo sư khoa học chính trị thuộc một trường đại học tại Bắc Kinh cho rằng “Trung tâm quyền lực bây giờ là Hồ Cẩm Đào và Ôn Gia Bảo”.

Ngay trước khi kết thúc phiên họp thường niên của Quốc hội, ông Hồ Cẩm Đào đã đưa ra lời kêu gọi tuân thủ kỷ luật trước quân đội, báo hiệu cho thấy việc nắm lại quyền lực của nhóm cai trị trước sự kháng cự của ông Bạc Hy Lai và các đồng minh của ông ta.

*****

Tỷ phú Trung Quốc thân Bạc Hy Lai bị điều tra

RFI - Thứ sáu 06 Tháng Tư 2012

Ông Từ Minh, chủ tịch tập đoàn hoá chất Thật Đức - DR

Minh Anh

Theo Tân Hoa Xã hôm nay, 06/04/2012, ông Từ Minh, một trong những doanh nhân giàu có nhất của Trung Quốc và nổi tiếng là một nhân vật thân cận của Bạc Hy Lai đang bị giam giữ. Ông bị điều tra về mối liên can đến một vụ mua đất đai đáng ngờ và các trận đấu bóng gian lận.

Ông Từ Minh, là chủ tịch tập đoàn hóa chất Thật Đức ở Đại Liên, đã bị bắt giữ từ hôm 15/03, cùng ngày với việc chính quyền thông báo cách chức ông Bạc Hy Lai, bí thư tỉnh ủy tỉnh Trùng Khánh, trong khuôn khổ một cuộc điều tra của Ủy ban chuyên trách chống tham nhũng trực thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc.

AFP trích dẫn một nguồn tin đăng trên tờ Business Herald Thế kỷ 21 cho rằng, điều tra sẽ tập trung chủ yếu vào việc ông Từ Minh cùng với một công ty khác ở Trùng Khánh mua được một mảnh đất vào năm 2009 tại thành phố Cáp Nhĩ Tân (thuộc vùng Đông Bắc) trong những điều kiện khá mập mờ. Ngoài ra, ông Từ Minh còn bị điều tra do bị nghi ngờ có dính dáng đến một vụ tai tiếng gian lận trong bóng đá.

AFP cho biết, cách đây hai năm, chính quyền Trung Quốc đã phát hiện ra một vụ cá cược bóng đá lớn và các trận đấu gian lận. Trong vụ tai tiếng này, hàng chục người đã bị bắt giữ.

Tập đoàn Thật Đức và câu lạc bộ bóng đá của ông Từ Minh có trụ sở chính tại thành phố Đại Liên. Khi đó, ông Bạc Hy Lai còn là chủ tịch và Bí thư của thành phố. Và đây cũng là nơi mà Bạc Hy Lai bắt đầu thăng tiến trên con đường chính trị. Hiện tại, tập đoàn Thật Đức vẫn chưa đưa ra bình luận gì về vụ việc. Và cho đến hôm nay, vẫn không thể nào bắt liên lạc được với tập đoàn.

Theo báo chí Hồng Kông, Từ Minh và Bạc Hy Lai từng là bạn với nhau. Nhiều tin đồn cho rằng có lẽ chính Từ Minh đã tài trợ một phần kinh phí cho Bạc Qua Qua, con trai của Bạc Hy Lai theo học tại hai trường đại học danh tiếng nhất Oxford và Harrow tại Anh quốc.

Việc thanh trừng “ngôi sao đang lên” Bạc Hy Lai – nổi tiếng qua một chiến dịch chống tham nhũng dữ dội - trước thềm đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã làm dấy lên nhiều tin đồn “giật gân” nhất trên các trang mạng. Hậu quả là chính quyền Bắc Kinh buộc phải cho khóa phần bình luận trên hai trang mạng xã hội chính là Vi Bác và QQ để chống tin đồn.

Tags: Châu Á - Trung Quốc - Xã Hội

*****

Bạc Hy Lai bị loại khỏi Trung ương Đảng

BBC - Thứ ba, 10 tháng 4, 2012

Ông Bạc Hy Lai không xuất hiện trước công chúng kể từ khi bị cách chức Bí thư Trùng Khánh

Cựu Bí thư Trùng Khánh, ông Bạc Hy Lai đã bị khai trừ khỏi Ban Chấp hành Trung ương của Đảng Cộng sản Trung Quốc, theo Reuters trích các nguồn tin từ nước này.

Bản tin của hãng thông tấn Anh hôm 10/4/2012 nói có tới bốn nguồn tin nội bộ ẩn danh cho họ biết rằng ông Bạc Hy Lai đã bị đuổi khỏi cơ quan quyền lực của Đảng cầm quyền, và mất chức ủy viên Bộ Chính trị.

Lý do nêu ra, theo Reuters, là vụ bê bối liên quan đến người phó của ông tại Trùng Khánh, cựu phó thị trưởng kiêm giám đốc công an, ông Vương Lập Quân.

Vụ ông Vương đã chạy vào trú ẩn ở lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô làm bùng ra vụ mâu thuẫn nội bộ tại Trùng Khánh, phá tan hình ảnh ‘đoàn kết trong Đảng’ ở cấp cao nhất tại Trung Quốc.

Cuối ngày, hãng tin Tân Hoa Xã của Trung Quốc đã xác nhận tin này và nói chính quyền sẽ điều tra cả mối liên hệ giữa vợ ông Bạc Hy Lai và tin tức về cái chết của một doanh nhân Anh.

Chấm dứt sự nghiệp

Quyết định khai trừ ông Bạc khỏi Trung ương Đảng và Bộ Chính trị coi như chấm dứt sự nghiệp chính trị của ông.

Ông Bạc xuất hiện công khai lần cuối vào dịp họp Quốc hội Trung Quốc cuối tháng Ba năm nay, rồi bị mất chức bí thư Trùng Khánh.

Nhưng kể từ đó, tiếp tục xuất hiện ngày một nhiều các câu chuyện gây tổn hại uy tín của ông Bạc.

Đầu tuần này, chính phủ Anh đã yêu cầu Trung Quốc mở lại điều tra về cái chết của doanh nhân người Anh Neil Heywood, một người bạn thân của ông Bạc Hy Lai và vợ ông, bà Cố Khai Lai.

Các tin chưa được xác nhận nói vị cảnh sát trưởng, ông Vương Lập Quân của ông Bạc đã có thông tin về cái chết của ông Heywood.

Vụ chạy vào lãnh sự quán Mỹ của ông Vương Lập Quân đã gây ra scandal tại Trung Quốc

Hồi giữa tháng trước, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã Bấm cách chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh của ông Bạc Hy Lai.

Cảnh sát Trung Quốc hồi cuối tháng Ba đã bắt sáu người và đóng 16 trang web sau khi phát tán tin đồn về đảo chính và có xe quân sự hiện diện trên đường phố Bắc Kinh.

Các thông điệp đăng trên mạng đã được phương tiện truyền thông trên khắp thế giới trích dẫn, xảy ra trong bối cảnh bất an kể từ sự kiện cách chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh, ông Bạc Hy Lai.

*****

Phu nhân cựu bí thư Trùng Khánh

Michael Bristow - BBC News, Bắc Kinh - Thứ tư, 11 tháng 4, 2012

Vợ ông Bạc Hy Lai đang bị điều tra tội danh giết người

Vợ ông Bạc Hy Lai, người bị bắt vì cáo buộc liên quan vụ sát hại một doanh nhân người Anh, từng được ví như một 'Jackie Kennedy của Trung Quốc'.

Ed Byrne, một luật sư người Mỹ từng làm việc với bà Cốc Khai Lai vài năm về trước nói với BBC rằng bà là một người xinh đẹp, lôi cuốn và hài hước. Ông Byrne, người ở Denver bang Colorado, cho biết ông “bị sốc” khi hay tin bà bị dính líu đến một cuộc điều tra tội giết người.

Thực tế, đã có một vụ giết người thật.

Bà Cốc vừa được “chuyển sang cho cơ quan pháp luật” bởi vì bà là nghi phạm hàng đầu trong vụ sát hại doanh nhân người Anh, Neil Heywood.

Vụ này cũng là nguyên nhân dẫn đến sự xuống dốc của chồng bà, ông Bạc Hy Lai, người mới đây còn được cho là một trong những chính trị gia ảnh hưởng nhất Trung Quốc.

Bà Cốc là người vợ thứ hai của ông Bạc. Bà từng học luật tại Đại học Bắc Kinh danh tiếng trước khi thành lập công ty luật của riêng mình.

Ông Byrne gặp bà Cốc lần đầu tiên ở thành phố Đại Liên, nơi ông Bạc Hy Lai từng làm thị trưởng. Ông cùng một khách hàng đã gặp bà Cốc để bàn việc làm ăn.

“Bà ấy gây ấn tượng mạnh cho tôi. Bà Cốc Khai Lai vừa xinh đẹp, vừa lôi cuốn và hài hước.”

"Bà ấy gây ấn tượng mạnh cho tôi. Bà Cốc Khai Lai vừa xinh đẹp, vừa lôi cuốn và hài hước."

Luật sư Mỹ Ed Byrne

Sau đó, bà Cốc đã tự liên lạc với ông Byrne và đề nghị ông làm đại diện cho một số công ty ở Đại Liên trong một vụ kiện ở Mobile, Alabama. Lúc đó là năm 1997. Vốn thông thạo tiếng Anh, bà Cốc Khai Lai đóng vai trò quan trọng trong vụ đó, giúp các công ty của Trung Quốc thắng kiện.

Bà đã viết một cuốn sách về kinh nghiệm tranh tụng của mình, mang tựa đề “Thắng kiện trên đất Mỹ”.

Ông Byrne sau đó đã hợp tác cùng với bà Cốc, tên tiếng Anh là Horus Kai, trong một số vụ khác. Ông gặp bà nhiều lần ở cả Mỹ và Đại Liên. Luật sư này cũng từng gặp chồng bà và được mời tham dự nhiều cuộc tiệc tùng.

“Người ta ví vợ chồng bà như 'vợ chồng Tổng thống Kennedy' của Trung Quốc. Họ được cho là những người hiện đại và cởi mở.”

'Xung đột quyền lợi'

Một nguồn thân cận với gia đình ông Bạc cũng nói về bà Cốc Khai Lai, 52 tuổi, với những lời lẽ vô cùng tốt đẹp.

Nguồn tin này cho biết bà đã đóng cửa công ty luật của mình khi ông Bạc trở thành Bí thư Thành ủy Trùng Khánh để tránh bị nói rằng bà nhờ vả công danh của chồng.

“Bà ấy đã đóng cửa công ty luật đúng lúc nó đang phát triển mạnh và hoạt động hết sức thuận lợi ,” nguồn tin này nói.

Người này nói những năm gần đây bà Cốc Khai Lai không được khỏe và hầu như không ra khỏi nhà ở Trùng Khánh.

“Bà ấy ở nhà đọc sách,” ông kể về bà Cốc, người cũng có xuất thân giống chồng mình, nghĩa là con của quan chức cấp cao.

Cha bà là Tướng Cốc Cảnh Sinh, một nhà cách mạng nổi tiếng thời kỳ trước khi Đảng Cộng sản Trung Quốc lên cầm quyền. Vị tướng này đã giữ một số chức vụ trong chính quyền cộng sản, nhưng cũng giống như nhiều người khác, ông đã bị bỏ tù trong thời kỳ Cách mạng Văn hoá, khi nền chính trị lâm vào hỗn loạn.

Bà Cốc chỉ là một cô bé thích chơi đàn tỳ bà khi cuộc Cách mạng Văn hóa bắt đầu, nhưng cũng phải chịu hậu quả. Bà bị buộc phải làm việc ở cửa hàng thịt và nhà máy dệt.

Tuy nhiên, việc học hành của bà không bị ảnh hưởng. Bà có bằng cử nhân luật và sau đó là bằng thạc sĩ về chính trị quốc tế ở Đại học Bắc Kinh. Bà được cấp thẻ luật sư vào năm 1988 và sau đó lập công ty luật Khai Lai tại Bắc Kinh.

Bà Cốc Khai Lai gặp ông Bạc Hy Lai lần đầu vào năm 1984 trong một chuyến dã ngoại ở tỉnh Liêu Ninh. Ông Bạc lúc đó là bí thư huyện ủy.

Hai ông bà có một người con trai, tên là Bạc Qua Qua, người từng học ở trường tư Harrow nổi tiếng trước khi theo học Đại học Oxford ở Anh. Nay Bạc Qua Qua đang học tại Đại học Harvard, Hoa Kỳ.

Vẫn theo nguồn thân quen với gia đình ông Bạc, bà Cốc Khai Lai, người thành đạt và thông minh, đã rút lui khỏi các hoạt động xã hội và kinh doanh sau khi chồng bà nhận chức Bí thư Trùng Khánh năm 2007.

Tuy nhiên, dường như sai lầm nếu nói bà đã hoàn toàn tách khỏi công việc làm ăn. Hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc, Tân Hoa Xã, nói rằng bà có quan hệ về kinh tế với ông Heywood. Hãng này cho biết, đã có xung đột về quyền lợi giữa hai bên, và xung đột này ngày càng sâu thêm.

Bà Cốc Khai Lai hiện đang là nghi phạm trong một vụ giết người.

*****

Bạc Hy-lai: ngôi sao vụt tắt. Vì đâu?

Việt-Long, RFA - 12-04-2012

Quả bom chính trị bùng nổ ở Trung Quốc khi Uỷ viên Bộ Chính trị Trung ương Đảng, Bí thư Thành uỷ và Thị trưởng Trùng Khánh Bạc Hy-Lai bị cách chức. Sau đó phu nhân của ông, bà Cốc Khai-Lai, bị câu lưu để điều tra, tình nghi có liên can đến cái chết của doanh gia người Anh Neil Heywood. Đây là một vụ án hình sự hay cuộc đấu tranh quyền lực ở cấp lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc?

Bạc Hy-Lai, thị trưởng Đại Liên, Liêu Ninh, 2005 - AFP photo

Trước hết hai trường hợp này liên quan chặt chẽ với nhau và cùng liên quan đến một nhân vật thứ ba, là Cục trưởng cục tư pháp và Giám đốc sở cảnh sát Trùng Khánh Vương Lập-Quân. Ông này từng là cánh tay mặt của Ông Bạc Hy-Lai trong chiến dịch gọi là “xướng hồng đả hắc”, trong đó ông Bạc đề cao tư tưởng Mao Trạch Đông, tấn công tiêu diệt xã hội đen cùng những hành động tiêu cực cả trong xã hội cũng như trong chính quyền địa phương.

Ông Vương Lập-Quân hồi tháng trước đã bị mất chức sau khi hồi tháng 2 ông nói với ông Bạc về những nghi vấn quanh bà vợ của ông. Ông Vương, bị đưa về chức vụ thấp kém hơn và không có lực lượng an ninh trong tay, đã sợ hãi và phải chạy sang Tứ Xuyên, trốn vào toà lãnh sự Hoa Kỳ tại Thành Đô, đem theo hồ sơ tố cáo vợ chồng ông Bạc Hy-Lai.

Sáng hôm sau ông trở ra và lập tức bị vòng vây công an bắt giữ, sau cùng bị giải về Bắc Kinh.

Vụ án hình sự hay chính trị?

Quốc hội Trung Quốc nhóm họp, tháng 3-2012- AFP video screenshot

Lý do trực tiếp là cái chết của doanh nhân người Anh Heywood, khi cơ quan điều tra nói là bà Cố Khai-Lai bị nghi ngờ rất nặng nề về tội đầu độc người này. Nhưng ở bề trong, giới thông thạo về Trung Quốc nhận định rằng đó cũng là dịp để những nhà lãnh đạo ở Trung Ương loại trừ một nhân vật rất nổi tiếng và được lòng quần chúng, cũng được sự ủng hộ của không ít Uỷ Viên trung ương Đảng và nhiều đảng bộ quân đội, tức là có triển vọng chiếm được nhiều phiếu ủng hộ trong dịp thay đổi nhân sự lãnh đạo mười năm một lần trong đại hội đảng thứ 18 sắp tới.

Một ngôi sao nhiều tham vọng

Ông Bạc Hy-Lai là người có phong cách hấp dẫn quần chúng và giới ngoại giao nước ngoài. Ông công khai hoạt động để làm nổi bật cá nhân, khác với các cấp lãnh đạo Trung ương của đảng Cộng Sản thường tỏ ra khiêm tốn, tỏ ra mình chỉ là người tuân hành chỉ đạo của tập thể. Có ý kiến cho rằng ông Bạc cũng không dấu ý định leo cao hơn nữa trong bộ chính trị vào kỳ đại hội 18 này.

Trước đây ông họ Bạc Hy-Lai đã giữ chức vụ thị trưởng thành phố cảng Đại Liên thuộc tỉnh Liêu Ninh ở vùng đông bắc từ năm 1993. Ông cải biến nơi này thành một địa điểm du lịch và đầu tư nổi tiếng của Trung Quốc.

Qua 2007, sang Trùng Khánh, một thành phố lớn dông dân nhất của Trung Quốc với dân số cả ngoại thành 31 triệu người, nằm sâu trong phía tây nội địa, cạnh Tứ Xuyên, gần Tây Tạng, ông lại làm sạch nơi này, tăng cường đầu tư của nhà nước và thực hiện những dự án dân sinh như làm khu cư trú tập thể cho người nghèo, người già, cùng nhiều dự án khác có tính cách “đem của người giàu chia cho người nghèo”, đưa kinh tế nơi này lên một mức phát triển mới. Lãnh đạo ở Bắc Kinh từng khen ngợi ông và đến thăm Trùng Khánh. Báo chí nhà nước có lúc đã coi đó là mô hình phát triển cho miền Tây. Như thế vì sao ông lại có thể bị Trung ương loại trừ?

“Cờ Hồng” rách nát!

