21:12' 22/1/2013
Những dấu cộng
Mi-an-ma cải cách toàn diện
Tiếp
nối những quyết định quan trọng của Tổng thống Mi-an-ma Thên Xên từ năm
2011, năm 2012, Mi-an-ma tiếp tục có nhiều chính sách thay đổi lớn.
Nhiều chính sách cải tổ nền kinh tế, mở cửa đã được áp dụng để thu hút
đầu tư, như các chính sách ưu đãi, miễn thuế trong 5 năm cho các nhà đầu
tư nước ngoài, bảo đảm không quốc hữu hóa, nới lỏng kiểm soát tư hữu
đất đai, thả nổi đồng tiền kít,... Dấu hiệu cải cách này đã nhận được
phản ứng tích cực của thế giới: Mỹ quyết định tái lập quan hệ ngoại giao
và nới lỏng cấm vận; Liên minh châu Âu (EU) và Ô-xtrây-li-a gỡ bỏ các
lệnh trừng phạt. Mi-an-ma trở thành điểm sáng trong bức tranh chính trị
khu vực, khi quốc gia này thực hiện thành công lộ trình cải cách dân chủ
toàn diện trên cả ba trụ cột chính trị, kinh tế và xã hội.
Liên hợp quốc công nhận Nhà nước Pa-le-xtin
Ngày
30-11-2012 đã trở thành ngày trọng đại đối với toàn dân tộc Pa-le-xtin
sau khi Liên hợp quốc ra quyết định công nhận Pa-le-xtin là “Nhà nước
quan sát phi thành viên” với 138 phiếu thuận, 9 phiếu chống và 41 phiếu
trắng, tương đương hơn 2/3 số phiếu cần thiết theo quy định, bất chấp sự
phản đối kịch liệt của Mỹ và I-xra-en. Với sự kiện này, Pa-le-xtin bước
sang giai đoạn lịch sử mới, vào đúng dịp kỷ niệm tròn 65 năm “Ngày quốc
tế đoàn kết với nhân dân Pa-le-xtin”, ngày 29-11-1947. Thắng lợi chính trị quan trọng này của Pa-le-xtin trở thành điểm sáng duy nhất tại Trung Đông trong năm 2012.
Thái Lan, Cam-pu-chia rút khỏi biên giới tranh chấp
Tranh
chấp lãnh thổ giữa Thái Lan và Cam-pu-chia quanh ngôi đền cổ 900 năm
tuổi Pơ-rết Vi-hia (Preah Vihear) ở biên giới chung giữa 2 nước đã được
chính thức tháo ngòi nổ sau khi 2 bên rút hết binh sĩ ra khỏi khu vực
này theo phán quyết của Tòa án Công lý quốc tế (IJC). Đây được coi là
bước tiến quan trọng nhằm cải thiện quan hệ giữa 2 nước. Quyết định rút
quân được đưa ra sau cuộc gặp giữa Thủ tướng Cam-pu-chia Hun Sen và Thủ
tướng Thái Lan Y.Si-na-oa-tra tại Xiêm Riệp vào trung tuần tháng 7-2012.
Ô-lym-píc Luân Đôn 2012 thành công rực rỡ
Diễn
ra từ ngày 27-7 đến 12-8-2012, Ô-lym-píc Luân Đôn 2012 được đánh giá là
thế vận hội thành công về mọi mặt. Ô-lym-píc Luân Đôn đạt con số người
xem kỷ lục, với 4,8 tỷ lượt khán giả trên toàn cầu. Như vậy, sau 64 năm
chờ đợi, Ô-lym-píc lại trở về với Luân Đôn vào đúng dịp Nữ hoàng
Ê-li-da-bét II kỷ niệm 60 năm đăng quang. Ô-lym-píc Luân Đôn đã đem đến
cho toàn thế giới sự ngạc nhiên và khâm phục qua lễ khai mạc, bế mạc
hoành tráng và đậm chất nhân văn cùng rất nhiều kỷ lục thể thao mới được
xác lập tại đây.
Và, những dấu trừ
Trung Đông bất ổn hơn
Tình
trạng xung đột giữa lực lượng ủng hộ Tổng thống Xi-ri Ba-sa An Át-sát
và phe đối lập ở nước này bắt đầu từ đầu năm 2011, kéo dài suốt năm 2012
đã làm hơn 42.000 người thiệt mạng, trên 3 triệu người phải đi lánh
nạn, trong khi các nước lớn vẫn đang bất đồng và chia rẽ sâu sắc trong
việc đưa ra một giải pháp hữu hiệu cho cuộc khủng hoảng này. “Mùa xuân
Ả-rập” ở Xy-ri đã diễn ra quá dài.
