10 SỰ KIỆN THẾ GIỚI
1. Mùa xuân ảrập và những bất ổn ở khu vực Bắc Phi-Trung Đông
Khởi đầu từ Tunisia, các cuộc biểu
tình chống chính phủ lan rộng lan rộng tại các nước Ảrập vùng Bắc Phi và
Trung Đông như Ai Cập, Yemen, Algeria, Libya, Jordani, Bahrain... Được
gọi với cái tên là “Mùa Xuân Ảrập”, làn sóng biểu tình và nổi dậy của
đông đảo dân chúng tại nhiều nước khu vực đã dẫn đến sự sụp đổ hoặc phải
chấp nhận chuyển giao quyền lực của nhiều chính thể, tạo ra cơn địa
chấn chính trị đối với toàn bộ khu vực và gây chấn động thế giới. Tại
Libya, các cuộc không kích kéo dài 8 tháng của NATO, chỉ kết thúc khi
nhà lãnh đạo Lybia Muammar Gaddafi bị sát hại. Cuộc chiến tại Libya với
sự tham sự của các thế lực bên ngoài kết thúc song những mục tiêu ổn
định, an ninh thịnh vượng cho đất nước này vẫn còn là viễn cảnh xa vời.
Không chỉ riêng Libya, hầu hết các nước có chính quyền được lập ra sau
sức ép từ các cuộc xuống đường rầm rộ cũng đang có nguy cơ tái bất ổn,
cho thấy một “Mùa Xuân Ảrập” đã kéo dài tới tận mùa Đông.
2. Thảm họa kép ở Nhật Bản
Ngày 11/3, thế giới bị sốc bởi thảm
họa kép động đất-sóng thần tại vùng bờ biển Đông Bắc Nhật Bản, gây ảnh
hưởng nặng nề tới nền kinh tế thứ ba thế giới. Nhiều thành phố ven biển
bị xóa trắng, gần 30.000 người chết và mất tích, nhà cửa, đường sắt,
đường bộ bị phá hủy nặng nề. Nghiêm trọng hơn, động đất sóng thần còn
phá hủy, gây chấn động lớn gây rò rỉ phóng xạ tại nhà máy điện hạt nhân
Fukushima khiến Nhật Bản rơi vào cuộc khủng hoảng hạt nhân trầm trọng.
Ước tính thiệt hại do động đất sóng thần gây ra là 309 tỉ USD.
Động đất tại Nhật Bản và khủng hoảng
hạt nhân đã tăng áp lực lên nền kinh tế toàn cầu vốn đang hồi phục mong
manh, thắt chặt nguồn cung của nhiều loại hàng hóa từ con chip máy tính
đến phụ tùng ô tô và tăng nỗi lo về lãi suất cao hơn. Mặc dù vậy, theo
thông báo của Chính phủ Nhật Bản, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong quý
3 đã tăng 6%, qua đó đánh dấu sự phục hồi nhanh chóng của quốc gia này
sau thảm họa.
3. Trùm khủng bố Osama bin Laden bị giết
Kẻ cầm đầu mạng lưới khủng bố Al-Qaeda
và là kẻ chủ mưu vụ tấn công nước Mỹ ngày 11/9/2001. Trận đột kích ngày
1/5/2011 của lực lượng đặc nhiệm Mỹ diễn ra táo bạo, nhanh gọn vào nơi
trú ẩn của Osama bin Laden ở thành phố Abbottabad thuộc lãnh thổ
Pakistan. Sự kiện này đã kết thúc cuộc truy đuổi kéo dài 10 năm của Mỹ
đối với Bin Laden - nhân vật bị truy nã gắt gao nhất thế giới. Cái chết
của Osama bin Laden rõ ràng là một cú giáng mạnh vào vị thế và sức mạnh
của Al-Qaeda, đồng thời sẽ đem lại cho Mỹ những lợi thế mới. Tuy nhiên,
việc Bin Laden bị tiêu diệt không có nghĩa là nước Mỹ có thể dễ dàng kết
thúc cuộc chiến chống khủng bố trên phạm vi toàn cầu đã gây ra bao hệ
lụy cho họ trong nhiều năm qua, trong bối cảnh chiến trường Afghanistan
còn ngổn ngang, bạo lực có nguy cơ tái bùng phát, quan hệ với Pakistan –
đồng minh quan trọng tại Nam Á - bị rạn nứt nghiêm trọng do thiếu niềm
tin.