Lý do chính là “lá cờ hồng Mao Trạch Đông” trong mọi hoạt động của ông Bạc Hy Lai do chính ông dựng lên, đầu tiên là trong chiến dịch tấn công xã hội đen và tiêu cực. Ông thực hiện sách lược độc đoán và cứng rắn như thời Mao trong chiến dịch này, từng bị nước ngoài lên án xâm phạm nhân quyền, bắt giữ và tra tấn hằng ngàn người, cao điểm là vụ đưa nguyên cục trưởng tư pháp Văn Cường của Trùng Khánh ra pháp trường.

Ưu điểm về phong cách cá nhân và sự hấp dẫn quần chúng cũng như giới đầu tư nước ngoài của ông cũng khiến ông trở thành một biểu tượng lãnh đạo mới có thể vượt cao hơn thành phần trong bộ chính trị hiện tại, là những người được coi là dẫn đạo trào lưu đổi mới, trái ngược với chủ trương của thời cách mạng văn hóa khi xưa.

Điều gì chứng minh việc đó?

Trước khi họ Bạc bị cách chức, sau khoá họp quốc hội vừa rồi, hôm 14 tháng 3 Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã lên tiếng cảnh báo trực tiếp rằng nguy cơ cách mạng văn hóa sống lại là có thật. Lúc đó có thể là lúc Trung ương đã nghiên cứu hồ sơ tố giác của Vương Lập-Quân và có quyết định về ông Bạc Hy-Lai, nhưng còn phải tiếp tục nghiên cứu trường hợp bà vợ là Cố Khai Lai. Ngày hôm sau, 15 tháng 3, ông họ Bạc bay chức Bí thư Thành uỷ và Thị trưởng Trùng Khánh. 1 tháng sau ông mất luôn ghế Uỷ Viên Bộ chính trị Trung ương Dảng.

Ông Bạc Hy Lai cũng thuộc thành phần gọi là “thái tử Đảng” như các cấp lãnh đạo ở Trung ương, vì thân phụ của ông là công thần cách mạng Trung Quốc Bạc Nhất Ba, bộ trưởng tài chính đầu tiên của Trung Quốc, sau bị đày ải vì cách mạng văn hóa nhưng lại được trở lại quyền lãnh đạo trong thời Đặng Tiểu Bình.

Họp quốc hội, ông Bạc Hy-Lai phía sau chủ tịch Hồ Cẩm-Đào và Thủ tướng Ôn Gia-Bảo, 9 tháng 3, 2012 - AFP photo

Một chi tiết nữa, sau khi ông Bạc Hy-Lai rời khỏi chức vụ thì người được tạm thay là phó Thủ tướng Trương Đức Giang, cũng là một “thái tử Đảng”, để cân bằng quyền lực trong giới lãnh đạo trung ương. Các khẩu hiệu phát động phong trào trong thời họ Bạc đều bị gỡ sạch. Phong trào phổ biến nhạc đỏ cũng bị dẹp tan. Như vậy nghĩa là trung ương cương quyết xoá mọi dấu vết của thời kỳ đã bị ngầm lên án là tái phát động cách mạng văn hóa.

Cuối cùng, tương lai ông Bạc Hy Lai ra sao?

Ông họ Bạc được nhiều người ủng hộ, nên có ý kiến cho rằng ông cũng có thể trở lại quyền lực giống như thời kỳ ông Đâng Tiểu Bình lật ngược thế cờ và đưa thân phụ ông là ông Bạc Nhất Ba trở lại chính trường. Tuy nhiên điều đó chỉ có thể xảy ra ở thời hậu cách mạng văn hóa cách nay đã mấy mươi năm. Trong thời đại ngày nay ở Trung Quốc khó lòng có sự “lật ngược thế cờ” như vậy.

*****

Tại sao là bà Bạc Cốc Khai Lai?

SGTT.VN – 13-4-2012

Những tình tiết mới về cái chết của doanh nhân người Anh Neil Heywood trong vụ bê bối Bạc Hy Lai, mới được Wall Street Journal tiết lộ, đang dần hé mở bức màn bí mật đằng sau chính trường Trung Quốc.

Ông bà Bạc Hy Lai và người con trai - Ảnh: TL

Wall Street Journal hôm 12-4 dẫn lời một người bạn của Neil Heywood, cho biết ông này bị triệu tập tới một cuộc họp ngắn ngày ở Trùng Khánh vào đầu tháng 11-2011 để gặp đại diện gia đình Bạc Hy Lai.

Trước khi bay đến Trùng Khánh, ông nói mình “đang gặp rắc rối” đã chuẩn bị các bước “tự vệ” bằng cách để luật sư của mình ở Anh lưu giữ tài liệu chi tiết về các khoản đầu tư nước ngoài của gia đình ông Bạc, như một “chính sách bảo hiểm” trong trường hợp xảy ra bất trắc.

Theo lời kể, ông Heywood cảm thấy lo ngại cho sự an toàn của mình sau vụ đụng độ với bà Cốc Khai Lai. Ông Heywood còn tiết lộ với bạn bè rằng bà Cốc lúc đó đang lo lắng vì đã bị người trong “nhóm thân cận của gia đình” phản bội.

Những chi tiết mới về chuyến đi của ông Heywood đến Trùng Khánh, việc ông đã làm thời gian cuối đời và tuyên bố sở hữu tài liệu về lợi ích đầu tư nước ngoài của nhà họ Bạc, đang làm sáng tỏ cái chết bí ẩn của ông trong khách sạn vào tháng 11-2011. Chính quyền Trung Quốc hôm thứ ba 10-4 đã xác định đây là vụ “cố ý giết người”.

Cũng vào hôm thứ ba 10-4, bà Cốc đã bị bắt giữ với cáo buộc liên quan đến cái chết bí ẩn của ông Heywood. Một điều lạ là trong các văn bản của Đảng, bà Cốc được gọi tên là Bạc Cốc Khai Lai – vốn không phải là truyền thống của phụ nữ nước này. Theo một số người, đây là dấu hiệu cho thấy cơ quan chức năng muốn “kết tội” cả hai vợ chồng Bạc Hy Lai vào tội mưu sát.

T. Hạnh (WSJ)

*****

'Người Anh xấu số' ở Trùng Khánh

BBC - Chủ nhật, 15 tháng 4, 2012

Neil Heywood có quan hệ thân cận với gia đình Bạc Hy Lai trước khi chết

Cái tên Bạc Hy Lai, người vừa bị đá khỏi Bộ Chính trị Trung Quốc, đã trở thành quen thuộc với truyền thông nước Anh những ngày này, một phần vì liên hệ phức tạp với một doanh nhân người Anh quá cố.

Cái chết của ông Neil Heywood tại Trung Quốc tháng 11 năm ngoái ban đầu được cho là vì "uống rượu quá độ". Nhưng từ sau khi ông Bạc Hy Lai bị cách chức Bí thư Trùng Khánh, vợ của ông đã bị điều tra vì tình nghi giết ông Heywood.

Vẫn còn nhiều ẩn số quanh doanh nhân người Anh này, nhưng ít nhất người ta biết rằng ông ta đến Trung Quốc đầu thập niên 1990 và nói được tiếng Trung.

Từ London, báo The Independent số ra hôm nay cho biết khi mới bắt đầu đến Trung Quốc làm ăn, Neil Heywood viết thư cho một loạt các chính khách đang lên. Bạc Hy Lai trả lời thư, và doanh nhân người Anh kia đã dần dần thiết lập quan hệ với ông Bạc, người vợ thứ hai Cốc Khai Lai và đứa con trai Bạc Qua Qua.

Khi đó, ông Bạc còn là thị trưởng Đại Liên, là thành phố mà Heywood gặp và kết hôn với một phụ nữ người Hoa, Vương Lộ Lộ. Đến lúc ông Bạc được điều về cai quản thành phố Trùng Khánh, ông Heywood cũng duy trì quan hệ tuy sống ở Bắc Kinh.

Ông ta đã giúp gia đình họ Bạc trong các vụ đầu tư, giới thiệu các công ty nước ngoài đến đây kinh doanh, và được cho là giúp con trai Bạc Qua Qua đi học ở trường tư Harrow (Heywood từng học ở đó) và sau này là Balliol College của Đại học Oxford.

Theo The Independent, ông Neil Heywood tạo cho mình ấn tượng bí hiểm như thể ông có quan hệ nào đó với giới tình báo. Và quả thực, có lúc ông đã làm cho Hakluyt&Company, một hãng tư vấn được một viên chức MI6 đồng sáng lập.

Nhưng đến năm ngoái, quan hệ của Heywood với bà Cốc Khai Lai xấu đi. Có tin nói bà mắc chứng trầm cảm và có những đề nghị quái dị như bắt các nhân vật thân cận, gồm cả Heywood, phải ly dị và thề trung thành. Dĩ nhiên ông Heywood từ chối.

Và rồi đến một ngày định mệnh tháng 11 năm ngoái, ông Heywood được gọi đến Trùng Khánh. Ông vào ở một khách sạn, đến nay chưa rõ tên, và xác ông sau đó được tìm thấy ở đây.

Phía Trung Quốc nói với Sứ quán Anh rằng ông uống rượu nhiều quá, nhưng lại nói với gia đình ông rằng ông bị đau tim. Dù gì đi nữa, hình như chẳng ai nghi ngờ về cái chết đột ngột của một người 41 tuổi, và thi thể của ông được hỏa táng.

Ở Anh tuần này, một số người đã chất vấn vì sao Sứ quán Anh khi đó dễ dàng để vụ việc trôi đi.

Vai trò Vương Lập Quân

Trong phần kế tiếp, người ta được biết giám đốc công an Trùng Khánh, Vương Lập Quân, đã gặp Bạc Hy Lai tháng Hai năm nay.

Theo thông tin công bố, ông Vương nói cấp dưới đã báo cáo rằng cái chết của Heywood là vụ giết người và bà Cốc Khai Lai thuộc diện tình nghi. Vị Bí thư Thành ủy lập tức giáng chức ông Vương, khiến ông này lo cho tính mạng.

Ngày 6/2, ông Vương liên lạc với Lãnh sự quán Anh hẹn gặp nhưng lại không đến. Ông ta lái xe suốt 170 dặm để đến Lãnh sự Mỹ ở Thành Đô. Theo các tin đồn, ông Vương khai báo đủ chuyện với người Mỹ, giao nộp nhiều tài liệu. Phía Mỹ nhận tài liệu nhưng từ chối bảo vệ và một ngày sau, giới chức Trung Quốc kéo vào để áp giải họ Vương.

Ông Vương đã bị bắt giam và không ai biết ông đang ở đâu.

Những diễn biến sau đó đã được công khai. Bạc Hy Lai mất chức Bí thư Trùng Khánh, bị hất khỏi Bộ Chính trị và vợ ông bị tạm giữ để điều tra vụ giết Heywood. Nhưng nếu quả thật đây là vụ sát nhân, thì vì lý do gì? Vì sao Cốc Khai Lai phải giết một công dân nước ngoài chỉ vì "tranh chấp kinh tế"?

Truyền thông tiếng Anh phỏng đoán nếu quả thật bà đã giết Heywood, có thể là vì Heywood biết quá nhiều về cách thức kiếm tiền của gia đình họ Bạc. Đã có lời đồn rằng trước khi chết, ông Heywood đã trao hồ sơ cho một luật sư như một cách "bảo hiểm tính mạng". Vẫn không rõ tên người luật sư này cũng như nội dung tập tài liệu.

Cáo buộc tham nhũng

Nhiều năm qua đã có không ít cáo buộc tham nhũng với Bạc Hy Lai và gia đình. Thời gian ông làm thị trưởng Đại Liên cũng đã có lời đồn không hay, nhưng một phóng viên tố cáo đã bị cầm tù và đã sống lưu vong ở Canada từ 2009.

Người dân Trung Quốc cũng tranh cãi làm thế nào ông có tiền cho con trai đi học trung học và đại học ở nước ngoài.

Bạc Hy Lai và vợ có nhiều quan hệ làm ăn với bên ngoài

Ông Bạc luôn khẳng định Bạc Qua Qua được học bổng, nhưng học lực anh này không có vẻ gì đặc biệt. Tại Oxford, anh ta có tiếng hay chơi bời và được yêu cầu phải dành thêm thời gian cho thi cử. Dẫu vậy, chàng trai trẻ cũng đã được Trường Quản lý Nhà nước John F. Kennedy của Đại học Harvard (học phí 70,000 đôla) nhận vào học. Tại đây, Bạc Qua Qua thuê căn hộ với giá 3,700 đôla/tháng và lái một chiếc Porsche.

Dù học lực của Bạc Qua Qua không xuất sắc, nhưng dường như tài quan hệ của anh này là có thực, theo báo Anh The Telegraph.

Khui ra quan hệ của gia đình Bạc Hy Lai với tầng lớp thượng lưu của Anh, báo này cho hay khi học ở Anh, Bạc Qua Qua đã kịp thiết lập quan hệ với không ít nhân vật quan trọng.

Một người được nói là đóng vai trò như "người thầy" là Lord Powell, từng là thư ký riêng của Thủ tướng Margaret Thatcher và John Major. Lord Powell thừa nhận: "Tôi biết cậu ta thông qua ông bố và thỉnh thoảng có gặp khi cậu ta học ở Oxford."

Tháng Sáu năm ngoái, Bạc Hy Lai mở nhiều buổi tiệc thết đãi ở Trùng Khánh. Trong số khách tham dự có Lord Powell, và Lord Mandelson (từng là một trong vài chính khách quan trọng nhất khi Tony Blair làm thủ tướng Anh).

Khi sang Harvard, Bạc Qua Qua năm ngoái cũng tổ chức kỳ du ngoạn Trung Quốc cho các bạn học: đưa họ về Trùng Khánh gặp giới quan chức.

*****

Quân khu Thành Đô 'bị điều tra'

BBC - Chủ nhật, 15 tháng 4, 2012

Quân khu Thành Đô

Năm nhóm điều tra của Quân ủy Trung ương Trung Quốc đến Trùng Khánh để xem xét liên hệ giữa các sĩ quan cao cấp với ông Bạc Hy Lai, theo báo South China Morning Post.

Ông Bạc Hy Lai, từng là Bí thư Trùng Khánh, đã bị loại khỏi Bộ Chính trị và vợ ông bị bắt với cáo buộc dính líu cái chết bí hiểm của một doanh nhân người Anh.

Tờ báo đặt ở Hong Kong dẫn lời một nguồn giấu tên: "Năm nhóm đã được gửi tới Quân khu Thành Đô để điều tra có hay không, và đến mức nào, việc các sĩ quan cao cấp và quân đội dính líu trường hợp họ Bạc."

Nguồn này không nói rõ ai đang bị điều tra, nhưng có đồn đoán rằng nhiều viên tướng ở đây là bạn thân của ông Bạc Hy Lai.

Quân khu Thành Đô cai quản khu vực tây nam, gồm có thành phố Trùng Khánh, các tỉnh Tứ Xuyên, Vân Nam, Quý Châu và cả Khu Tự trị Tây Tạng. Cũng nguồn tin này nói với South China Morning Post rằng đang có tin đồn Quân đoàn 14 đặt ở Côn Minh (thủ phủ Vân Nam) bị điều tra. Cha của ông Bạc Hy Lai, Bạc Nhất Ba, đã thành lập Quân đoàn 14.

Cuộc điều tra Quân khu Thành Đô có thể xem là thêm nỗ lực triệt hạ vây cánh của ông Bạc Hy Lai, người có mối quan hệ gần gũi với lực lượng quân đội khi còn nắm quyền ở Trùng Khánh. Các phóng viên ở Trùng Khánh nói ông Bạc đã từng trú trong doanh trại quân đội khi mới bắt đầu đánh phá tội phạm có tổ chức hai năm trước.

Trong khi đó, hôm thứ Bảy, một tờ báo ở Trùng Khánh - Nhật báo Trùng Khánh - có bài nói ông Bạc Hy Lai và cựu cảnh sát trưởng thành phố, Vương Lập Quân, đã vi phạm pháp luật. Việc cựu giám đốc công an Vương Lập Quân chạy vào Lãnh sự Mỹ ở Thành Đô hồi tháng Hai đã mở màn cho tấn kịch liên quan ông Bạc.

Nhật báo Trùng Khánh viết: "Những người như Bạc Hy Lai và Vương Lập Quân đã vi phạm pháp luật và kỷ luật Đảng ... và hủy hoại nghiêm trọng hình ảnh đất nước và Đảng."

Đây được xem là ám chỉ đầu tiên về khả năng ông Bạc có thể bị truy cứu tội hình sự.

*****

Doanh nhân Anh bị nghi giúp Bạc Hy Lai rửa tiền

VnExpress - 18/04/2012

Một nguồn tin giấu tên từ Trùng Khánh tiết lộ mối quan hệ làm ăn của Neil Heywood với gia đình bí thư mất chức Bạc Hy Lai, cũng như nguyên nhân dẫn đến cái chết của doanh nhân này.

Heywood (trái) được cho là giúp gia đình cựu quan chức cấp cao Trung Quốc, Bạc Hy Lai, thực hiện các phi vụ chuyển tiền ra nước ngoài - Ảnh: Telegraph

Kể từ sau khi ông Bạc Hy Lai mất chức bí thư đảng ủy thành phố Trùng Khánh và sau đó là ghế ủy viên Bộ Chính trị và Ủy viên trung ước, thông tin về những nghi vấn xung quanh việc làm ăn của gia đình ông, đặc biệt là người vợ Cốc Khai Lai, dần xuất hiện trên báo Trung Quốc và nước ngoài.

Tờ New York Times hôm nay dẫn lời một nguồn tin thân cận với cơ quan điều tra vụ án về cái chết của doanh nhân Anh cho biết Neil Heywood là người trung gian, giúp chuyển khối tài sản của gia đình ông Bạc Hy Lai ra nước ngoài.