Ở
Ai Cập, cựu Tổng thống Ai Cập H.Mu-ba-rắc bị kết án chung thân; phán
quyết của tòa án bãi bỏ các cáo buộc tham nhũng chống ông H.Mu-ba-rắc đã
khiến hàng nghìn người bất bình, đổ xuống các đường phố ở Cai-rô và
những thành phố khác. Tháng 6-2012, ứng viên của Tổ chức Anh em Hồi giáo
- ông M. Mô-si trở thành Tổng thống Ai Cập, đồng thời là vị tổng thống
đầu tiên không liên quan tới quân đội. Tuy nhiên, những bất ổn vẫn tiếp
tục diễn ra ở quốc gia này. Mặc dù hơn 64% số cử tri tham gia 2 đợt
trưng cầu dân ý đã ủng hộ bản dự thảo Hiến pháp mới gây nhiều tranh cãi,
nhưng theo các nhà quan sát, kết quả này chưa thể giúp Ai Cập chấm dứt
bế tắc chính trị hiện nay, mà ngược lại, có thể sẽ càng châm ngòi cho
các hoạt động phản đối bùng nổ mạnh mẽ hơn.
Tại
Li-bi, việc Đại sứ Mỹ C.Xti-ven cùng 3 nhân viên lãnh sự Mỹ bị sát hại
không chỉ phơi bày sự thật đằng sau sự tuyên truyền của phương Tây về
những tiến bộ tại Li-bi, mà còn là đòn cảnh báo trước sự can thiệp của
Mỹ tại “chảo lửa” Trung Đông.
“Nóng” tranh chấp chủ quyền biển đảo ở Đông Bắc Á và Biển Đông
Tranh
chấp giữa Trung Quốc với một số nước Đông Nam Á đã làm Biển Đông trong
năm 2012 liên tục nổi sóng. Tàu cá, tàu hải giám Trung Quốc bao quanh
bãi đá ngầm Sca-bơ-ru (Scarborough)/Hoàng Nham, dẫn đến sự căng thẳng
với Phi-líp-pin hồi đầu năm 2012. Cũng trong năm này, Trung Quốc tuyên
bố thành lập thành phố Tam Sa, phát hành hộ chiếu in bản đồ Trung Quốc
có “đường lưỡi bò”,… những động thái được một số nhà phân tích cho là
sách lược tiến 3 bước lùi 2 bước của Trung Quốc trong việc từng bước
hiện thực hóa yêu sách “đường lưỡi bò”.
Căng
thẳng giữa Trung Quốc - Nhật Bản xung quanh vấn đề đảo Xên-ca-cư/Điếu
Ngư bị đẩy lên đỉnh điểm khi Nhật Bản quốc hữu hóa một số đảo trong quần
đảo này, châm ngòi cho một đợt biểu tình chống Nhật Bản lan rộng khắp
Trung Quốc. Căng thẳng giữa Nhật Bản và Hàn Quốc gia tăng sau khi Xơ-un
bắt đầu dùng tên mới cho 2 đỉnh núi thuộc quần đảo Đốc-đô/Ta-kê-si-ma
đang có tranh chấp với Nhật Bản trong các bản đồ, sách giáo khoa và các
cổng thông tin điện tử kể từ ngày 29-10-2012. Những tranh chấp, căng
thẳng gia tăng tại Biển Đông và biển Hoa Đông trong năm qua đã gây nhiều
lo ngại đối với hòa bình và an ninh khu vực.
Bức tranh kinh tế toàn cầu u ám
Gam
màu chủ đạo của nền kinh tế thế giới năm 2012 vẫn là một màu xám. Mỹ -
nền kinh tế số một thế giới bí bách với “vách đá tài chính”. Châu Á -
động lực tăng trưởng của thế giới gặp nhiều khó khăn với xuất khẩu suy
giảm. Trung Quốc có tốc độ tăng trưởng thấp nhất trong 13 năm qua. Khu
vực đồng tiền chung châu Âu vẫn chìm sâu trong khủng hoảng nợ công. Hàng
loạt ngân hàng lớn vướng vòng lao lý. Nguy cơ “bong bóng” và sự thất
bại nặng nề của một số hoạt động phát hành cổ phiếu lần đầu ra công
chúng (IPO), cùng nhiều tên tuổi lớn trong ngành điện tử lâm vào cảnh
thua lỗ. Hoạt động sản xuất trên toàn cầu suy giảm với sự trì trệ của
những “đầu tàu” kinh tế. Mặc dù đã có một vài tín hiệu khởi sắc trong 3
tháng cuối năm, nhưng sự phục hồi của nền kinh tế thế giới vẫn còn rất
mong manh. Dân chúng ở nhiều nước châu Âu tố cáo chính phủ đẩy họ vào
cảnh khốn đốn khi buộc phải cắt giảm chi tiêu. Ở thời điểm căng thẳng
nhất của khủng hoảng nợ công ở châu Âu, vào tháng 6-2012, người ta thậm
chí còn tính đến khả năng Hy Lạp có thể không còn ở trong Khu vực đồng
tiền chung châu Âu nữa. Thành lập các quỹ bình ổn, quỹ giải cứu nợ hay
liên minh ngân hàng trong Khối ơ-rô là các giải pháp được EU đưa ra để
giải quyết khủng hoảng nợ công. Tuy nhiên, việc tham gia các quỹ này
hiện cũng đang là thách thức trong EU. Thủ tướng Anh Đa-vít Ca-mơ-rôn
từng đề cập đến khả năng nước này có thể rời khỏi EU. Trong năm 2013
này, kết quả cuộc bầu cử ở 2 nền kinh tế lớn của khối là Đức và
I-ta-li-a sẽ là một yếu tố tác động đến hiệu quả giải quyết khủng hoảng
nợ công tại châu Âu./.
