Hội
nghị An ninh châu Á lần thứ 10 (Đối thoại Shangri-La 10) diễn ra từ
ngày 3 đến 5/6. Hội thảo năm nay có sự tham dự của đại diện từ 28 quốc
gia. Đây là một trong những diễn đàn hàng đầu khu vực trong lĩnh vực an
ninh quốc phòng. Sau đây là một số thông tin đáng chú ý được NCBĐ tổng
hộp từ nhiều nguồn.
Ngày
4/6, tại hội nghị đối thoại an ninh Shangri - La ở Singapore, Đại tướng
Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam phát biểu rằng Việt
Nam chủ trương mở rộng quan hệ hợp tác với các nước trong và ngoài khu
vực nhằm đối phó với mối đe dọa chung, trong đó có an ninh biển.
Bộ
trưởng quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh tuyên bố 6 tàu ngầm Kilo
chạy bằng diesel mà Việt Nam mua của Nga là nhằm giúp đất nước tự phòng
vệ. Theo ông Phùng Quang Thanh thì đó là một hoạt động bình thường của
Quân đội Nhân dân Việt Nam. Việc mua các tàu ngầm đó nhằm mục đích tự
phòng vệ và tham gia xây dựng đất nước. Chính sách của Việt Nam hoàn
toàn là tự vệ và không bao giờ xâm phạm chủ quyền của nước khác. Tướng
Phùng Quang Thanh cũng tuyên bố Việt Nam phải ngăn chặn bất cứ ai cố xâm
phạm chủ quyền của Việt Nam
Trong
phát biểu, ông Phùng Quang Thanh nhắc đến các vụ việc vừa qua tại khu
vực tranh chấp Biển Đông, mà cụ thể là tàu khảo sát Bình Minh 02 của
Petro Việt Nam bị tàu hải giám của Trung Quốc cắt cáp thăm dò ngày 26/5
vừa qua tại vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam. Việt Nam
mong muốn những sự việc như thế không tái diễn nữa. Việt Nam cũng kêu
gọi việc tuân thủ và thực hành đầy đủ Công ước Quốc tế về Luật biển năm
1982, tuyên bố về cách ứng xử tại Biển Đông, DOC, mà Trung Quốc và ASEAN
đã ký kết; cũng như cùng nhau xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển
Đông, COC.
Tờ Sài gòn Tiếp thị
trích phát biểu của Đại tướng Phùng Quang Thanh rằng Việt Nam hy vọng
Trung Quốc tôn trọng các chính sách mà họ công bố và những chính sách đó
sẽ chuyển thành hiện thực.
Tờ
báo này cũng trích phát biểu với giới truyền thông của Trung tướng
Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Quốc phòng Việt Nam, cùng tham gia hội nghị
đối thoại Shangri-La, cho rằng khu vực biên giới, đất liền giữa Việt Nam
và Trung Quốc đã trở thành khu vực hòa bình và hợp tác cho cả hai phía,
nhưng trên Biển Đông là một câu chuyện khác.
Về cuộc gặp Bộ Trưởng Quốc Phòng Việt - Trung,
truyền thông nhà nước Việt Nam và Trung Quốc tỏ rõ sự khác biệt khi
tường thuật về sự kiện này này. Hai bộ trưởng đã có cuộc gặp ngắn vào
chiều 3/6 bên lề Đối thoại Shangri-La tại Xinh-ga-po. Chỉ có các hãng
truyền thông chính thống nhất của quân đội và hai nhà nước được tiếp cận
đưa tin về sự kiện này.
TTXVN và báo Quân đội Nhân dân
của Việt Nam cho hay trong bản tin sau được các báo đài trong nước đồng
loạt đăng lại, rằng Bộ Trưởng Quốc Phòng Phùng Quang Thanh đã “nêu rõ
với người đồng nhiệm Trung Quốc về sự việc tàu thăm dò địa chấn Bình
Minh 2 ngày 26/5 đã bị tàu hải giám của Trung Quốc cắt cáp khi hoạt động
sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam”. Ông Thanh được dẫn lời
nói với Tướng Lương Quang Liệt của Trung Quốc: “Vụ việc đang gây bức xúc
trong dư luận nhân dân và khiến lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam lo
ngại”.
Theo
báo Việt Nam, Đại tướng Phùng Quang Thanh “đề nghị các cơ quan cấp dưới
của hai bên chấp hành nghiêm chỉnh những cam kết của lãnh đạo hai nước,
đồng thời nhấn mạnh rằng hai bên cần bình tĩnh giải quyết vấn đề một
cách hòa bình, thông qua đàm phán dựa trên luật pháp quốc tế”. Ông Thanh
cũng được nói đã kêu gọi hai bên tích cực hợp tác và hết sức kiềm chế
để không xảy ra những vụ việc tương tự, vì “điều đó sẽ ảnh hưởng tới
quan hệ song phương và hình ảnh của Trung Quốc”.