Tuy nhiên Heywood đã làm mất lòng tin của bà Cốc Khai Lai khi yêu cầu khoản thù lao cao hơn số tiền mà bà Cốc dự kiến. Sau khi bà Cốc không chấp nhận, Heywood lại mắc sai lầm nghiêm trọng hơn là đe dọa rằng mình có đủ khả năng để tố cáo và hủy hoại gia đình bà. Do đó, bà Cốc được cho là đã ra lệnh đầu độc Heywood bằng chất độc cyanide.

Đây là lần đầu tiên nguyên nhân tử vong của Heywood được tiết lộ. Tuy nhiên nhiều người dân Trùng Khánh, thậm chí cả những kẻ thù của ông Bạc cũng tỏ ra nghi ngờ về tính xác thực của thông tin trên.

Trước đó, một văn bản của chính phủ Trung Quốc chỉ nói bà Cốc và một người "tâm phúc" là nghi can trong cái chết của doanh nhân người Anh vì một số "mâu thuẫn trong vấn đề tài chính".

Hiện không rõ số tiền mà bà Cốc cố gắng để chuyển ra nước ngoài là bao nhiêu và vì sao bà giao phó cho Heywood trong khi có nhiều phương thức chuyển tiền tinh vi khác thường được sử dụng trong các vụ rửa tiền. Mối bất hòa giữa hai bên cũng không rõ có từ lúc nào vì bạn bè của Heywood cho biết ông đã không còn qua lại với gia đình ông Bạc ít nhất một năm trước khi chết.

Trước khi mâu thuẫn xảy ra, Heywood là "bạn bè thân thiết" của gia đình ông Bạc và nguồn tin cũng cho biết thường xuyên nhìn thấy doanh nhân này xuất hiện ở công ty của bà Cốc Khai Lai.

Heywood đặc biệt gần gũi với bà Cốc, mẹ đỡ đầu của một trong hai đứa con của ông. Một số người thậm chí còn cho rằng có mối quan hệ tình cảm giữa hai người. Tuy nhiên, nguồn tin nói trên phủ nhận điều này.

Doanh nhân Heywood, 41 tuổi, được phát hiện chết trong phòng khách sạn tại Trùng Khánh tháng 11 năm ngoái. Ban đầu, cảnh sát kết luận Heywood tử vong vì uống rượu quá mức và thi thể đã được hỏa táng. Tuy nhiên, bạn bè của người này cho biết ông ấy không uống nhiều đến vậy.

Đầu năm nay, Trung Quốc đình chỉ mọi chức vụ của Bạc Hy Lai trong đảng và chính quyền vì "vi phạm kỷ luật nghiêm trọng". Còn vợ của ông bị tình nghi chủ ý giết hại doanh nhân người Anh. Bê bối chính trị nghiêm trọng này khởi đầu từ việc cựu giám đốc công an Trùng Khánh đồng thời là cánh tay phải trong chiến dịch trấn áp tội phạm của ông Bạc - ông Vương Lập Quân - vào lãnh sự quán Mỹ ở Tứ Xuyên. Vương được cho là đã tiết lộ về các mối nghi ngờ quanh cái chết của Heywood. Hiện ông Vương đang bị giới chức Trung Quốc tạm giam.

Nguyên nhân cái chết của Heywood cũng như các sai phạm khác của gia đình cựu chính trị gia, sự việc được coi là vụ bê bối chính trị lớn nhất Trung Quốc trong nhiều năm, vẫn đang được điều tra và chưa có kết luận chính thức.

Vũ Hà

*****

Hàng chục người bị bắt trong vụ Bạc Hy Lai

Người Việt - Wednesday, April 18, 2012

TRÙNG KHÁNH - Trung Quốc bắt giữ hàng chục người bị coi là có dính líu đến vụ Bạc Hy Lai, vào lúc mà đảng Cộng Sản cam đoan sẽ “điều tra ông thật tường tận” và vai trò của vợ ông về cái chết của một thương gia người Anh tên Neil Heywood.

Báo Telegraph tường thuật 39 người được cho đã bị bắt ở thành phố duyên hải Bắc Ðái Hà (Beidaihe), vốn là nơi nghỉ mát ưa chuộng của các lãnh tụ đảng.

Wang Kang, một học giả độc lập và nhân vật tiếng tăm ở Trùng Khánh, cũng là một trong số ít người biết rõ thông tin nội bộ về việc ông Bạc bị tước mất quyền bính, nói rằng: “Trong số người bị bắt có Xu Ming, người có quan hệ rất đặc biệt với ông Bạc, và những người khác làm việc gần gũi ông, phần lớn đều từ thành phố Ðại Liên (Dalian) và những nơi khác chứ không xuất thân từ Trùng Khánh.”

Ông Wang cho biết thêm, ông Xu nằm trong số những người giàu nhất ở Trung Quốc và là một tỉ phú đứng đầu tổ hợp kỹ nghệ Dalian Shide. Theo ông Wang, từ giữa Tháng Ba đến giờ người đàn ông 41 tuổi này bị biệt tích đâu mất.

Một người đang bị giam là Xia Deling, cựu bí thư đảng huyện Nam An thuộc Trùng Khánh, nơi xác của ông Heywood được phát giác vào hôm 15 tháng 11, tại khách sạn Nanshan Lijing Holiday Hotel.

Có tin đồn ông Xia đã cung cấp cyanide, là chất độc khiến ông Heywood bị thiệt mạng.

Hôm Thứ Ba, Ủy Ban Trung Ương Ðảng Cộng Sản TQ nói rằng, họ đã thi hành một quyết định cứng rắn nhằm điều tra cặn kẽ mạng lưới liên hệ chung quanh gia đình Bạc Hy Lai. Ủy ban này nói thêm, việc ông Vương Lập Quân, cảnh sát trưởng Trùng Khánh âm mưu trốn sang Mỹ, là một “biến cố chính trị nghiêm trọng tạo nên ảnh hưởng xấu cả trong nước lẫn ở hải ngoại,” trong khi cái chết của ông Heywood là một “vụ án hình sự nghiêm trọng liên hệ đến thân thuộc và phụ tá của một lãnh đạo đảng lẫn nhà nước.” Cá nhân ông Bạc đã “vi phạm trầm trọng kỷ luật đảng.” (TP)

*****

Nhà báo Trung Quốc: Bạc Hy Lai có quá khứ đầy dẫy hối lộ

Louisa Lim - Nguyễn Khoa Thái Anh dịch từ npr.org

Bauxite Việt Nam - 20/04/2012

Trung Quốc đang xôn xao vì một vụ án đầy tình tiết có cả án mạng, trốn chạy, phản bội và âm mưu gay cấn đe dọa sự ổn định của cả nước. Căn gốc của nó là cái chết của một doanh nhân người Anh 41 tuổi trong một phòng khách sạn ở thành phố Trùng Khánh vào mùa thu năm ngoái. Chuyện tai tiếng này đã đánh rớt đài một chính trị gia quyền uy cao cấp của Trung Quốc, Bí thư Trùng Khánh Bạc Hy Lai, và vợ của ông, trong khi các cơ quan thông tin của Trung Quốc gián tiếp ám chỉ vụ mua chuộc, hối lộ, tham nhũng và lạm dụng quyền lực của họ.

Cái chết của một người Anh ở ngoại quốc hiếm khi gây một âm vang như vậy. Quốc hội Anh hôm thứ Ba, Ngoại trưởng William Hague đề cập đến cái chết của Neil Heywood, tuyên bố: "Chúng tôi đang theo đuổi vụ án này một cách cực kỳ thận trọng, nhưng thật quyết liệt."

"Để đảm bảo nấc thang quyền lực mình được thăng tiến, Bạc Hy Lai đã sử dụng tất cả các quyền hạn như thị trưởng thành phố Đại Liên để hối lộ các hoàng tử khác."

Nhà báo Trung Quốc Jiang Weiping

Mỹ cũng đã nhập cuộc. Xì-căng-đan đã đổ bể khi Vương Lập Quần, Giám đốc Công an của họ Bạc, xin tỵ nạn tại lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô, cách Trùng Khánh khoảng 100 dặm, vào đầu tháng Hai. Ông Hague xác nhận rằng Vương Lập Quần đã mang thông tin chi tiết về cái chết đáng ngờ của Heywood trong tháng mười một. Ông Wang đã bị từ chối không cho tị nạn, và hiện giờ đang bị Trung Quốc giam giữ.

Sau đó, vào tuần trước, Bắc Kinh lại tung ra một tin ngoạn mục, chính thức loan báo trên đài truyền hình nhà nước. Họ cho biết Heywood đã bị sát hại, và các nghi phạm chính là người phụ nữ được mệnh danh là Jackie Kennedy của Trung Quốc: Cốc Khai Lai, vợ của Bạc Hy Lai. Bà là người thân cận với Heywood, nhưng "họ có đụng chạm về quyền lợi kinh tế, ngày càng gia tăng," theo lời thông báo chính thức.

Cốc Khai Lai bị các cơ quan tư pháp bắt giam vì tình nghi giết người.

Vậy thì Neil Heywood là ai? Hơn một thập niên trước, Heywood dọn đến Trung Quốc, ban đầu sống ở phía Bắc thành phố Đại Liên, lúc đó họ Bạc là thị trưởng ở đây. Heywood đã làm một số công việc cho Hakluyt, một cơ quan tình báo Anh. Ông cũng kết nối quan hệ với gia đình Bạc Hy Lai, giúp đỡ sắp xếp việc giáo dục của con trai của gia đình họ Bạc, Bạc Qua Qua, đang theo học tại hai trường nội trú ưu tú của Anh quốc, Papplewick và Harrow.

Kerry Brown, một chuyên gia về Trung Quốc, cố vấn cho think tank Chatham House tại London, nói rằng ông đã gặp Heywood nhiều lần hơn trong vòng 10 năm qua.

"Tôi nhớ anh ấy có nhắc đến ông Bạc Hy Lai, nhưng không nói chi tiết," ông Brown cho biết Heywood là một mẫu người tư vấn đã đắc lực bán những mối giao hảo cho gia đình họ Bạc. "Anh ấy làm việc với các đường dây cá biệt, kinh doanh tự thân riêng lẻ, và tôi cho rằng hiện giờ khi như câu chuyện đã vở lỡ ra, rất ít người đã biết nhiều về những gì anh ta đã làm."

Heywood đã bị ám sát vì dọa sẽ tiết lộ kế hoạch chuyển tiền ra nước ngoài, theo một tin được Reuters rò rỉ từ cuộc điều tra chính thức của Trung Quốc. Những tin đồn mờ ám về những đồ uống bị pha chất độc cyanure được đồn thổi trên mạng Internet của Trung Quốc. Nhưng đối với nhà báo Trung Quốc Jiang Weiping chẳng có cáo buộc nào – ngay cả các cáo buộc giật gân nhất – là chuyện phải ngạc nhiên. Ông làm việc cho các phương tiện truyền thông nhà nước tại Hồng Kông, nhưng đã trải qua năm năm tù giam và thêm ba năm quản thúc tại gia sau khi sử dụng một bút hiệu để báo cáo về tham nhũng của gia đình họ Bạc. Ông hiện đang sống ở Canada.

Trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với NPR (National Public Radio/ Đài Phát Thanh Mỹ (tư nhân), ông Jiang đã mô tả ông Bạc Hy Lai và vợ của ông đã hoạt động như thế nào vào những năm cuối của thâp niên 80. Họ Bạc cai quản văn phòng tuyên truyền ở thành phố Đại Liên, coi sóc các vấn đề về văn hóa. Vợ ông, cũng là một luật sư, khởi xướng Viện Nghiên cứu Văn hóa về Phong tục Dân gian.

"Những nhân vật đứng đầu các Hiệp hội Nhà văn và Hiệp hội Nghệ sĩ, v.v., đều do người vợ của ông Bạc Hy Lai lựa chọn", ông Jiang nói. "Phải có quà cáp trước khi được thăng tiến. Cô ta nhận được bạc triệu từ những doanh nhân tài trợ cho viện của cô. Nhưng thực tế cô ta chỉ lo hốt tiền vào. Cô dùng tiền này để tổ chức các buổi tiệc đình đám, ban bố ân huệ và lót túi của mình."

Trong lúc chồng leo thang quyền chức, bà Cốc Khai Lai thiết lập một công ty pháp lý, Jiang tin rằng công ty này thực thi các nhiệm vụ tương tự. Ông Jiang cho rằng cặp vợ chồng này tẩu tán tiền tài của họ qua tên tuổi các thành viên trong gia đình. Theo cơ quan thông tấn Bloomberg chị em bà Cốc Khai Lai làm chủ các công ty trị giá 126 triệu USD. Và theo tin báo, anh trai của Bạc Hy Lai, phó chủ tịch của một công ty quốc doanh, bằng cách sử dụng biệt danh, được thụ hưởng nhiều cổ phiếu trị giá 25 triệu USD.

Ông Jiang cho biết ông Bạc sử dụng bất động sản để mua hậu thuẫn của con cháu các quan chức cao cấp, được gọi là các 'hoàng tử'. "Để ăn chắc rằng mình sẽ được quyền chức, Bạc Hy Lai sử dụng tất cả quyền hạn thị trưởng thành phố Đại Liên của ông để hối lộ các hoàng tử khác", Jiang nói. "Ông ấy đã tặng cho họ những giao dịch đất đai, các dự án tài chính và các cơ hội thương mại ở nước ngoài để gầy dựng mối quen biết, để họ sẽ giúp ông ta được thăng tiến và làm giàu."

Thật vậy, thậm chí còn có một vụ nói về những người tay chân của họ Bạc đã "điều phối các lợi ích bất động sản của ông như thế nào" trong một bức điện ngoại giao Mỹ bị rò rỉ từ năm 2009. Bức điện này mô tả làm thế nào mọi người gần ông Bạc "khuynh loát một số tài sản sản đất đai lớn tại Đại Liên."

Với tầm nhìn khuynh tả và hệ thống phe phái hỗ trợ cao, ông Bạc đã trở thành siêu minh tinh của chính trị Trung Quốc, một người có nhiều triển vọng lên đến đỉnh cao trong guồng máy lãnh đạo cao nhất. Và báo chí của Trung Quốc nhấn mạnh rằng sự sụp đổ ngoạn mục của ông đã không chạm vào bất kỳ một sự bất ổn chính trị nào. "Vụ án này không nói lên một cuộc đấu tranh chính trị trong nội bộ đảng", một bài xã luận được công bố trên tờ China Daily nói.

Nhưng rất ít người Trung Quốc tin điều đó, nhất là trong chiều hướng các bản tin báo đảng viên và quân đội đã tuyên thệ trung thành với lãnh đạo hiện hành của Trung Quốc. "Chỉ có một cách để giải thích cho lời thề trung thành của quân đội", ông Zhang Ming, một chuyên gia về khoa học chính trị tại Đại học Nhân dân của Trung Quốc. Bạc Hy Lai đã cố gắng huy động quân đội, trong xu hướng giống như một cuộc nổi loạn. Ông ta đã đi quá đà. "

Chính phủ đã nhất định chối bỏ bất kỳ tin đồn có âm mưu đảo chính nào, họ bắt giữ sáu người đã loan tin đồn như vậy. Bạc Hy Lai hiện đang bị điều tra vì "vi phạm nghiêm trọng kỷ luật," và đã có đồn đoán rằng ông có thể sẽ phải đối đầu với bản án tử hình. Tuy nhiên, bất kỳ một nỗ lực nào nhằm làm sáng tỏ đường giây mối nhợ về chuyện hối lộ của ông sẽ có khả năng lôi kéo nhiều người khác ở nhiều tầng lớp trong nội bộ Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Ông Jiang dự báo nhiều chi tiết của lối sống cuồng vội của ông Bạc sẽ được đưa ra ánh sáng, kể cả cả những lăng nhăng tình ái của ông. "Tôi nghĩ nếu nói rằng ông đã có 100 tình nhân thì đó là một phỏng đoán cực kỳ khiêm tốn. Uy quyền của ông ta rất khủng khiếp. Ông có nhiều tình nhân, và ông sử dụng phụ nữ như một món quà để tặng cho các quan chức khác."

Chuyện hiển nhiên là Bạc Hy Lai là một sản phẩm của hệ thống chính trị của Trung Quốc. Là con trai của một vị anh hùng cộng sản, ông đã sử dụng dòng máu cách mạng của mình một cách vô kể để tích lũy sự giàu có và đặc quyền. Vụ án này sẽ mở ra một cửa sổ cho thấy nhân dạng vương hầu của chủ nghĩa cộng sản, quá rời xa với nguyên thủy chủ nghĩa Cộng sản mà người ta có thể được tưởng tượng. Tính chính thống của Đảng Cộng sản Trung Quốc có thể bi lung lay.

Những ai lạc quan thì hy vọng scandal này sẽ dẫn đến cải tổ chính trị. Chọn lựa khác, họ nói, là không thể mường tượng nổi.

L. L. - Dịch giả gửi trực tiếp cho BVN.

*****

Ba câu hỏi dành cho Bắc Kinh

Tác giả: Minxin Pei - Người dịch: Dương Lệ Chi

Đàn Chim Việt – 15-04-2012

Hệ thống hiện hành ưu đãi các chính trị gia với những người đỡ đầu có thế lực, kém cỏi và thiếu thận trọng

Trung Quốc đang cố xử lý sự việc gây chấn động của ông Bạc Hy Lai như một vở kịch đạo đức chính trị. Khi Đảng Cộng sản Trung Quốc chính thức cách chức ủy viên Bộ Chính trị của cựu quan chức đứng đầu Trùng Khánh hồi tuần trước, hầu hết các quan sát viên ở trong và ngoài nước đều cho rằng vị “thái tử đảng” đầy tham vọng đáng bị như vậy. Các phương tiện truyền thông nhà nước nói rằng sự sụp đổ của ông ta đã chứng minh rằng hệ thống chính trị của quốc gia này được thực thi.

