Chuyên mục bình luận “Asia minus one” ngày 7/6 của báo “Bưu điện Hoa Nam buổi sáng” cho
rằng đang hình thành một nhóm ở châu Á gọi tắt là “GAPAC” (những sức
mạnh châu Á xung quanh Trung Quốc). Đây không phải là một tổ chức chính
thức nhưng là một tập hợp đang âm thầm kháng cự lại Bắc Kinh.
“Thành
viên” của nhóm này có thể kể ra Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Ấn Độ,
Ôxtrâylia và hai sức mạnh Đông Nam Á đang đột ngột nổi lên là Inđônêxia
và Việt Nam. Những liên lạc và hợp tác kín đáo giữa họ đang gia tăng,
được bao trùm bởi những câu hỏi về an ninh và chiến lược nảy sinh do sự
trỗi dậy của Trung Quốc. Có thể coi đây là một nhóm hỗ trợ, tự giúp đỡ
lẫn nhau của các nhà ngoại giao và quan chức an ninh. Họ đoàn kết bởi
một vấn đề chung là tất cả cảm thấy cần tiếp tục can dự sâu sắc với
Trung Quốc, nhưng cũng muốn tìm cách kháng cự lại Bắc Kinh khi cần
thiết. Những người trong cuộc gọi đây chính là một tình thế khó xử thời
hiện đại.
“GAPAC”
không có hội nghị chính thức và những màn tụ họp của họ cũng hiếm khi
lộ rõ. Nhưng có thể lần theo các liên kết chiến lược ngày càng tăng giữa
các thành viên. Ví dụ như hai quốc gia khác hẳn nhau là Nhật Bản và Ấn
Độ đang trong giai đoạn “ve vãn” nhau bước đầu, hay In-đô-nê-xia và Việt
Nam được gắn kết với nhau trong việc thúc đẩy hành động ở Đông Nam Á về
vấn đề biển Đông. Cũng cần xem xét hợp tác an ninh mới giữa Hàn Quốc và
Ôxtrâylia, một quan hệ tiếp sức cho liên kết đồng minh Đông Á mới được
củng cố lại giữa Mỹ với cả Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong khi đó, tất cả
các thành viên đang tranh thủ Việt Nam khi những ngờ vực trước đây về Hà
Nội phai nhạt vào lịch sử.
Ngay
cả khi sự hiện diện đặc biệt của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lương
Quang Liệt là tâm điểm tại đối thoại Shangri-la vừa qua ở Xinh-ga-po,
các “phiên họp” không chính thức của “GAPAC” vẫn âm thầm diễn ra bên lề.
Trong lúc Bắc Kinh đẩy mạnh chính sách ngoại giao quân sự của mình, sự
hợp tác kín đáo khắp “GAPAC” cho thấy họ đang hướng tới mục tiêu gì. Một
quan chức an ninh Ấn Độ nhận xét: “Tất cả chúng tôi đều hài lòng khi
thấy những quan chức như Lương Quang Liệt trở nên can dự hơn. Nhưng ở
hậu trường, chúng tôi đều tìm thấy một sự an toàn mới trong số đông. Đó
là một cảm giác các sức mạnh chính ở châu Á đang gần gũi nhau hơn khi
phải tìm cách thức ứng xử với Bắc Kinh”. Các quan chức Nhật Bản cũng
chia sẻ quan điểm này. Cựu cố vấn Tổng thống của Hàn Quốc, Tiến sĩ Lee
Chung-min, người đang dõi theo chặt chẽ xu hướng của các “sức mạnh bậc
trung” ở châu Á, đánh giá: “Về cơ bản, chính Trung Quốc đẩy chúng tôi
đến gần nhau hơn. Họ quá lớn để kiềm chế, nhưng bằng cách này hay cách
khác, đôi lúc chúng tôi phải hành động để ghìm Trung Quốc lại”.
“GAPAC”
đang nổi lên vượt ngoài ASEAN, khối đã thể hiện sức mạnh mới trong 18
tháng qua và đã hợp thức một hội nhị thượng đỉnh Đông Á liên kết các sức
mạnh ở Đông Á, trong đó có Trung Quốc, Mỹ và Nga. Với tính hình thức
của việc ra quyết định của ASEAN, “GAPAC” mang ý nghĩa thực tế hơn. Đáng
lưu ý, những sức mạnh truyền thống châu Á như Xinh-ga-po, Ma-la-ixia và
Thái Lan đang “nấn ná” ngoài rìa. Dường như “GAPAC” mang tính phản ứng
nhanh hơn vì mục tiêu của họ là tác động đến những phát triển trong khu
vực.
Theo SCMP
Đinh Anh (gt)
http://nghiencuubiendong.vn/tin-quoc-te-tong-hop/1607-mot-lien-minh-chong-trung-quoc-dang-hinh-thanh