4.Phong trào “chiếm phố Wall” lan rộng
Khởi nguồn chỉ với một nhóm nhỏ tại Zucotti Park, New York ngày 17/9/2011, phong trào “Chiếm phố Wall” đã bùng nổ và lan rộng trên toàn nước Mỹ và 951 thành phố tại 82 quốc gia ở tất cả các châu lục. Với khẩu hiệu "Chúng tôi là 99%", phong trào đã thể hiện sự tức giận của người dân Mỹ trước sự bất ổn của nền kinh tế cũng như sự phân hóa giàu nghèo trong xã hội tư bản.
Cuộc biểu tình đã tố cáo các ông trùm
tài chính phố Wall đang làm giàu bằng những trò lươn lẹo tài chính, và
chính là nguyên nhân đẩy đất nước đi vào khủng hoảng, khiến hàng triệu
người thất nghiệp. Thế nhưng những kẻ này lại hoàn toàn không bị ảnh
hưởng gì, khi mà các ngân hàng được cứu trợ bởi tiền thuế của nhân dân,
thêm vào đó là sự thao túng các chính trị gia nhằm ban hành những đạo
luật có lợi nhất cho mình.
Một phong trào biểu tình phản ánh sự bất bình sâu sắc của người dân trước những bất công trong phân chia của cải trong xã hội.
5. Nợ công – mối nguy chưa giải tỏa
Cuộc khủng hoảng nợ công bùng nổ vào
cuối năm 2009 tại Hy Lạp và năm 2011 đã lan sang các nước khác trong
Eurozone và kéo dài cho đến tận bây giờ. Sau Hy Lạp và Ireland, các nước
Tây Ban Nha, Bỉ, Bồ Đào Nha, và Ý cũng đang nằm trong nguy cơ vỡ nợ.
Tại Mỹ, ngày 02/08/2011, trần nợ Mỹ được điều chỉnh tăng thêm 2,4 nghìn
tỷ USD để ngăn Mỹ vỡ nợ. Xếp hạng tín dụng của Mỹ bị đánh tụt xuống mức
AA+, có thể tiếp tục bị hạ tiếp trong từ 12 đến 18 tháng tới. Trái phiếu
Bộ Tài chính Mỹ có xếp hạng thấp hơn so với trái phiếu chính phủ Anh,
Đức, Pháp hay Canada.
Nhiều quốc gia trong Eurozone đã phải
áp dụng những chính sách thắt lưng buộc bụng khiến người dân bất bình.
Hiện tại, trong khi lãnh đạo các nước thuộc liên minh châu Âu vẫn chưa
tìm ra được một biện pháp triệt để, từng thông tin từ châu Âu đều có tác
động mạnh tới thị trường thế giới. Nguy cơ tan rã của khu vực đồng Euro
hiện đang hiển hiện hơn lúc nào hết. EIU hạ mức dự báo tăng trưởng GDP
cho Eurozone xuống còn 0,3% vào năm 2012 từ dự báo trước đó là 0,8%. EU
không đạt được thỏa thuận đột phá để cải thiện tình hình.
6. Mỹ trở lại châu Á - TBD
Năm 2011 có thể nói là Năm châu Á-Thái
Bình Dương của Mỹ, với những chuyển dịch mạnh mẽ cả trong tuyên bố
chính sách và hành động, cả về quân sự, ngoại giao và kinh tế đối với
khu vực hiện đang được Washington đặt trong ưu tiên chiến lược toàn cầu
của mình. Sự trở lại châu Á của Mỹ được phản ánh rất rõ nét tại khu vực
Đông Nam Á, với việc Mỹ lần đầu tiên tham dự Hội nghị thượng đỉnh Đông Á
(EAS) tháng 11/2011 hay việc Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương
(Trans-Pacific Partnership - TPP) hiện đứng đầu trong các chương trình
nghị sự thương mại của Washington. Chính sách trở lại châu Á-Thái Bình
Dương của Mỹ phản ánh một thực tế đang thay đổi về mặt kinh tế và địa
chính trị toàn cầu. Chính sách này chắc chắn sẽ khiến vũ đài chính trị -
kinh tế của khu vực vốn đã sôi động này sẽ càng trở nên nóng bỏng hơn
bởi những ảnh hưởng nhất định đến lợi ích của nhiều quốc gia trong khu
vực.
7. lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-il qua đời
Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-il
đột ngột qua đời ngày 17/12. Ban lãnh đạo Triều Tiên kêu gọi nhân dân
tiếp tục vững bước dưới sự lãnh đạo của Đại tướng Kim Jong-un, con trai
út của nhà lãnh đạo mới qua đời. Các nước, đặc biệt là Hàn Quốc, Nhật
Bản và Mỹ hồi hộp theo dõi mọi động thái ở Bắc Triều Tiên. Sự thay đổi
lãnh đạo ở quốc gia này nhiều khả năng sẽ mở ra một trang mới trong cục
diện bán đảo Triều Tiên và khu vực.
8. Mỹ chấm dứt cuộc chiến Iraq
Ngày 18/12/201, Mỹ tuyên bố kết thúc
cuộc chiến kéo dài 9 năm tại Iraq. Tổng thống Barrack Obama tuyên bố đây
là một "thời khắc lịch sử" của quân đội Mỹ song cũng thừa nhận, cuộc
chiến này gây nhiều tranh cãi ngay từ khi bắt đầu và việc “Kết thúc một
cuộc chiến tranh bao giờ cũng khó khăn hơn bắt đầu một cuộc chiến”. Còn
tại Afghanistan, Mỹ rút 10.000 binh sĩ trước thời hạn chót cuối năm nay,
hoàn tất giai đoạn một kế hoạch rút toàn bộ lực lượng tác chiến vào năm
2014. Kế hoạch rút quân của Mỹ khỏi chiến trường Iraq và Afghanistan
nhằm chấm dứt hai cuộc chiến dai dẳng "hao người tốn của," làm suy giảm
nhiều sức mạnh chính trị và ảnh hưởng quốc tế của Mỹ. Hơn 6.300 lính Mỹ
đã thiệt mạng và gần 40.000 lính bị thương, tiêu tốn 1.300 tỷ USD và con
số này vẫn chưa dừng lại ở đó. Tuy nhiên, Mỹ đã không thể thực hiện
được mục tiêu biến Iraq thành một nền dân chủ ổn định và ủng hộ phương
Tây. Ngay sau khi quân Mỹ rút đã xảy ra nhiều cuộc đánh bom đẫm máu giữa
các phe phái ở Iraq.
9. Cuba cải cách kinh tế.
Đại hội Đảng Cộng sản Cuba lần thứ VI
(tháng 4/2011) mở ra một giai đoạn mới trong lịch sử quốc đảo Caribbe
này với việc thông qua chính sách “cập nhật mô hình nền kinh tế,” huy
động tiềm năng của các thành phần kinh tế ngoài Nhà nước. Chủ tịch Cuba
Raul Castro đã kêu gọi thực hiện triệt để những điều chỉnh trong chính
sách kinh tế, coi đây là con đường duy nhất để duy trì cách mạng Cuba,
yêu cầu sự thay đổi tận gốc về nhận thức trong xã hội Cuba, đặc biệt là
trong đội ngũ lãnh đạo. Năm 2011 là năm chính phủ Cuba đã ban hành nhiều
chính sách quan trọng, trong đó từng bước chấp nhận sở hữu tư nhân và
mở cửa đón đầu tư nước ngoài.
10. Steve Job, ‘’thầy phù thùy’’ ở thung lũng silicon qua đời, tạo ra khoảng trống lớn trong làng công nghệ số
Một trong những cái chết gây bất ngờ
và luyến tiếc nhất trong năm qua chính là sự ra đi của huyền thoại công
nghệ Steve Jobs. Không chỉ những người của làng công nghệ mà hầu như tất
cả mọi người, từ các chính trị gia, những ngôi sao giải trí đến những
người yêu thích sản phẩm của Apple, đều cảm thấy sững sờ. Nhà sáng lập
Apple đã ra đi vĩnh viễn hôm 5/10 ở tuổi 56 sau 7 năm chiến đấu với căn
bệnh ung thư tuyến tụy. Cuộc đời của ông là một câu chuyện cảm động về
một người bị hắt hủi, ra đi trong tủi hờn vì bị sa thải bởi chính công
ty do mình lập ra. Nhưng vượt lên nỗi đau, với tầm nhìn đột phá và sức
sáng tạo phi thường, Steve Jobs đã làm thay đổi cả ngành công nghệ máy
tính, tạo ra cuộc cách mạng trên thị trường âm nhạc và thị trường
smartphone bằng những sản phẩm gây kinh ngạc như MacBook, iPod, iTunes,
iPhone và mới đây nhất là iPad.
|
Thứ Ba, 21 tháng 2, 2012
42. Những sự kiện lớn 2011