Vấn đề liên quan đến quan điểm của các sự kiện này đó là, ông Bạc gần như đã thành công trong việc leo lên vị trí lãnh đạo cao cấp. Cho đến khi cảnh sát trưởng của ông ta là Vương Lập Quân đã cố chạy trốn vào lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô hồi đầu tháng 2, thì chiếc ghế của ông Bạc trong Ban Thường vụ Bộ Chính trị, cơ quan quyền lực cao nhất nước, đã bị vuột mất.

Sự bất ổn trong hàng ngũ lãnh đạo sẽ phải trả giá đắt không chỉ cho chính người Trung Quốc mà còn ảnh hưởng đến các nước trên thế giới, cả về chính trị lẫn kinh tế. Vì vậy, đây cũng là lúc để mở rộng phạm vi đối thoại cho những người ở Trung Quốc, từ các nhà ngoại giao cho đến các học giả và giới báo chí, đặt ra một số câu hỏi cứng rắn cho Bắc Kinh.

Thứ nhất, làm thế nào mà một cá nhân có nhiều sai lầm như vậy lại được giao cho quá nhiều quyền lực với rất ít ràng buộc? Sự thăng tiến của ông Bạc cũng kỳ lạ giống như sự sụp đổ của ông. Cho đến khi ông được thăng chức ủy viên Bộ Chính trị kiêm Bí thư Thành ủy Trùng Khánh, ông Bạc cũng chỉ là thống đốc bình thường ở tỉnh Liêu Ninh và bộ trưởng Bộ Thương mại. Các mối quan hệ tài chính đầy nghi vấn của gia đình ông, bây giờ đã lộ ra, không thể thoát khỏi sự chú ý của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương, cơ quan chống tham nhũng của đảng.

Đáng lo ngại nhất là sau khi trở thành Bí Thư thành ủy Trùng Khánh, ông Bạc đã lạm dụng quyền lực của mình bằng cách bắt giữ và giam cầm hàng ngàn người trong chiến dịch được gọi là “đả hắc”, trong đó rất ít vụ được cho là hợp pháp. Ông đã thao túng dư luận một cách khó hiểu bằng cách sử dụng những những biểu tượng cai trị cực đoan của người theo chủ nghĩa cộng sản Mao Trạch Đông, phô trương một hệ tư tưởng chính trị đại diện cho sự thay thế các chính sách hiện hành của đảng.

Tuy nhiên, thay vì kiềm chế ông Bạc, Bắc Kinh đã không làm gì cả. Tệ hơn nữa, họ còn để cho các phương tiện truyền thông đánh bóng tên tuổi ông. Sáu trong số chín ủy viên Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị tỏ lòng tôn sùng Trùng Khánh, ngầm ủng hộ một “Mô hình Trùng Khánh” hiện đã bị mất uy tín.

Giờ đây ông Bạc đã bị thất sủng, dường như đảng đang tự vỗ về mình ở phía sau hậu trường qua việc loại bỏ ông vừa đúng lúc. Nhưng sự thật thì đã rõ: quá trình chọn những người lãnh đạo của đảng là vô cùng thiếu sót. Thay vì chọn những người có đủ năng lực và liêm khiết nhất, thì hệ thống hiện hành lại chọn những người có lý lịch theo kiểu con ông cháu cha nhưng lại kém cỏi và thiếu thận trọng.

Câu hỏi thứ hai mà đảng phải trả lời là, làm thế nào để có thể có được sự cạnh tranh quyền lực tốt hơn ở hàng lãnh đạo cao nhất trong thời gian chuyển giao quyền lực? Không còn nghi ngờ gì nữa, vụ ông Bạc đã gây rạn nứt nghiêm trọng nhất trong số các nhà lãnh đạo cấp cao kể từ sau sự kiện vụ Thiên An Môn. Bản chất của sự phân hóa không phải do ý thức hệ, mà do quyền lực. Kẻ thù của ông Bạc muốn ông ta bị loại ra vì lo sợ rằng, một khi ở vị trí cao nhất ông ta có thể đe dọa sự an toàn và lợi ích của họ. Còn những người ủng hộ ông Bạc đã cổ vũ cho ông ta vì nghĩ rằng ông ta sẽ bao che họ.

Mới đây, dường như đảng đã xây dựng một hệ thống hữu hiệu trong việc quản lý chuyện tranh đấu khi chuyển giao quyền lực. Không có biến cố xảy ra khi chuyển giao quyền lực từ Đặng Tiểu Bình cho Giang Trạch Dân, và từ Giang Trạch Dân cho Hồ Cẩm Đào. Vụ bê bối của ông Bạc hôm nay tiết lộ, việc chuyển giao quyền lực chính trị hiện nay ở Trung Nam Hải vẫn còn đầy rẫy âm mưu, không thể tiên đoán được và vô cùng khắc nghiệt. Vào lúc này, có lẽ đòi hỏi hơi nhiều khi yêu cầu đảng cho phép mở cửa và tiến hành các cuộc bầu cử có tranh đua vào các vị trí lãnh đạo hàng đầu ở Trung Quốc. Tuy nhiên quá trình chuyển giao quyền lực hiện có, ẩn chứa những bí mật và sự thao túng của một nhóm đầu sỏ chính trị, không chỉ tạo nên các nhà lãnh đạo không đủ năng lực, mà còn gây bất ổn cho sự cầm quyền của đảng.

Câu hỏi cuối cùng dành cho đảng là, làm thế nào họ có thể quản lý tốt hơn cuộc khủng hoảng chính trị trong thời đại internet và sự có mặt của các tiểu blog? Từ đầu tháng 2, khi Vương Lập Quân cố đào thoát, phản ứng của Bắc Kinh là vô lý và tự hủy hoại uy tín của mình. Bắc Kinh cho rằng ông Vương bị “kiệt sức do làm việc quá sức” và đã cho vị cựu cảnh sát trưởng này nghỉ “dưỡng sức” dưới sự giám sát của Bộ an ninh Quốc gia Trung Quốc. Thay vì sa thải ông Bạc ngay, đảng đã cho phép vụ bê bối chính trị này kéo dài hơn một tháng, làm tăng thêm những tin đồn và mối nghi ngại về quyền hành của đảng.

Ngay khi ông Bạc bị đình chỉ thôi chức Ủy viên Bộ Chính trị, đảng cũng vẫn loan tin theo kiểu như đã làm cách đây 40 năm sau người kế nhiệm do ông Mao chỉ định, ông Lâm Bưu, đã thất bại trong việc có ý định đào tẩu tới Liên Xô. Trước tiên là đảng thông báo đến các cán bộ cấp cao rồi đến cấp thấp, mặc dù sự sụp đổ chính trị của ông Bạc đã được mọi người biết qua mạng di động ở Trung Quốc.

Bị tổn thương do sai lầm trong sự kiện của Bạc và muốn đặt sự chuyển giao quyền lực gần như thất bại trở lại đúng hướng, có lẽ đảng chẳng có hứng thú gì để trả lời những câu hỏi như thế. Điều này sẽ chỉ phát sinh thêm vấn đề cơ bản nhất, rằng một đảng cầm quyền liệu có phù hợp cho xã hội hoàn toàn thay đổi qua ba thập niên hiện đại hóa và toàn cầu hóa hay không.

Tác giả: Ông Minxin Pei là giáo sư môn chính phủ học ở trường Claremont McKenna.

Nguồn: Wall Street Journal

*****

Vụ Bạc Hy Lai : Giới lãnh đạo Trung Quốc đứng trên pháp luật

RFI - Chủ nhật 22 Tháng Tư 2012

Cựu bí thư thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai trong kỳ họp Quốc hội Trung Quốc tại Bắc Kinh ngày 9/03/ 2012 - REUTERS/David Gray/

Đức Tâm

“Truyện dài nhiều tập” Bạc Hy Lai, vụ bê bối chính trị ở mức độ hiếm thấy tại Trung Quốc trong nhiều năm qua, đã làm lộ rõ một thực tế phũ phàng: Giới lãnh đạo Trung Quốc đứng trên pháp luật, ít khi bị trừng phạt. Đồng thời, sự kiện này cũng gióng hồi chuông báo động khẩn cấp cho Bắc Kinh là cần phải có những thay đổi sâu sắc.

Việc cựu bí thư thành ủy Trùng Khánh bị cách chức và cuộc điều tra nhắm vào vợ của ông Bạc Hy Lai, bị nghi ngờ trong vụ giết hại một công dân Anh, là đề tài được thảo luận sôi nổi trong dân chúng, mặc dù chính quyền Bắc Kinh đã tìm mọi cách kiểm duyệt, ngăn chặn.

Các phương tiện truyền thông của Nhà nước Trung Quốc ít đăng tải các tuyên bố chính thức về vụ này, nhưng các cáo buộc và tin đồn về việc ông Bạc Hy Lai và gia đình ông tham nhũng ồ ạt, lạm dụng chức quyền nghiêm trọng, vẫn xuất hiện trên internet, vào lúc đại đa số người dân Trung Quốc cảm thấy bất bình cao độ về những hành vi tham ô, cửa quyền của giới lãnh đạo các cấp, từ trung ương đến địa phương.

Ông Sidney Rittenberg, một người Mỹ sống và làm việc lâu năm tại Trung Quốc, nói với AFP: “Vụ Bạc Hy Lai cho thấy nạn tham nhũng của một số lãnh đạo cấp cao nhất thật đáng sợ. Chỉ có một thiểu số các lãnh đạo Trung Quốc thực sự muốn đấu tranh chống tham nhũng, kể cả đối với những người ở chóp bu quyền lực”. “Từ khi xóa bỏ cơ chế lãnh đạo tập trung về kinh tế, các quan chức địa phương gần như tự do hành động theo ý họ tại các nơi mà họ lãnh đạo”.

Ông Bạc Hy Lai bị mất chức bí thư thành ủy Trùng Khánh, và từ giữa tháng Tư, thì bị đình chỉ chức ủy viên Bộ Chính trị, do bị nghi ngờ “có những vi phạm kỷ luật nghiêm trọng” của đảng Cộng sản, cụm từ thường được dùng để chỉ các vụ tham nhũng. Bà Cốc Khai Lai, vợ ông Bạc Hy Lai, là đối tượng một cuộc điều tra vì bà bị nghi ngờ ra lệnh sát hại một doanh nhân Anh, người truớc kia thân cận với gia đình quan chức cao cấp này.

Nhiều nhà quan sát ví von vụ Bạc Hy Lai như một bộ phim dài nhiều tập, với các tình tiết gay cấn, nghẹt thở, giống như kiểu phim nói về mafia của Hollywood.

Ông Khương Duy Bình (Jian Weiping), nhà báo từng ngồi tù 5 năm vì đã đăng các bài viết phê phán vợ chồng ông Bạc Hy Lai, cho biết là ngay từ đầu những năm 1990, đã có những thông tin nói về việc ông Bạc Hy Lai tham nhũng, khi quan chức này phụ trách công tác tuyên truyền, tư tưởng ở thành phố Đại Liên, phía bắc Trung Quốc. Còn bà Cốc Khai Lai thì huy động vốn một cách bất hợp pháp, thông qua các viện nghiên cứu hoặc các công ty do bà lập ra, với danh nghĩa tạo thuận lợi cho đầu tư ngoại quốc.

Nhà báo Khương Duy Bình, hiện đang sống tại Canada, nhấn mạnh với AFP là ông Bạc Hy Lai, con một vị cán bộ cấp cao, lão thành cách mạng Trung Quốc, đã leo lên các bậc thang quyền lực, bằng cách biếu đất, tiền bạc cho những quan chức cao cấp hơn.

Ngay sau khi tới Trùng Khánh, ông Bạc Hy Lai đã mở tiến hành cuộc chiến chống tham nhũng, với hàng ngàn vụ bắt giữ thô bạo và các vụ xét xử nổi tiếng nhắm vào các băng đảng mafia, xã hội đen. Chiến dịch “bàn tay sạch” này đã bị các tổ chức bảo vệ nhân quyền chỉ trích mạnh mẽ là vi phạm pháp luật, tùy tiện, độc đoán. Nhà báo Khương Duy Bình nhận định: “Ông Bạc Hy Lai có hai khuôn mặt. Ông tỏ ra là một chính trị gia tài năng, hấp dẫn. Mặt khác, đó là một nhân vật mưu phản, thủ đoạn. Ông ta biết ăn nói, lừa phỉnh. và có tài đánh bóng tên tuổi mình”.

Vụ Bạc Hy Lai được coi là một bê bối chính trị nghiêm trọng tại Trung Quốc, thế nhưng, giới quan sát nhắc lại rằng, trước đây, đã có nhiều vụ khác, gây ầm ĩ hơn. Ví dụ, nguyên bí thư thành ủy Thượng Hải Trần Lương Vũ, năm 2008, bị kết án 18 năm tù do tham nhũng; hoặc nguyên thị trưởng Bắc Kinh Trần Huy Đồng, bị cách chức năm 1995 và sau đó, bị kết án 16 năm tù, cũng về tội tham nhũng.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhấn mạnh là tình hình kinh tế - xã hội Trung Quốc năm 2012 rất khác với bối cảnh cách nay vài năm và đối với giới lãnh đạo ở Bắc Kinh, thì vụ Bạc Hy Lai cho thấy sự cấp thiết phải cải cách mạnh mẽ và sâu rộng.

Bởi vì, trong những năm gần đây, tính chính đáng của đảng Cộng sản Trung Quốc trong vai trò lãnh đạo đất nước dựa rất nhiều vào sự phát triển kinh tế, với tốc độ tăng trưởng cao, liên tục, đưa một phận dân chúng ra khỏi cảnh nghèo khó. Giờ đây, tăng trưởng đã giảm, mô hình kinh tế bắt đầu hụt hơi, làm nẩy sinh nhiều mâu thuẫn, chênh lệch giầu nghèo, khác biệt về phát triển giữa thành thị và nông thôn. Căng thẳng xã hội gia tăng, đặc biệt là các vụ biểu tình của dân chúng ở nông thôn, vì không trông cậy được vào sự bảo vệ của luật pháp, đã bạo động phản đối chính sách trưng dụng đầt đai do những kẻ có thế lực, lãnh đạo ở địa phương tiến hành.

Ông Lý Thành (Li Cheng), chuyên gia nghiên cứu về giới lãnh đạo Trung Quốc, tại học viện Brookings, cho rằng đảng Cộng sản Trung Quốc phải thực hiện “các thay đổi sâu sắc” nếu muốn “lấy lại lòng tin của người dân và tiếp tục nắm quyền lãnh đạo”. Theo ông, “cuộc khủng hoảng Bạc Hy Lai có thể là một điềm rủi hoặc điềm may cho đảng Cộng sản Trung Quốc. Là điềm rủi nếu Đảng cho rằng có thể vẫn tiếp tục như đã làm cho đến nay và là một điềm may nếu Đảng quyết định thay đổi”.

Tags: Châu Á - Chính Trị - Phân Tích - Tham Nhũng - Trung Quốc

*****

TQ điều tra tài sản gia đình họ Bạc ở Hong Kong

Vietnam Net - 23/04/2012

Chính phủ Trung Quốc đã cử một tổ công tác tới Hong Kong để điều tra các lợi ích kinh doanh của Bạc Hy Lai và gia đình ông.

Cựu Bí thư thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai. Ảnh: guardian

Ông Bạc Hy Lai đã bị sa thải khỏi ghế Bí thư Thành ủy Trùng Khánh hồi tháng trước và sau đó là ra khỏi Bộ Chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc vì "vi phạm kỷ luật nghiêm trọng". Một cách diễnđạt khá phổ thông ở Trung Quốc khi nói về hành vi tham nhũng.

Vợ ông Bạc, bà Cốc Khai Lai đang bị điều tra vì tình nghi giết một doanh nhân Anh. Theo giới phân tích, vụ bê bối này là cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất trong hàng ngũ lãnh đạo Trung Quốc kểtừ năm 1989.

"Nhóm công tác đang điều tra các vấn đề liên quan tới Bạc đã tới Hong Kong", tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng trích một nguồn tin cho biết. Tổ điều tra sẽ xem xét "những khối lượng tài sản lớn được cho là đang nằm trong tay gia đình Bạc Hy Lai tại Hong Kong" cũng như mối quan hệ của họ với Chu Vĩnh Khang (ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Bí thư Ủy ban Chính pháp Trung Quốc), tờ báo nhấn mạnh.

Văn phòng liên lạc Trung Quốc tại Hong Kong từ chối bình luận về thông tin nói trên. Trong khi đó, một quan chức phụ trách các vấn đề Đại lục nói rằng, chính quyền thành phố "không ở vị trí có thể bình luận".

Theo báo Bưu điện Hoa Nam, anh trai ông Bạc Hy Lai là Bạc Hy Dũng được cho là nắm giữ vị trí giám đốc cấp cao tại China Everbright International đã niêm yết ở Hong Kong dưới cái tên giả là Lý Huệ Minh.

Trong khi đó, chị gái bà Cốc Khai Lai là Cốc Vọng Giang lại nắm giữ vị trí quan trọng tại ngân hàng địa phương với vai trò "cầu nối" giữa các công ty nước ngoài muốn làm ăn tại Trung Quốc. Theo một hồ sơ trên sàn chứng khoán Thâm Quyến, bà Vọng Giang là người hộ khẩu Hong Kong và sở hữu 114 triệu USD cổ phiếu trong một công ty in ấn ở miền đông Trung Quốc.

Một bình luận trên Tân hoa xã tuần trước cho biết, cái chết của doanh nhân người Anh Neil Heywood tại Trùng Khánh hồi tháng 11 là "một trường hợp phạm tội nghiêm trọng liên quan đến người thân và trợ tá của một lãnh đạo đảng và nhà nước".

Theo báo chí Trung Quốc, ông Bạc Hy Lai là một trong những ứng cử viên sáng giá vào vị trí lãnh đạo cấp cao của thế hệ lãnh đạo thứ năm, sau khi đại hội đảng 18 của Trung Quốc kết thúc. Ông Bạc 63 tuổi, đã được bầu làm Thị trưởng thành phố Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh năm 1993. Những năm sau, ông đã làm Chủ tịch tỉnh Liêu Ninh và Bộtrưởng Bộ Thương mại trước khi được bổ nhiệm làm Bí thư Thành ủy Trùng Khánh năm 2007.

Ông là con trai của Bạc Nhất Ba, Bộ trưởng Tài chính đầu tiên của Trung Quốc, từng bị trù dập trong cách mạng văn hóa, nhưng sau đó được Ðặng Tiểu Bình trọng dụng và đóng vai trò quan trọng trong việc cải cách mở cửa của Trung Quốc. Bạc Hy Lai được coi là người được ưu ái nhất của phái "Thái tử" và được cựu chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân ủng hộ. Năm 2009, ông được Nhân dân Nhật báo chọn là "Nhân vật của năm".

Ông Bạc được biết đến như kiến trúc sư cho sự thay đổi ngoạn mục của Trùng Khánh, thành phố ngang cấp tỉnh của Trung Quốc có số dân đông nhất trong những thành phố trực thuộc trung ương, với khoảng 31.5 triệu dân. Dưới thời ông Bạc Hy Lai, Trùng Khánh đã trở thành một cực tăng trưởng kinh tế đáng kể của Trung Quốc.

Ngày 15/3, Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc đã cách chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh của ông Bạc Hy Lai. Sau đó, ngày 10/4, Tân Hoa xã đưa tin, ông đã bị đình chỉ chức vụ trong Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Thái An (theo channelnewsasia)

*****

Vụ Bạc Hy Lai: Những vùng tối

SGTT.VN – 25-4-2012

Bí thư thành uỷ Trùng Khánh Bạc Hy Lai rơi đài chính trị đang trở thành dịp cho báo chí phơi bày sự thật về những khoản nợ hàng tỉ USD chất chồng của thành phố mệnh danh là "Chicago" của Trung Quốc. Hơn thế nữa, những người từng bị bỏ tù trong đợt càn quét tội phạm tham nhũng do ông Bạc phát động cũng tận dụng cơ hội này nộp đơn lên chính quyền đòi "giải oan".

Chúa chổm đằng sau mác “mô hình tăng trưởng”

Bí thư Thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai rơi đài chính trị đang trở thành dịp cho báo chí phơi bày sự thật về những khoản nợ hàng tỉ USD chất chồng của thành phố mệnh danh là "Chicago" của Trung Quốc

Wall Street Journal hôm 23.4, đưa ra bản phân tích báo cáo xếp hạng doanh nghiệp Trung Quốc cho thấy 10 quỹ đầu tư chính ở Trùng Khánh, những cỗ máy từng cung cấp nhiên liệu cho quá trình tăng trưởng bùng nổ của thành phố, nợ đến hơn 346 tỉ NDT (54 tỉ USD). Trong năm 2007, khi ông Bạc lên nắm quyền, các cỗ máy này nợ tổng cộng 162 tỉ NDT (25.6 tỉ USD), đổ vào việc tái cấp vốn ngân hàng, xây cầu, đường cao tốc và các dự án khác nhằm thu hút đầu tư nước ngoài.

Theo trung tâm cung cấp dữ liệu CEIC Trung Quốc, từ năm 2007 đến cuối năm 2010, các ngân hàng thành phố tăng gấp đôi vốn lên 1,000 tỉ NDT (158.5 tỉ USD), giữa năm 2004 - 2010 xây dựng thêm 52,000 km đường giao thông, gấp ba lần tổng chiều dài trước đó và tăng hai lần đường sắt. Tiền của cũng đổ vào một dự án nhà ở xã hội đầy tham vọng của Bạc Hy Lai trị giá 100 tỉ NDT. Các quan chức địa phương tính toán nợ ngân hàng và trái phiếu phát hành sẽ chi trả khoảng 70% dự án này, còn lại sẽ do chính quyền trung ương và địa phương bơm vào.

Thế nhưng một số nhà phân tích cho rằng đây mới chỉ là một phần trong khoản nợ công thực sự, vì chưa tính đến nợ doanh nghiệp quốc doanh và các nhà phát triển bất động sản. Chuyên gia nghiên cứu về nợ chính quyền Trung Quốc ở Đại học Northwestern, ông Victor Shih, cho biết: " Cuối năm 2011, chính quyền thành phố nợ khoảng 1,000 tỉ NDT ". Con số ước tính trên của ông Shih cho thấy các quỹ tiền tệ Trùng Khánh sẽ sớm đẩy nợ công cán mức 100% GDP thành phố, so với mức 22% trên cả nước, theo số liệu từ văn phòng kiểm toán quốc gia Trung Quốc.

Kết quả, một siêu đô thị 29.2 triệu dân, gồm lõi đô thị 16.1 dân, được bao quanh bởi một khu vực nông nghiệp 13.1 triệu dân đạt mức tăng trưởng đáng tự hào 16.5% năm 2011, cao hơn 7% so với cả nước. Trùng Khánh nổi tiếng với một mạng lưới giao thông, cơ sở hạ tầng năng lượng mạnh mẽ và nguồn nhân công giá rẻ.

Trùng Khánh không phải là thành phố duy nhất vung tiền “khủng” đầu tư vào đường sá và cơ sở hạ tầng. Quỹ đầu tư địa phương trên cả nước đã tăng bạo hơn sau khủng hoảng tài chính 2008, với số nợ ước tính lên đến 10.7 nghìn tỉ NDT (1.7 nghìn tỉ USD). Một số nhà phân tích, thậm chí giới lãnh đạo Trung Quốc, cảnh báo rằng truyền thống dựa dẫm vào chi tiêu công sẽ khiến nền kinh tế quốc gia mất cân bằng và gia tăng tham nhũng. Bắc Kinh đang tìm cách tăng tiêu dùng trong nước để hạn chế phụ thuộc vào đầu tư và xuất khẩu.

Làn sóng “kêu oan”

Trong vòng hai tuần qua đã có ít nhất một tỉ phú và 10 người khác ở Trùng Khánh gửi đơn xin tái thẩm lên toà án thành phố. Họ là các quan chức và luật sư đã từng bị bỏ tù "không công bằng" trong cuộc đàn áp tổ chức tội phạm do Bạc Hy Lai phát động. Hàng chục ngàn người đã bị bắt trong chiến dịch đó và có một số trường hợp đã bị xử lý "vội vàng", theo Financial Times hôm 23.4.

Luật sư Liu Yang, hồi tuần rồi đã cùng 26 luật sư độc lập khác đòi chính quyền mở lại toà án tái thẩm, cho biết nhà chức trách đã buộc ông phải đình chỉ yêu cầu trên trong vài ngày. Financial Times cũng tiết lộ bản kháng cáo của ông trùm bất động sản Trùng Khánh Peng Zhimin, bị kết án tù chung thân hồi cuối tháng 10.2011 về tội cho vay nặng lãi, hối lộ ... Vợ ông cho rằng phán quyết dựa trên các bằng chứng bịa đặt, mâu thuẫn và vi phạm thủ tục.

"Kháng cáo quá nhiều tại thời điểm này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình chuyển đổi tại Trùng Khánh", ông Liu cho biết .

Tuyết Hạnh (Theo FT, WSJ)

*****

Chủ tịch TQ bị ông Bạc Hy Lai "nghe lén"

BBC - Thứ năm, 26 tháng 4, 2012

Ông Bạc Hy Lai điều hành một hệ thống nghe lén tới tận cả Chủ tịch Trung Quốc, tờ New York Times của Hoa Kỳ đưa tin.

Trích dẫn "gần một chục người có các mối liên hệ với đảng", tờ báo viết ông Bạc Hy Lai, người vừa thất sủng, điều hành một hệ thống nghe lén khắp Trùng Khánh, nơi ông từng là Bí thư tỉnh.

Các viên chức của ông thậm chí còn nghe lén một cú điện thoại của ông Hồ Cẩm Đào, tờ báo viết.

Giới chức trách Trung Quốc không đả động gì tới việc nghe lén này trong các báo cáo về ông Bạc Hy Lai. Hiện vợ ông, bà Cốc Khai Lai đang bị điều tra về cái chết của một người Anh.

Bắc Kinh cũng đang điều tra ông Bạc Hy Lai về "những vi phạm kỷ luật nghiêm trọng", trong khi bà Cốc đã bị bắt vì là nghi phạm trong vụ doanh gia người Anh Neil Heywood đột tử ở Trùng Khánh hồi tháng Mười Một năm 2011. Chính quyền Trung Quốc nói họ tin rằng ông Heywood bị sát hại.

Ông Bạc Hy Lai đã không xuất hiện trước công chúng kể từ khi ông bị mất chức bí thư Trùng Khánh và ghế ủy viên Bộ Chính trị.

Thách thức trực tiếp

Chiến dịch nghe lén của ông Bạc bắt đầu cách đây vài năm khi ông có đợt trấn áp tội phạm quy mô lớn ở Trùng Khánh, theo New York Times. Người đứng đầu chiến dịch là Vương Lập Quân, cảnh sát trưởng Trùng Khánh. Báo New York Times nói trong các vụ nghe lén điện thoại bị phát hiện có cuộc nghe lén trao đổi giữa Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và một bộ trưởng. Ngoài ra cũng có vụ nghe trộm điện đàm giữa văn phòng Chủ tịch Hồ Cẩm Đào với người tiền nhiệm của ông Vương. Chính quyền Bắc Kinh đã phát hiện và điều tra vụ này khiến quan hệ của ông Bạc và ông Vương bị rạn nứt. New York Times dẫn lời một nguồn tin nói vụ nghe lén điện thoại "được xem như thách thức trực diện chính quyền trung ương."

'Ám ảnh an ninh'

Ông Vương đã chạy vào lãnh sự quán Hoa Kỳ hồi tháng Hai và kéo theo sự ngã ngựa của ông Bạc, người ông Vương lo sợ sẽ trừng phạt ông.

Phóng viên BBC ở Trùng Khánh, Martin Patience, nói ông Bạc và ông Vương bị ám ảnh về an ninh. Báo Anh dẫn lời một nguồn tin nói rằng ông Vương thường xuyên kiểm tra an ninh bốn khách sạn mà ông Bạc và các cộng sự hay lui tới, bao gồm cả khách sạn mà ở đó người ta thấy xác doanh gia người Anh Neil Heywood. Ông Vương cũng thử đồ ăn để đảm bảo không có chất độc trong đó trước khi ăn.

Các nguồn tin cũng nói ông Bạc đã cho xây lại khu nhà của chính quyền địa phương sau khi lên chức bí thư Trùng Khánh hồi năm 2007 và cho xây cả đường hầm tới văn phòng làm việc của ông.

Những tiết lộ mới nhất về nghe lén điện thoại cho thấy sự chia rẽ và nghi kỵ ở cấp cao nhất trong Đảng Cộng sản Trung Quốc, theo phóng viên BBC Damian Grammaticas từ Bắc Kinh. Phóng viên Damian Grammaticas cũng nói ông Bạc được xem là nhân vật mị dân gây chia rẽ và không đáng tin cậy để cất nhắc lên những vị trí cao nhất trong đảng.

Vụ thất sủng của ông Bạc diễn ra khi Trung Quốc đang chuẩn bị có sự thay đổi nhân sự cao cấp vào tháng Mười năm nay.

*****

Đảng Cộng sản Trung Quốc đang thanh trừng nội bộ

RFI - Thứ năm 26 Tháng Tư 2012

Cựu Bí thư Thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai, chính khách đầy tham vọng - REUTERS/David Gray/Files

Thụy My

Nhật báo cánh tả Libération hôm nay có bài viết của thông tín viên tại Bắc Kinh mang tựa đề “Tại Trung Quốc, Đảng Cộng sản đang mạnh tay thanh trừng”. Tờ báo cho biết, sau khi loại Bạc Hy Lai, đến lượt người lãnh đạo tình báo Chu Vĩnh Khang đang nằm trong tầm ngắm.

Bức màn vẫn chưa sụp xuống trong trận chiến dữ dội để giành quyền lực, đang diễn ra trong bóng tối của thượng đỉnh quyền lực Bắc Kinh. Sau khi kỷ luật ông Bạc Hy Lai, thành viên Bộ Chính trị hôm 15/3, nay đến lượt người đồng minh có chức vụ cao hơn ông Bạc là Chu Vĩnh Khang cũng có nguy cơ mất chức. Báo chí Hồng Kông dẫn “các nguồn tin nội bộ” đã cho biết như trên.

Là người đứng đầu ngành tình báo, Bí thư Ủy ban các vấn đề luật pháp và chính trị, cựu Bộ trưởng Công an lãnh đạo việc đàn áp các nhà ly khai, ông Chu Vĩnh Khang, 69 tuổi, là một trong chín ủy viên thường vụ Bộ Chính trị, cơ quan quyền lực tối thượng của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Cơ quan này vào mùa thu năm nay sẽ phải thay thế 7 thành viên và chỉ định tân Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước thay cho ông Hồ Cẩm Đào.

Nhưng vào tháng Ba, “sự chuyển giao quyền lực nhẹ nhàng” đã biến thành một cuộc đấu đá : Bạc Hy Lai, ứng viên đầy hy vọng được đẩy lên Thường vụ Bộ Chính trị, đã bị cách chức vì “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng”. Vợ ông là bà Cốc Khai Lai thì bị báo chí chính thức lên án là thủ phạm đã sát hại doanh nhân người Anh Neil Heywood – người giúp gia đình họ Bạc rửa tiền, vào tháng 11 năm ngoái. Một ủy ban điều tra của đảng đã được gởi đến Hồng Kông để đánh giá gia sản bất hợp pháp của Bạc Hy Lai. Tuy nhiên theo tờ South China Morning Post thì không chỉ có thế: cuộc điều tra còn nhắm đến số tiền bẩn của ông Chu Vĩnh Khang và gia đình.

Tài sản ngầm của các ông hoàng đỏ

Vị quan chức lớn đã làm việc trong ngành dầu khí trước khi thành thủ lãnh tình báo trong Bộ Chính trị, rất có thể đã tích lũy được một gia sản rất lớn. Tham nhũng tuy về mặt chính thức thì bị trừng phạt nhưng trên thực tế vẫn ngầm được chấp nhận nếu kín đáo, theo một nhà báo ở Bắc Kinh “thực ra tham nhũng không phải là sai phạm bị quy cho Chu Vĩnh Khang hay Bạc Hy Lai”. Ông Chu bị trừng phạt vì là người duy nhất trong số chín ủy viên thường vụ bênh vực cho Bạc Hy Lai, trong cuộc họp mật đầu tháng Ba để quyết định số phận ông này.

Quá vội vã khi muốn thăng tiến, Bạc Hy Lai đã bôi xấu nhiều nhân vật được Hồ Cẩm Đào và Ôn Gia Bảo tiến cử, nên hai nhà lãnh đạo này từ lâu đã muốn loại trừ ông Bạc. Cũng nguồn tin trên cho biết: “Chu Vĩnh Khang phạm sai lầm là phản đối lại chủ trương đã được đưa ra”.

Theo trang web thông tin Boxun tức mạng Bác Tấn Tân Văn, thì Chu Vĩnh Khang đã nói với Bạc Hy Lai nhận định về người được chỉ định làm nhân vật số một tương lai - ông Tập Cận Bình, là “một người kém cỏi, không có khả năng lãnh đạo một nước Trung Quốc hùng cường”. Trang web đặt tại Mỹ vốn rất thông thạo về cuộc khủng hoảng thượng đỉnh quyền lực ở Bắc Kinh, hôm thứ Sáu tuần rồi đã là mục tiêu tấn công dữ dội của các tin tặc bí ẩn … mà theo Bác Tấn, thì chính là tình báo Trung Quốc.

Là đồng minh lâu đời của Bạc Hy Lai, Chu Vĩnh Khang đã đề nghị ông Bạc kế nhiệm chiếc ghế của mình trong đại hội đảng lần thứ 18 vào mùa thu, để rồi sau đó nhắm đến chức vụ Tổng bí thư Đảng. Đây là một bàn đạp thuận lợi, vì nhờ kiểm soát ngành tình báo, ông ta dễ dàng lập ra hồ sơ về các kẻ thù.

Cuộc đấu tranh giành quyền lực ở Trung Quốc hiện đang nhắm vào “gia sản đen” của các nhà lãnh đạo. Bỗng chốc các vụ gian lận tài chính, nhận hối lộ, lạm dụng chức vụ để ban phát chức quyền cho người thân được phơi bày ra ánh sáng. Theo mạng Bác Tấn, thì cuộc điều tra chống tham nhũng do Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng điều hành, hiện đang nhắm vào con trai của Chu Vĩnh Khang là Chu Bân, bị nghi là đã tham nhũng hàng chục triệu euro. Chu Bân sở hữu 18 cơ ngơi ở Bắc Kinh, trong đó có một dinh cơ được ước tính trị giá 25 triệu euro, và vô số tài khoản ở ngoại quốc.

Là Bí thư Thành ủy Trùng Khánh, Bạc Hy Lai có lương chính thức là 10,000 nhân dân tệ, tương đương 1,200 euro. Nhưng theo điều tra của Bloomberg, thì gia tài của gia đình họ Bạc tối thiểu phải là 105 triệu euro. Bloomberg cho biết thêm, qua việc “sử dụng các tên đi mượn để gây khó khăn cho việc lần ra dấu vết”, bốn người chị em vợ của Bạc Hy Lai, con trai đầu Bạc Vọng Tri và người anh Bạc Hy Vĩnh, đã lập ra nhiều công ty ở nước ngoài. Bạc Hy Vĩnh kiểm soát nhiều công ty ở quần đảo Caraïbes, và sở hữu các hộ chiếu mang các tên Li Xueming, Brendan Li và Li Xiaobai …

Libération kết luận, việc phanh phui này khiến chính quyền Bắc Kinh đang ở thế tiến thoái lưỡng nan. Nếu tiếp tục thanh trừng, thì Bộ Chính trị vốn được xem là “đại diện cho nhân dân Trung Quốc” sẽ lộ rõ là một câu lạc bộ các nhà triệu phú quý tộc. Nhiều nhà quan sát cho rằng một ngày nào đó, các bằng chứng này sẽ được công khai. Do vậy, để giữ thể diện một ban lãnh đạo đảng “đồng thuận”, có thể ông Chu Vĩnh Khang sẽ thoát nạn, được hạ cánh an toàn trong đại hội mùa thu này.

*****

Bạc Qua Qua lái xe Porsche

VNE – 27-4-2012

Báo chí Mỹ đưa tin con trai ông Bạc Hy Lai, chính trị gia mới bị cách chức của Trung Quốc, phải nhận ba giấy phạt vì vi phạm luật lệ giao thông khi lái chiếc xe thể thao đắt tiền Porsche tại Mỹ.

Bạc Qua Qua từng gây ấn tượng với bạn bè khi mời được diễn viên nổi tiếng Thành Long đến trường học. Ảnh: Chariweb

Thông tin này được tờ Wall Street Journal của Mỹ công bố hôm nay, chỉ vài ngày sau khi Bạc Qua Qua lên tiếng phủ nhận việc mình sở hữu xe ô tô đắt tiền Ferrari.

Tờ báo trên trích biên bản của cảnh sát cho biết Bạc Qua Qua lái chiếc xe Porsche màu đen vượt đèn đỏ vào 2h20 sáng một ngày tháng 12/2010 và chạy quá tốc độ vào một ngày trong tháng 5/2011.

Ô tô của Bạc được xác định là chiếc Porsche Panamera 2011, do một người có địa chỉ ở Cambridge, Massachusetts đứng tên. Chiếc xe có trị giá khoảng 80,000 USD.

Cho đến gần đây, Bạc vẫn sống ở khu căn hộ cao cấp ở Cambridge được bảo vệ 24/24 với sân tắm nắng. Thường một căn hộ như thế này được thuê với giá 2,950 USD/tháng.

Bạc Qua Qua không bị buộc tội gì, nhưng đã trở thành tâm điểm của sự chú ý sau khi bố của anh bị cách chức còn mẹ của anh, bà Cốc Khai Lai, bị bắt vì bị nghi giết người, tạo nên cơn địa chấn chính trị ở Trung Quốc trong nhiều thập kỷ qua.

Chuyện tiệc tùng và lối sống được cho là phung phí của Bạc Qua Qua đã bị chỉ trích khắp nơi trên đất nước mà phân hóa giàu nghèo đang là vấn đề gây chú ý. Sự xa hoa của Bạc Qua Qua cũng làm dấy lên sự tức giận trước nạn tham nhũng và cửa quyền của một số quan chức và con cái họ.

Trong một văn bản gửi đến tờ báo của trường Harvard đầu tuần này, Bạc Qua Qua đã lần đầu phá vỡ im lặng, phủ nhận những lời đồn đại rằng mình sở hữu siêu xe Ferrari và trả lời câu hỏi về nguồn gốc tiền trang trải cho chi phí du học nhiều năm của mình.

"Học phí và các chi phí sinh hoạt của tôi tại trường phổ thông Harrow, trường đại học Oxford và đại học Harvard có được từ hai nguồn. Một là học bổng tôi tự giành được và hai là từ tiền mà mẹ tôi tích lũy được sau nhiều năm hành nghề luật sư và viết sách", Bạc viết.

Bà Cốc Khai Lai đang bị nhà chức trách Trung Quốc điều tra do nghi ngờ sát hại doanh nhân người Anh, Neil Heywood. Heywood từng được cho là người lo liệu để Bạc Qua Qua vào học tại trường phổ thông Harrow danh tiếng của Anh.

Trong khi đó, Bạc Hy Lai bị cách chức bí thư thành ủy thành phố trực thuộc trung ương Trùng Khánh và bị đình chỉ các chức vụ trong Bộ Chính trị và Ủy ban trung ương của Trung Quốc vì "vi phạm kỷ luật nghiêm trọng".

Vũ Hà

*****

Bí thư tỉnh ủy Quảng Đông : Ngôi sao đang lên của đảng Cộng sản Trung Quốc

RFI - Thứ hai 30 Tháng Tư 2012

Ông Bạc Hy Lai (T) và Bí thư tỉnh ủy Quảng Đông, Uông Dương trong buổi lễ khai mạc khóa họp Quốc Hội ở Đại Sảnh Đường Nhân dân, Bắc Kinh, ngày 05/03/2012 - REUTERS/Jason Lee

Thanh Hà

Trong bài “Uông Dương, ngôi sao đang lên của đảng Cộng sản Trung Quốc”, nhật báo Le Monde đã phác họa chân dung bí thư tỉnh ủy Quảng Đông. Theo thông tín viên Brice Pedroletti, việc ông Bạc Hy Lai đột ngột bị thất sủng đang “mở ra cả một con đường rộng thênh thang để ông Uông Dương tiến vào ban thường vụ bộ chính trị”.

Trên nguyên tắc, bí thư tỉnh ủy Quảng Đông sẽ giành được một trong số 9 ghế của bộ chính trị vào tháng 10 tới đây. Ông Uông Dương, 57 tuổi, từng là chủ tịch Ủy ban nhân dân Trùng Khánh trước khi nhường lại chiếc ghế này cho ông Bạc Hy Lai, để nhận lấy chức vụ bí thư tỉnh ủy Quảng Đông. Quảng Đông là tỉnh giàu có nhất Trung Quốc với 100 triệu dân.

Hai ông Bạc Hy Lai và Uông Dương tuy cùng là thành viên ban chấp hành trung ương, nhưng bản chất hai người rất khác với nhau, từ về tư tưởng đến thân thế. Họ Bạc chủ trương đặt các hoạt động kinh tế trong tay nhà nước trong khi đó ông Uông Dương có khuynh hướng thu hẹp vai trò của nhà nước để nhường chỗ cho các hoạt động của tư nhân. Trái hẳn với Bạc Hy Lai, bí thư tỉnh ủy Quảng Đông không thuộc thành phần “các hoàng tử đỏ”.

Một người thì có vẻ hào nhoáng bên ngoài, thoải mái với lối sống của phương Tây. Còn người kia thì tỏ ra kín đáo, thậm chí là vụng về, cứng nhắc khi phải tiếp cận với thế giới bên ngoài. Thế nhưng, thực tế cho thấy chính ông Uông Dương lại là người cởi mở hơn cả và cái bề ngoài kín đáo đó không cấm cản ông đi theo con đường cải tổ.

Vài tháng trước Đại hội Đảng, Bạc Hy Lai bị cách chức, con đường thăng tiến của ông này càng thêm bế tắc khi vợ ông bị nghi ngờ có dính líu đến vụ ám sát một kiều dân người Anh.

Nhìn về phía Uông Dương, cuộc nổi dậy ở Ô Khảm được giải quyết một cách êm thắm được coi là thành tích của bí thư tỉnh ủy Quảng Đông. Ở chức vụ này, ông này đã có kế hoạch cải tổ đặc khu kinh tế Thâm Quyến. Cũng chính tại Thâm Quyến, vào năm 2010 thủ tướng Ôn Gia Bảo lần đầu tiên đã đề cập đến nhu cầu cải tổ guồng máy chính trị của Trung Quốc.

Le Monde không quên nhắc lại là cả thủ tướng Ôn Gia Bảo lẫn chủ tịch Hồ Cẩm Đào rất thường xuống thăm tỉnh Quảng Đông, cho dù cả hai đã cố ý tránh né Trùng Khánh. Ông Uông Dương được coi là một trong những nhân vật được chủ tịch Trung Quốc mãn nhiệm Hồ Cẩm Đào “che chở”.

*****

Tình tiết mới trong cuộc điều tra về vợ ông Bạc Hy Lai

RFI - Thứ ba 01 Tháng Năm 2012

Ông Bạc Hy Lai và vợ, bà Cốc Khai Lai, trong đám tang ông Bạc Nhất Ba, Bắc Kinh, 17/01/2007 - REUTERS

Thụy My

Vợ ông Bạc Hy Lai là bà Cốc Khai Lai đã mặc quân phục cấp tướng để nói chuyện với các viên chức công an cao cấp, sau cái chết của doanh nhân Anh Neil Heywood. Hãng tin Reuters hôm nay 01/05/2102 cho biết tình tiết mới này cho thấy bà Cốc Khai Lai có các dấu hiệu bất thường.

Cuộc điều tra cho biết, bà Cốc Khai Lai ngày càng giận dữ và nghi hoặc trước ông Neil Heywood, một người bạn thân của gia đình họ Bạc, vì ông này đòi hoa hồng đến 10% để giúp bà Cốc chuyển một số tiền lớn ra nước ngoài. Theo quy định thì công dân Trung Quốc chỉ có quyền chuyển ra ngoại quốc tối đa 50,000 đô la một năm.

Ông Neil Heywood được phát hiện đã chết tại Trùng Khánh ngày 15/11/2011. Theo các nguồn tin thân cận với các nhà điều tra, thì vài ngày sau đó, bà Cốc Khai Lai đã mặc bộ quân phục cấp tướng màu xanh, xuất hiện trong một hội nghị của ngành công an. Bà tuyên bố với các viên chức là đang làm nhiệm vụ bảo vệ cho giám đốc công an Trùng Khánh, ông Vương Lập Quân, cánh tay phải của ông Bạc Hy Lai.

Nguồn tin cho biết: “Bà ta nói rằng bà hoạt động theo chỉ thị mật của Bộ Công an, để đảm bảo hiệu quả cho an ninh cá nhân của đồng chí Vương Lập Quân tại Trùng Khánh”. Cử tọa đều kinh ngạc trước bài diễn văn “thiếu nhất quán” của bà Cốc Khai Lai, và nguồn tin trên nói thêm: “Tôi kết luận là bà ta có vấn đề”. Sự kiện xảy ra vào khoảng ngày 20/11/2011 đã làm cho các viên chức và sĩ quan công an tham dự hội nghị phải đặt nghi vấn về tình trạng sức khỏe tâm thần của vợ ông Bạc Hy Lai.

Bà Cốc Khai Lai không hề mang cấp bậc sĩ quan và bộ quân phục cấp tướng mà bà mặc có thể là đã được tặng để “tỏ lòng tôn kính với người cha” của bà, tướng Cốc Cảnh Sinh đã từng chiến đấu chống quân Nhật trong những năm 30 và 40.

Vào thời điểm đó, gia đình ông Neil Heywood được chính quyền Trung Quốc thông báo là nạn nhân chết vì ngưng tim do uống rượu quá nhiều. Sau đó Vương Lập Quân bắt tay vào việc điều tra, đã nghi ngờ ông Heywood bị đầu độc và xác định bà Cốc Khai Lai là nghi can hàng đầu.

Vương Lập Quân đã báo cáo nghi vấn này cho ông Bạc Hy Lai, trong một hội nghị đầy sóng gió vào tháng Giêng. Đến tháng Hai, giám đốc công an Trùng Khánh đã đến xin trú ẩn tại lãnh sự quán Mỹ trong vòng 24 giờ, sau đó được giao lại cho chính quyền trung ương Bắc Kinh. Xì-căng-đan này khởi đầu cho việc kết thúc sự nghiệp chính trị của ông Bạc Hy Lai.

Gia đình ông Neil Heywood không muốn bình luận về vụ này, còn chính quyền Bắc Kinh cũng từ chối mọi tuyên bố chính thức. Cả ông Bạc Hy Lai lẫn bà Cốc Khai Lai đều không được phép trả lời công khai.

Sự kiện Bí thư Thành ủy Trùng Khánh, nhân vật đầy tham vọng muốn trở thành một trong chín ủy viên thường vụ của cơ quan quyền lực cao nhất Trung Quốc, đã bị loại khỏi Bộ Chính trị vào tháng trước, là cuộc khủng hoảng trầm trọng nhất kể từ sau vụ thảm sát Thiên An Môn năm 1989.

Tags: Trung Quốc - Tư Pháp

*****

Bạc Hy Lai và ba phương án giết Vương Lập Quân

SGTT.VN – 4-5-2012

Cựu bí thư thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai bị cho là từng lập kế hoạch ám sát đồng sự một thời là cựu giám đốc Công an Vương Lập Quân.

Đến nay vẫn chưa có thông tin chính thức về số phận của ông Bạc kể từ khi mất ghế bí thư và bị đình chỉ chức vụ uỷ viên bộ Chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc. Trong khi đó xuất hiện hàng loạt tin không được xác nhận về các hành vi sai trái của ông này cùng gia đình. Mới đây nhất, tạp chí Duy Tân tại Hồng Kông ngày 1.5 dẫn nguồn giấu tên loan tin cựu bí thư Bạc cùng đồng sự lên những kịch bản rất tinh vi để ám sát Vương Lập Quân.

3 phương án giết người

Vương Lập Quân chính là ngòi nổ cho một trong những vụ bê bối lớn nhất của chính trường Trung Quốc những năm gần đây. Hồi tháng 2, cựu giám đốc Công an Trùng Khánh chạy vào Lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô, Tứ Xuyên vì lo ngại bị diệt khẩu. Khi đó, ông Vương được cho là đang điều tra nghi án vợ Bạc Hy Lai là bà Cốc Khai Lai sát hại doanh nhân người Anh Neil Heywood cũng như những “tội ác” khác của nhà họ Bạc.

Theo nguồn tin của tờ Duy Tân, sự lo sợ của Vương hoàn toàn có cơ sở khi ông Bạc đã bí mật lập ra 3 phương ám sát.

Phương án thứ nhất là giết chết ông Vương và dựng hiện trường giả của một vụ trả thù vì trước đó ông này nổi tiếng với thành tích chống tham nhũng và tội phạm ở Trùng Khánh. Như vậy nhìn bề ngoài, ông Vương “hy sinh vì nhiệm vụ” và sẽ được phong danh hiệu anh hùng. Tuy nhiên, kế hoạch này có một lỗ hổng là không dễ gì xã hội đen tiếp cận được một giám đốc công an kiêm phó thị trưởng như Vương Lập Quân. Chưa kể, ông này cảnh giác cao độ nên việc lập hiện trường giả càng khó khăn hơn.

Phương án thứ hai là ám sát Vương Lập Quân và dàn dựng hiện trường thành vụ tự sát do bị phát hiện ăn hối lộ và lạm quyền trong chiến dịch triệt phá tội phạm. Tuy nhiên, cách này lại có thể ảnh hưởng sự nghiệp của chính ông Bạc khi để cấp dưới dính bê bối. Đó là chưa kể “cặp bài trùng” Bạc - Vương từng nổi tiếng khắp Trung Quốc về những chiến công chống tham nhũng và tội phạm. Nếu ông Vương tự sát vì “dính chàm” thì toàn bộ chiến dịch khi xưa sẽ bị xem xét lại.

Vì vậy khả thi nhất là phương án 3 tức cũng là tự sát nhưng do tinh thần bất ổn. Theo Duy Tân, ông Bạc đã cho lập một loạt bệnh án chứng minh ông Vương rối loạn thần kinh mãn tính, trầm cảm nặng và dễ bị kích động. Trong đó, một tờ bệnh án bị tiết lộ lên mạng sau khi ông Vương chạy tới Lãnh sự quán Mỹ ghi rằng: “Bệnh nhân suy nghĩ chậm chạp, có vấn đề trong tư duy và bày tỏ ngôn ngữ, thường xuyên xuất hiện trạng thái vui buồn bất thường, từng có ý định tự sát, từ chối trị liệu ...”. Sau khi thống nhất phương án, ông Bạc tới tỉnh Vân Nam nghỉ mát để tạo chứng cứ ngoại phạm và chờ tin vui.

Tuy nhiên, sau nhiều năm cộng tác, Vương Lập Quân hiểu rõ ý đồ của cấp trên nên quyết định hành động trước để tránh họa sát thân. Đến nay, vẫn chưa có xác nhận gì về các thông tin trên cũng như số phận của ông Vương.

Hãm hại con ruột ?

Mới nhất còn có việc con trai cả của ông Bạc oán thán cha “hủy hoại đời mình”. Bạc Vọng Tri, con duy nhất của ông Bạc với vợ đầu là bà Lý Đan Vũ, đã được mẹ đổi tên thành Lý Vọng Tri sau khi 2 người ly dị.

Tờ Minh Kính (Hồng Kông) dẫn lời một bạn học cũ của Lý Vọng Tri cho biết “cậu cả” nhà họ Bạc nhập học đại học Columbia của Mỹ từ năm 2001. Trong giai đoạn này, con trai ông Bạc gặp phải một số rắc rối do ủng hộ cải cách tại Trung Quốc.

Sau khi tốt nghiệp, Lý quay về Trung Quốc và lập văn phòng luật sư nhưng đến tháng 11.2011 thì bị bắt giam với cáo buộc gian lận trong một vụ án kinh tế. Tờ Apple Daily và Minh Kính cùng đặt ra nghi ngờ rằng Lý Vọng Tri bị chính các thuộc hạ của cha gài bẫy. Lý do là ông Bạc lo ngại những việc làm khi ở Mỹ của con trai có thể ảnh hưởng đường hoạn lộ của mình cũng như muốn gây áp lực buộc vợ cũ chấm dứt việc gửi đơn kiện tụng ông.

Trả lời phỏng vấn của Bloomberg mới đây, Lý Vọng Tri cho biết anh đang sống tự do tại đại lục nhưng không có việc làm từ tháng 2.2012. Người này khẳng định không hề lợi dụng tên tuổi và chức vụ của cha để mưu cầu lợi ích. “Tôi không thể khống chế suy nghĩ của người khác nhưng tôi không hề sống dưới ánh hào quang của bố tôi. Sự thật rõ ràng là tôi không mang họ Bạc”, Lý khẳng định. Anh này còn nói thêm sự sa cơ của ông Bạc liên lụy cả dòng tộc khi nhiều người thân đều bị điều tra. Mới đây nhất, anh trai ông Bạc là Lý Học Minh vừa từ chức phó chủ tịch HĐQT và giám đốc điều hành tập đoàn Quang Đại (China Everbright International ) vì sức ép dư luận, theo CNN. Người này vốn tên Bạc Hy Vĩnh nhưng từ lâu đã dùng tên Lý Học Minh nhằm tránh điều tiếng.

Bạc Hy Lai “suy sụp”

Trang tin Worldjournal.com dẫn các nguồn giấu tên loan tin ông Bạc Hy Lai sa sút tinh thần nghiêm trọng tới mức nhiều lần tuyệt thực và thậm chí tính tự sát nhưng không thành.

Theo Thanh Niên

*****

Cuộc đấu đá ở Trung Quốc và bản chất của chế độ

Nguyễn Hưng Quốc

VOA - Thứ Bảy, 05 tháng 5 2012

Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo của Trung Quốc đi qua sau lưng ông Bạc Hy Lai tại sảnh đường Nhân dân ở Bắc Kinh - Hình: REUTERS

Chung quanh vụ án ở Trung Khánh liên quan đến Bạc Hy Lai (Bo Xilai), bí thư thành ủy và Vương Lập Quân (Wang Lijun), cựu giám đốc Công an và phó thị trưởng, càng ngày người ta càng khám phá ra nhiều chi tiết ly kỳ và thú vị. Bài trước, chúng ta đã bàn về nạn tham nhũng và tiền bạc. Bài này, xin nói về việc tranh giành quyền lực. Có thể nói nguyên nhân ngã ngựa của Bạc Hy Lai không phải chỉ vì tham nhũng, thậm chí, không phải vì chuyện để cho vợ giết người (Nei Heywood). Đó chỉ là những lý do phụ. Lý do chính là những mâu thuẫn trong nội bộ thành phần lãnh đạo của đảng Cộng sản Trung Quốc.

Báo The New York Times tiết lộ, theo nhiều nguồn tin đáng tin cậy ở Trung Quốc, lâu nay Bạc Hy Lai và Vương Lập Quân có thói quen nghe lén tin tức của mọi người trong địa phương, đặc biệt những người họ thấy có thể gây nguy hiểm cho họ, từ các luật sư đến các nhà đấu tranh cho dân chủ, từ những doanh nhân đến các cán bộ không cùng phe cánh, v.v. Tất cả đều bị theo dõi chặt chẽ. Biện pháp theo dõi phổ biến nhất là nghe lén điện thoại. Người ta kể nhiều người có chút máu mặt ở Trùng Khánh không bao giờ dám dùng điện thoại nhà hay điện thoại văn phòng để nói chuyện với nhau. Với những vấn đề tương đối “nhạy cảm” chút xíu, người ta đều dung các thẻ điện thoại dưới tên người khác, những người hoàn toàn vô danh. Ngay cả như vậy, nói chuyện với nhau, cũng không ai dám nhắc đến tên của Bạc Hy Lai hay Vương Lập Quân. Nhắc, chỉ nhắc đến tên thôi, cũng có thể gây chú ý ngay tức khắc.

Tất cả những chuyện ấy đều được biết từ lâu. Ai cũng biết. Nhưng không ai dám làm gì cả. Họ sợ. Chính quyền Trùng Khánh chủ trương như thế. Và chính quyền Trung Quốc cũng chủ trương như thế. Tất cả đều nhân danh nhu cầu chống phá tội phạm và duy trì sự ổn định chính trị ở địa phương. Chi phí của các hoạt động nghe lén ấy được chính phủ đài thọ. Những người nghe lén là những nhân viên nhà nước. Họ lãnh lương và bỏ toàn bộ thời gian trong ngày với những kỹ thuật hiện đại nhất chỉ để làm một việc duy nhất là nghe lén điện thoại của người khác.

Có điều là, cái tội của Bạc Hy Lai và Vương Lập Quân là đã vượt quá giới hạn mà đảng Cộng sản cho phép: Họ nghe lén (và thu băng) cả điện thoại của giới lãnh đạo cao cấp thuộc chính quyền trung ương, trong đó có cả Hồ Cẩm Đào, chủ tịch Đảng và chủ tịch nhà nước. Chính các nhân viên an ninh kỹ thuật của Hồ Cẩm Đào đã phát hiện ra vụ thu băng và nghe lén này. Nhiều nhà bình luận chính trị cho đó mới là nguyên nhân thực sự dẫn đến sự sụp đổ con đường danh vọng ngỡ như đang thênh thang rộng mở của viên bí thư thành ủy Trùng Khánh.

Nhưng tại sao Bạc Hy Lai lại nghe lén Hồ Cẩm Đào? Chỉ có một cách giải thích duy nhất: tranh giành quyền lực. Chưa chắc Bạc Hy Lai đã chống lại Hồ Cẩm Đào, một người sắp mãn nhiệm kỳ. Có lẽ Bạc Hy Lai chỉ muốn biết Hồ Cẩm Đào đang tính toán chuyện gì trong vấn đề chuyển giao quyền lực cho kỳ Đại hội Đảng sắp tới mà thôi. Biết để đối phó.

Nhưng như vậy cũng đủ cho thấy: Họ không tin nhau.

Lâu nay đảng Cộng sản Trung Quốc lúc nào cũng tô vẽ hình ảnh của họ như một khối thống nhất: Mọi người tập trung chung quanh Trung ương đảng; Trung ương đảng tập trung chung quanh Bộ chính trị. Bộ chính trị thì là một: có cùng một lý tưởng chung; khi một chính sách đã được quyết định, mọi người răm rắp tuân theo.

Sự thực, đó chỉ là một huyền thoại.

Mà huyền thoại ấy cũng chẳng đáng ngạc nhiên chút nào cả. Từ lâu người ta đã biết điều đó. Cả thế giới đếu biết những tranh chấp kinh hồn ở Liên Xô, từ thời Lenin và Stalin trở đi, cũng như ở Trung Quốc dưới thời Mao Trạch Đông về sau.

Thật ra, đó cũng chính là một trong những khác biệt quan trọng nhất giữa một chế độ dân chủ và một chế độ độc tài.

Chế độ dân chủ, với những mức độ khác nhau, được xây dựng trên niềm tin và sự đồng thuận. Không phải người ta không tranh chấp nhau. Có. Gay gắt và quyết liệt nữa là khác. Nhưng, thứ nhất, bao giờ người ta cũng cố gắng thương thảo để cuối cùng, tìm cách thỏa hiệp với nhau để đi đến một quyết định cuối cùng. Trong quá trình thương thảo cũng như trong việc thực hiện quyết định cuối cùng ấy, người ta thường tin nhau.

Mà không phải chỉ trong guồng máy chính trị. Trong đời sống xã hội cũng thế. Mọi quan hệ đều được xây dựng trên niềm tin. Ở Úc, tôi đã từng chứng kiến nhiều lần cảnh một người nào đó (có khi là chính tôi) bước ra khỏi thư viện hay siêu thị, còi báo động ở cửa ra vào hú lên inh ỏi. Nguyên nhân, nếu ở thư viện, đó là do có một hoặc một số cuốn sách chưa làm thủ tục mượn; nếu ở siêu thị, có một món hàng nào đó chưa được trả tiền. Bình thường, người ta dễ nghĩ ngay đến chuyện trộm cắp. Nhưng quan sát thái độ của các nhân viên thư viện hoặc nhân viên bán hàng, tôi thấy rõ một điều: hầu như người ta loại trừ khả năng ấy. Do đó, có khi người ta vẫy tay bảo đi luôn; hoặc nếu đến kiểm tra, người ta cũng kiểm tra với thái độ nhẹ nhàng, xem chuyện còi báo động nổi lên, trước hết, là một lỗi kỹ thuật. Chính vì vậy, người bị kiểm tra không hề thấy bị xúc phạm. Họ thấy họ được tin cậy.

Dưới các chế độ độc tài thì khác. Trên bình diện chính trị, người ta xây dựng sự thống nhất bằng cách chia rẽ: làm cho không người nào tin người nào cả. Không tin nhau nên người ta không thể kết hợp lại với nhau thành một lực lượng đủ sức để làm đối trọng của giới cầm quyền. Biện pháp ấy, trước, chủ nghĩa thực dân đã thực hiện; sau, chủ nghĩa cộng sản cũng như tất cả các chế độ độc tài đều bắt chước. Và càng ngày càng tinh vi dần.

Ngay trên bình diện xã hội, người ta cũng tìm cách chia rẽ để không ai tin ai cả. Có thời, ở mọi chế độ cộng sản, kể cả cộng sản Việt Nam, người ta khuyến khích mọi người tố cáo lẫn nhau. Hàng xóm tố cáo nhau. Bạn bè tố cáo nhau. Anh em tố cáo nhau. Thậm chí, cả vợ chồng và bố mẹ/con cái cũng tố cáo nhau. Không ai chừa ai cả. Bởi vậy không ai dám nói thực với ai điều gì. Lúc nào cũng giấu giếm nhau. Như cái chuyện có lẽ ai cũng biết: có thời, ở miền Bắc, làm thịt gà ăn, người ta phải đào hố chôn lông để hàng xóm khỏi thấy. Thấy là đi tố. Tố là bị mang tội… “tiểu tư sản”.

Trên bình diện chính trị cũng như xã hội, sự nghi ngờ dẫn đến sự thù hận. Không tin nhau, ai cũng nghĩ người khác là kẻ thù lúc nào cũng sẵn sàng rình rập để tố giác và hãm hại mình.

Về phương diện xã hội, cả ở Trung Quốc lẫn Việt Nam hiện nay có lẽ đã khá hơn nhiều. Người ta không cần tố giác nhau như ngày trước nữa. Nhưng về phương diện chính trị, chắc chắn hiện tượng nghi ngờ, rình rập và chơi xấu nhau vẫn còn rất phổ biến.

Chỉ có hai vấn đề là: Một, khi nào những chuyện ấy được phơi bày; và hai, liệu người ta có thể xây dựng một chế độ thực sự mạnh mẽ trên nền tảng sự nghi ngờ như thế?

*****

Quan chức vượt khỏi vòng kiểm soát

Tác giả: Angela Köckritz - Người dịch: Nguyễn Hội

Đàn Chim Việt – 14-5-2012

Bạc Hy Lai

Trường hợp Bạc Hy Lai (Bo Xilai) cho thấy: Đảng Cộng sản Trung Quốc đã mất kiểm soát. Trận chiến tranh giành vai trò lãnh đạo leo thang, lãnh đạo tỉnh nắm quyền lực.

Một số người gọi nó là phim bộ gay cấn nhất của Trung Quốc, nhưng kịch bản của bộ phim không phải chịu sự kiểm duyệt của nhà nước. Và có lẽ không một nhà văn nào có thể nghĩ ra được là tầng lớp chính trị gia Trung Quốc tự phơi bày cho người dân một bi kịch có thực. Vai trò chính của vở bi kịch: một kẻ thèm khát quyền lực, một vị Chúa vùng có uy lực đã bị tước mọi quyền hành một cách ô nhục. Vợ của ông ta bị tình nghi đầu độc giết chết một thương gia bạn người Anh. Các vai phụ: chàng con trai được nuông chiều, thường lái lượn những chiếc Porsche và Ferrari trong vùng, trong khi cha của mình thúc giục dân chúng hát những bài hát về Mao, công an trưởng đã bị sa thải và blogger tại Trung Quốc là những người luôn luôn phát triển những mã từ mới để báo cáo liên tục về tình trạng Bạc Hy Lai mặc cho sự kiểm duyệt gắt gao.

Trên toàn thế giới, tên của ông ta là đồng nghĩa với cuộc khủng hoảng chính trị lớn nhất của Trung Quốc từ hơn hai mươi năm qua. Cuộc khủng hoảng, các vết nứt lớn trong cơ cấu của đảng cho thấy rằng – cũng có thể táo bạo như âm thanh của nó – có thể đưa đến một cuộc tranh luận cải cách chính trị đã quá hạn từ lâu. Sự kiện này sẽ là một cuộc tranh luận thực sự đầu tiên kể từ năm 1989.

Có thể nói: xui cho đảng là vụ bê bối về Bạc (Bo) bây giờ mới được khám phá, đặc biệt là trong giai đoạn nhạy cảm thay đổi thành phần lãnh đạo. Vào tháng mười, Đại hội Đảng thứ 18 được tổ chức. Sau đó lãnh đạo Đảng Cộng Sản Trung Quốc Hồ Cẩm Đào (Hu Jintao) và Thủ tướng Ôn Gia Bảo (Wen Jiabao) sẽ từ chức, những người kế vị họ có khả năng sẽ là Tập Cận Bình (Xi Jinping) và Lý Khắc Cường (Li Keqiang). Người được nêu trước (Tập Cận Bình) là một người đàn ông lực lưỡng, khá gần gũi với dân chúng, được thấy qua chuyến đi Mỹ vài tháng trước đây. Người thứ hai nhìn có vẻ là người qui củ đến từng ngọn tóc. Định hướng chính trị của họ chưa được thấu hiểu rõ. Điều này sẽ là tiêu chuẩn tương lai của Uỷ ban thường vụ Bộ Chính trị, là cơ chế chính trị mạnh nhất nước, bảy trong số chín ghế của cơ chế này sẽ được thay thế trong đại hội tới đây.Ủy ban đưa ra các đề cương chính sách cho Trung Quốc – và các đề cương này cũng ảnh hưởng từ lâu đến các vấn đề kinh tế của phần thế giới còn lại.

Có thể nói rằng: Vụ bê bối trên đã nhận diện được chỉ vì đảng đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Người ta có thể dấu diếm được một vụ giết người. Nhưng không thể dấu được một đè nén về quyền lực.

Mục tiêu chính của Bạc Hy Lai (Bo Xilai) vào được uỷ ban thường vụ Bộ Chính trị, nên ông đã bỏ nhiều nỗ lực vận động cho “Mô hình Trùng Khánh”: chấp nhận chủ nghĩa tư bản, nhưng biện pháp nhà nước XHCN phải được áp đặt, dùng bạo lực nhiều hơn đối với Mafia (và những người bất đồng chính kiến), bày trí xã hội theo kiểu cách chủ nghĩa xã hội (cờ đỏ và các bài hát về Mao). Mô hình đối nghịch được tỉnh Quảng Đông ở miền Nam Trung Quốc đưa ra: chấp nhận chủ nghĩa tư bản, không cần xây dựng mạng lưới xã hội, nhưng nhiều an toàn pháp lý hơn. Nhiều người cho rằng sự lật đổ Bạc (Bo) là một chiến thắng của phe cải cách. Thực sự đây không phải là cuộc đấu tranh tư tưởng giữa các phe phái và cũng không phải là sự đói quyền hành của một chính trị gia có uy tín, nhưng là một biểu lộ sự không kiểm soát được của đảng Cộng Sản, của các lực lượng trọng yếu cuộc cải cách kinh tế trong nhiều thập niên vừa qua. Trung tâm quyền lực đã bị dao động.

Bạc Hy Lai (Bo Xilai) đã khai thác tình thế. Theo nguồn tin của The New York Times trước đây vài ngày, Bạc (Bo) không chỉ cho nghe lén các đảng viên mà thậm chí đã cho nghe lén cả Chủ tịch Hồ Cẩm Đào (Hu Jintao). Đồng thời ông tìm cách liên lạc với các tướng có quyền thế trong quân đội. “Đó là một điều cấm kỵ tuyệt đối với các nhà lãnh đạo dân sự“, Willy Lam, nhà báo và nhà khoa học chính trị thuộc Đại học Hong Kong cho biết như trên. Một người trong cuộc dấu tên cho biết toàn bộ lãnh đạo đảng “cảm thấy bị đe dọa bởi Bạc Hy Lai. Người ta tin rằng ông ấy có thể phá hủy sự đoàn kết của đảng. Vì vậy, họ không muốn sự tồn tại của ông ta nữa”. Trường hợp Bo xảy ra bởi vì đảng Cộng Sản Trung Quốc (CPC) không có quy tắc qui định người kế nhiệm rõ ràng.

Qui định người kế nhiệm là yếu điểm lớn của hệ thống độc đoán. Đối với ĐCSTQ vấn đề này rất nan giải. Hai trong số ba người kế vị được Mao Trạch Đông chỉ định đã không được tôn trọng. Người đầu tiên chết trần truồng và tiều tụy trong một nhà tù, người thứ hai chết trong một vụ tai nạn máy bay bí ẩn. Chỉ có người thứ ba, là Hoa Quốc Phong (Hua Guofeng), được thành đạt, nhưng cũng đã bị lật đổ ngay sau đó bởi Đặng Tiểu Bình (Deng Xiaoping). Ngay cả người kế nhiệm Đặng Tiểu Bình là Giang Trạch Dân (Jiang Zemin ) cũng là sự lựa chọn thứ ba. Nhưng ông ta đã truất phế người bảo trợ mình một thời gian ngắn sau khi nhận nhiệm vụ. Tuy nhiên, cả Mao Trạch Đông và Đặng Tiểu Bình không phải là những chính trị gia đã buộc đảng thực thi ý muốn của mình – ngay cả khi Đặng Tiểu Bình đã trái ngược với Mao là bị buộc phải lấy ý kiến của các đảng viên lão thành. Cả hai đều chỉ định được thành phần uỷ ban thường vụ, nhưng không chỉ định được người kế nhiệm cho mình. Trong đảng hiện nay không còn người có thế lực mạnh nữa. Và nguyên tắc (cho việc quy định kế nhiệm) cũng không có. Sự đè nén quyền lực đã thách thức các phe nhóm có những âm mưu chọi lẫn nhau.

Các quan chức nhà nước ăn cắp quyền tự do của quốc gia

Từ năm 2007, đảng cho thử nghiệm cuộc bỏ phiếu trong phạm vi những đảng viên chủ chốt. “theo cách thức như thể, các Giám mục sẽ bầu chọn Đức Giáo Hoàng” một người trong cuộc cho biết. “Nhưng có một vấn đề ở đây là: phiếu của các Giám mục có cùng trọng lượng. Trong đảng thì khác, giá trị phiếu của cá nhân người này cao hơn, những người khác thấp hơn“. Điều đó không chỉ lệ thuộc vào chức vụ mà còn lệ thuộc vào phe nhóm, nền tảng gia đình. Nội bộ của đảng rất phức tạp, làm thế nào thể chế hóa tất cả qua một thủ tục bầu cử?

Tại sao lại khó khăn như vậy? Bởi vì nó đe dọa đến chế độ. Lật lại những cuốn sách sử ta thấy được những các cán bộ đảng đã làm. Vào năm 1949, khi Mao Trạch Đông thành lập nước Cộng hòa nhân dân, ông ta đã tạo ra một huyền thoại là ông đã làm mới hoàn toàn. Trong thực tế, ông đã duy trì cấu trúc cơ bản của hệ thống chính trị Hoàng đế cũ và đặt vào đó nhân sự của các tổ chức cộng sản. Và do đó ngày nay Trung Quốc vẫn là một quốc gia y nguyên như thời Hoàng đế đầu tiên cách đây hơn 2000 năm: là một quốc gia quan chức chuyên quyền. Các nhà lãnh đạo thường thành công trong việc tích hợp các học giả và những người có tham vọng, nhằm củng cố quyền lực, tuy nhiên sự việc này đã từ lâu không còn đạt hiệu quả rất nhiều nữa.

Sự tiến bộ của Trung Quốc kể từ năm 1978 là một ví dụ. Tuy nhiên, nhà nước quan liêu độc đoán cũng là nhược điểm rất lớn. Thiếu tiếng nói của nhân dân và dân chủ, thiếu kiểm soát và cân bằng. Trung Quốc có cơ hội để tái tạo lại chính mình. Theo các nhà sử học, 20% các triều đại Hoàng đế (Trung Quốc) bị lật đổ bởi xâm lược từ bên ngoài. 40% bởi các cuộc nổi dậy của người dân trong nước. Và 40% bị sụp đổ bởi chính nội bô của họ. Bởi vì các ứng cử viên, những người ham muốn ngự trị trên ngai vàng tàn sát lẫn nhau. Bởi vì các Bộ đeo đuổi lợi ích riêng của mình và không còn nhằm phục vụ nhân dân. Bởi vì nhiều cá nhân công chức và các chúa tỉnh (vùng) cảm thấy không có nghĩa vụ đối với trung tâm quyền lực. Điều này không có nghĩa là ngày mai chế độ Đảng Cộng sản sẽ sụp đổ. Nhưng là những dấu hiệu đáng lo ngại cho sự sụp đổ chế độ.

Ví dụ về chính sách đối ngoại của Trung Quốc, chính sách này ngày càng nhiều người tham gia lèo lái hơn để nhằm thực hiện mục đích của riêng mình. Trong một nghiên cứu về sự bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông (South China Sea) nhóm International Crisis Group cho biết, có 11 phòng ở cấp Bộ đeo đưổi lợi ích cá nhân của họ (tại Biển Đông), và thường gây ra những hậu quả nghiêm trọng có tầm vóc quốc tế.

Trong nhiều thập niên qua, Bắc Kinh đã cố gắng gầy dựng niềm tin với các nước láng giềng phía đông nam qua một cuộc chiến thuật tấn công hấp dẫn. Họ đã thành công cho đến khi – kích hoạt bởi các ngư dân Trung Quốc và tàu tuần tra – các sự kiện xảy ra chung quanh các hải đảo mà một số nước lân cận cùng tuyên bố chủ quyền. Những nước láng giềng cảm thấy bị áp lực bởi Trung Quốc nên đã yêu cầu Mỹ giúp đỡ – phần lớn nhằm tỏ thái độ xấu đối với Trung Quốc. Sự hiện hữu hung hăng của Trung Quốc trong vùng biển Đông (South China Sea) không phải là kế hoạch chiến lược được đề ra tại Bắc Kinh. Đứng đằng sau là những ông chúa tỉnh đầy tham vọng, muốn bảo vệ các khu vực tranh cãi cho ngành thủy sản và cho các dự án du lịch. Các Bộ đã lợi dụng chi phí của các cơ quan chính phủ khác làm nổi bật Bộ của mình. Các công ty dầu mỏ gây áp lực để được khai thác tài nguyên khoáng sản có thể có ở nơi tranh chấp. Các cơ quan chính phủ, các tỉnh, các công ty nhà nước đã tự động hành động. Bộ Ngoại giao bất lực và thường phải làm trọng tài, khi xung đột xảy ra. Trung Quốc tự là kẻ thù của chính mình trong biển Đông (South China Sea), đó là kết luận của International Crisis Group.

Trong nội bộ, các chính phủ khu vực và địa phương giằnh co quyền lực và kiểm soát đảng. Không phải vì động cơ ý thức hệ, nhưng vì kinh tế tư lợi. Năm 2008, khi cuộc khủng hoảng kinh tế bột phát tại Tây phương, Bắc Kinh lo sợ cuộc khủng hoảng lan rộng tới Trung Quốc nên chính quyền trung ương đã mở “vòi cung cấp tiền“. Các quan chức điạ phương hành động nhiệt liệt, họ đo khả năng của họ theo GDP địa phương. Ý nghĩa của những dự án như vậy không được suy nghĩ kỹ càng: đây là một công viên vui chơi giải trí vĩ đại, ở đó là một hội trường khổng lồ. Mô hình Trùng Khánh của Bạc Hy Lai phần lớn được dựa trên sự bùng nổ của ngành xây cất, ông không chỉ xây dựng các tòa nhà sặc sỡ, mà cũng đã lên kế hoạch xây cất nhà ở giá rẻ cho người nghèo. Các chuyên gia tài chính muốn biết, có bao nhiêu khoản vay nợ xấu hiện thời trong hệ thống ngân hàng của Trung Quốc và trong vài năm nữa núi nợ của chính quyền cấp tỉnh sẽ lên cao tới đâu?

Nông dân bị tước đoạt bất hợp pháp

Có thời gian Trung Quốc đã có thể gánh chịu được một hoặc nhiều đầu tư sai lầm, bởi vì Trung quốc là một quốc gia nghèo, cần thiết gấp đường xá, sân bay và đường sắt. Thời gian đó đã qua rồi. Quốc gia với lợi thế có mức lương thấp ngày càng tăng. Nền kinh tế của Trung Quốc phải chuyển đổi tập trung vào các ngành có tính chất sáng tạo và các ngành công nghệ cao, nền kinh tế Trung quốc cần thiết sự phối hợp và đặc biệt là bảo đảm pháp lý. Liên minh giữa ngành xây dựng và chính phủ các khu vực dẫn đến vấn đề nan giải khác: Chính quyền địa phương phải đáp ứng ngân sách của họ và phải bán đất đai để có tiền. Muốn có đất đai để bán, chính quyền tịch thu đất của nông dân một cách bất hợp pháp và sử dụng côn đồ đánh đuổi nông dân đi nơi khác. Sự kiện này dẫn đến các cuộc phản đối ngày càng thường xuyên hơn trên khắp nước và mất tin tưởng vào đảng, sự tin tưởng này dù sao cũng đã bị tấn công bởi nạn tham nhũng lan tràn khắp nơi.

Bạc Hy Lai và người vợ có khả năng thương mại được cho là đã giấu đi số tiền lên đến một tỷ đô la Mỹ. Bà vợ bị cho rằng đã giết chết người thương gia bạn là Neil Heywood trong một cuộc xung đột. Theo biên bản chính thức, đó là điểm chính của vụ bê bối. Về thực chất, không có gì gọi là mới lạ đối với công chúng Trung Quốc, bê bối về tham nhũng là chuyện quá bình thường. Một điều đáng ngạc nhiên là – có lẽ trong sau vụ bê bối của Bạc – từ trong nội bộ hệ thống quyền lực đã dấy lên báo động. „Một số cá nhân sử dụng các thủ đoạn của Mafia trong quân đội.“. Không phải chỉ một người đã không hổ thẹn làm giàu bản thân, hấp dẫn và đe dọa những người khác. „Họ đang tấn công các quan chức đứng đắn, bắt cóc và tống tiền những người này.“ Điều đó không do người bất đồng chính kiến phát biểu, mà do tướng Liu Yan phát biểu gần đây, tướng Liu Yan là một quan chức quyền lực nhất trong các bộ phận hậu cần của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, theo báo cáo của tạp chí Chính sách Ngoại giao (Foreign Policy- Magazin) dành cho cán bộ của mình. Liu là người hiểu biết vấn đề, nhưng không nhìn thấy được cơ quan của ông có nhiều hợp đồng khổng lồ về bất động sản, về tài chính và thực phẩm. „Không quốc gia nào có thể đánh thắng được Trung Quốc. Chỉ có tham nhũng của chính mình mới có thể tiêu diệt được chúng ta.“

Không chắc chắn những cảnh báo ngắn gọn như vậy sẽ dẫn đến hậu quả. Trung Quốc bị bịnh do chính mình gây ra và chỉ có một cách duy nhất có thể giúp được, đó là cải cách chính trị. Không phải vì các nhà bất đồng chính kiến hay các chính phủ Tây phương đòi hỏi, nhưng vì đảng với hệ thống quyền lực tuyệt đối trống rỗng không giải quyết được mà còn làm vấn đề tồi tệ hơn. Thủ tướng Ôn Gia Bảo đã thường kêu gọi cải cách kiểu, cải cách của ông kêu gọi không thuộc kiểu dân chủ phương Tây, nhưng là một nhà nước pháp quyền. Các đồng chí nhiều quyền lực của ông đã luôn luôn bỏ ngoài tai, không nghe. Có lẽ bây giờ ông đã có một thế lực hỗ trợ. Trong những ngày gần đây, ba tờ báo đảng có ảnh hưởng, bao gồm tờ Nhân Dân, đăng tải một loạt các bài bình luận rất dài về cải cách chính trị. Đó là điều không bình thường và theo ý kiến của nhiều nhà quan sát, sự kiện trên chỉ có thể xảy ra với sự đồng ý của lãnh đạo tối cao.

Tờ South China Morning Post nhận định về trường hợp của Bo rằng, đảng sẽ đưa ra một án quyết, Bạc (Bo) có thể bị xoá đi. Nhưng những vấn đề đã đưa trường hợp của ông ta ra ánh sáng, thì không thể xoá đi được.

Tựa đề nguyên thủy: Kader außer Rand und Band
đăng trên tuần báo “Die Zeit” ngày 03.05.2012

*****

Kêu gọi cách chức ông Chu Vĩnh Khang

BBC - Thứ năm, 17 tháng 5, 2012

Ông Chu được cho là người đã chỉ đạo chiến dịch đàn áp Pháp Luân Công

Một nhóm đảng viên lão thành của Đảng cộng sản Trung Quốc đã viết đơn kiến nghị đến Chủ tịch Hồ Cẩm Đào yêu cầu cách chức ông Chu Vĩnh Khang, một trong những nhà lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc.

Ông Chu là một trong chín ủy viên Thường vụ Bộ chính trị đầy quyền lực và hiện đang phụ trách bộ máy an ninh của nước này.

Trong một lá thư ngỏ gửi đến ông Hồ, tổng bí thư của Đảng, các đảng viên lão thành này cho rằng ông Chu nằm trong phong trào muốn khôi phục lại đất nước Trung Quốc dưới thời cố Chủ tịch Mao Trạch Đông. Những đồn đoán về số phận của ông Chu đã gia tăng kể từ cú ngã ngựa của ông Bạc Hy Lai, ủy viên Bộ chính trị và là bí thư Thành ủy Trùng Khánh. Việc các đảng viên có một thỉnh nguyện táo bạo như thế đến lãnh đạo Đảng cộng sản Trung Quốc là việc hiếm khi xảy ra.

Bức thư này kiến nghị ông Hồ cách chức ông Chu khỏi vị trí người đứng đầu hệ thống an ninh, tòa án và tình báo của nước này. Những người đứng tên trong thư kiến nghị cũng yêu cầu khai trừ ông Chu ra khỏi Thường vụ Bộ chính trị, cơ quan chính trị đầu não của Trung Quốc. Một số đảng viên lão thành ký tên vào đơn đã gia nhập Đảng cộng sản Trung Quốc trước khi đảng này lên nắm quyền vào năm 1949.

"Ông Bạc thú nhận là ông ấy có sự ủng hộ của ông Chu Vĩnh Khang. Ông Chu cũng chính là người giúp ông ta liên hệ với các ban đảng ở trung ương."

Vũ Nhung Thanh, một trong những người đứng đơn

Họ không nắm giữ vị trí gì quan trọng và cũng không có ảnh hưởng gì đặc biệt. Tuy nhiên một trong số các đảng viên này, ông Vũ Nhung Thanh, nói với BBC rằng ông nhận được hàng trăm cuộc gọi bày tỏ sự ủng hộ cũng như một số cuộc gọi đe dọa.

Phe cánh ông Bạc

Ông Vũ từng có vị trí cao ở Thành ủy thành phố Chiêu Tông thuộc tỉnh Vân Nam ở tây nam Trung Quốc. Ông cho biết ông Chu Vĩnh Khang phải ra đi vì đã ủng hộ ông Bạc Hy Lai. Ông Bạc đã bị khai trừ ra khỏi Bộ chính trị và bị cách chức bí thư Thành ủy Trùng Khánh, nơi ông từng dẫn đầu một phong trào nhằm làm hồi sinh những tư tưởng dưới thời Mao Trạch Đông.

“Ông Bạc thú nhận là ông ấy có sự ủng hộ của ông Chu Vĩnh Khang. Ông Chu cũng chính là người giúp ông ta liên hệ với các ban đảng ở trung ương,” ông Vũ cho biết.

Lá đơn kiến nghị này dường như cũng cảnh báo về những hiểm họa của việc hồi sinh lại hình ảnh Mao Chủ tịch và những chính sách của ông ta. Theo đó nếu không tiến hành cải cách chính trị thì Trung Quốc sẽ đối mặt với những hiểm họa như tham nhũng và sự phân cách giàu nghèo.

Đã xuất hiện nhiều phỏng đoán về số phận của ông Chu trong nhiều tuần qua.

Chính quyền Trung Quốc vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức nào, nhưng lá thư này cho thấy hiện đang có quan ngại về ông Chu trong nội bộ Đảng cộng sản Trung Quốc.

Ngoài ra những người đứng đơn cũng yêu cầu cách chức ông Lưu Vân Sơn, người đứng đầu bộ máy tuyên truyền của Đảng. Ông này dự kiến sẽ được thăng tiến trong kỳ đại hội đảng vào cuối năm nay.

File: ITN-051712-CHINA-3-Vu Bac Hy Lai.doc

Thứ Sáu, 1 tháng 6, 2012

6.Các bản tin liên quan đến biến cố Bạc Hy Lai:

1. BBC (9-2-2012): Số phận cựu giám đốc công an TQ.

2. BBC (15-3-2012): Bí thư Trùng Khánh bị cách chức.

3. BBC (14-3-2012): Trung Quốc cần ‘cải cách khẩn cấp’.

4. BBC (16-3-2012): Tập Cận Bình kêu gọi đoàn kết.

5. RFI (16-3-2012): Những mưu toan ngay trong lòng quyền lực Trung Quốc.

19. DCV (21-4-2012): Ba câu hỏi dành cho Bắc Kinh.

20. RFI (22-4-2012): Vụ Bạc Hy Lai : Giới lãnh đạo Trung Quốc đứng trên pháp luật.

21. VNN (23-4-2012): TQ điều tra tài sản gia đình họ Bạc ở Hong Kong.

Số phận cựu giám đốc công an TQ

Bí thư Trùng Khánh bị cách chức

Trung Quốc cần ‘cải cách khẩn cấp’

Tập Cận Bình kêu gọi đoàn kết

Tập Cận Bình: Đảng Cộng sản Trung Quốc là nơi tập trung mọi thối nát

Bạc Hy Lai vuột mất giấc mơ lãnh tụ

Bạc Hy Lai 'cản trở điều tra tham nhũng'

Bắc Kinh dồn dập tin đồn

Thái tử đỏ Bạc Hy Lai của Trung Quốc bị thất sủng thế nào?

Tỷ phú Trung Quốc thân Bạc Hy Lai bị điều tra

Bạc Hy Lai bị loại khỏi Trung ương Đảng

Phu nhân cựu bí thư Trùng Khánh

Việt-Long, RFA - 12-04-2012

'Người Anh xấu số' ở Trùng Khánh

Quân khu Thành Đô 'bị điều tra'

Bauxite Việt Nam - 20/04/2012

Ba câu hỏi dành cho Bắc Kinh

Chủ tịch TQ bị ông Bạc Hy Lai "nghe lén"

Đảng Cộng sản Trung Quốc đang thanh trừng nội bộ

Bạc Qua Qua lái xe Porsche

VNE – 27-4-2012

Báo chí Mỹ đưa tin con trai ông Bạc Hy Lai, chính trị gia mới bị cách chức của Trung Quốc, phải nhận ba giấy phạt vì vi phạm luật lệ giao thông khi lái chiếc xe thể thao đắt tiền Porsche tại Mỹ.

Bạc Qua Qua từng gây ấn tượng với bạn bè khi mời được diễn viên nổi tiếng Thành Long đến trường học. Ảnh: Chariweb

Thông tin này được tờ Wall Street Journal của Mỹ công bố hôm nay, chỉ vài ngày sau khi Bạc Qua Qua lên tiếng phủ nhận việc mình sở hữu xe ô tô đắt tiền Ferrari.

Bí thư tỉnh ủy Quảng Đông : Ngôi sao đang lên của đảng Cộng sản Trung Quốc

Tình tiết mới trong cuộc điều tra về vợ ông Bạc Hy Lai

Kêu gọi cách chức ông Chu Vĩnh Khang

MESSAGE:

SCIENTIFIC RESEARCH

AUTHORS

BACKER

STATISTICS/TOTAL