Báo
Việt Nam nhấn mạnh chi tiết Thượng tướng Lương Quang Liệt tuyên bố:
“Chúng tôi xin nói rõ là Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc không có
hành động can dự nào vào sự việc vừa diễn ra”. Thượng tướng Lương Quang
Liệt “nhất trí với đánh giá của Đại tướng Phùng Quang Thanh” và cho biết
“Trung Quốc sẵn sàng thảo luận vấn đề này ở các diễn đàn đa phương và
phản đối các hành động đơn phương".
Ngày
5/6, Bộ Trưởng Quốc Phòng Philíppin Gazmin Voltaire đã công khai tuyên
bố trước diễn đàn Shangri-La rằng “một số hành động của các nước khác”
đã làm cho các quốc gia khác như Philíppin phải lo lắng và quan ngại.
Ông Gazmin nêu lên thí dụ về việc ngư dân bình thường bị tàu chiến nước
ngoài cảnh cáo buộc họ phải rời khỏi khu vực.
Tuyên
bố của Bộ Trưởng Quốc Phòng Philíppin được đưa ra một ngày sau khi
Manila tố cáo Bắc Kinh phá hoại hòa bình, ổn định ở châu Á qua việc đưa
các tàu hải quân đến hù dọa những nước đang tranh chấp chủ quyền với
Trung Quốc tại khu vực quần Trường Sa.
Trong
khi đó, phát biểu tại diễn đàn Shangri-La ngày 5/6, Bộ Trưởng Quốc
Phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt đã đề xuất 4 nguyên tắc trong hợp tác
an ninh quốc tế.
Bốn nguyên tắc này là: một, tôn trọng lẫn nhau, đối xử bình đẳng, chiếu cố tới lợi ích cốt lõi và mối quan tâm quan trọng của nhau. Hai, thông cảm lẫn nhau, tăng cường tín nhiệm, nắm bắt toàn diện và chính xác ý đồ chiến lược của nhau. Ba, cùng có lợi cùng thắng, chung lưng đấu cật, không liên minh nhằm vào bên thứ ba. Bốn,
mở cửa bao dung, đoàn kết hợp tác, hoan nghênh các nước trên thế giới
đóng góp cho an ninh của khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Bộ
Trưởng Lương Quang Liệt cho biết, bốn chủ trương và nguyên tắc này từ
trước tới nay không những là sáng kiến và lời kêu gọi với bên ngoài của
Trung Quốc, mà còn là thực tế chính sách của Trung Quốc, đồng thời biến
nói thành hành động thực tế bằng nhiều hình thức.
Bộ
Trưởng Quốc Phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt tuyên bố là Trung Quốc
“không có tham vọng bá quyền hay muốn đe dọa nước nào”. Trước các đồng
nhiệm châu Á họp tại Singapore, Bộ Trưởng Quốc Phòng Trung Quốc tập
trung đến điều mà ông gọi là tinh thần “dân chủ ngoại giao”. Ông Lương
Quang Liệt lập luận rằng “chỉ có bảo vệ dân chủ trong quan hệ quốc tế và
tôn trọng quyền lợi tối thượng của mỗi nước thì mới có thể tạo được một
nền hòa bình lâu dài”. Ông còn cảnh báo các nước trong vùng “không nên
liên minh với nhau để chống một nước thứ ba”.
Trước
đó, ngày 4/6, cũng tại Diễn đàn Shangri-La, Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ
Robert Gates đã cảnh báo về thái độ khiêu khích của Trung Quốc và ông
cho rằng nếu không có một cơ chế giải quyết xung khắc ôn hòa thì sẽ khó
tránh khỏi một cuộc xung đột vũ trang.
Để
trấn an các đồng minh, ông Robert Gates cam kết Mỹ sẽ đưa thêm vũ khí
mới vào châu Á từ tàu chiến đến máy bay tàng hình và phương tiện chiến
tranh tin học và trong 5 năm tới đây, sự hiện diện của Mỹ tại Á châu từ
bắc Á đến Ấn Độ Dương sẽ hùng hậu hơn hiện nay.
Theo báo Yomiuri Shimbun
số ra ngày 5/6, Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Gates khẳng định lợi ích của Mỹ
ở vùng biển châu Á. Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Robert Gates nói hôm 4/ 6
là Mỹ thấy tranh chấp lãnh thổ ở châu Á là mối đe dọa an ninh biển trong
khu vực và yêu cầu những vấn đề đó được thảo luận trong một khuôn khổ
đa phương.
Trong
bài phát biểu tại Thượng đỉnh An ninh Châu Á gồm các lãnh đạo quân sự
và bộ trưởng quốc phòng mà gọi là Đối thoại Shangri-La ở Singapore, ông
Gates nói “an ninh biển vẫn là một vấn đề có tầm quan trọng đặc biệt
trong khu vực với việc các nước nhận chủ quyền lãnh thổ và sử dụng thích
hợp khu vực biển là một thách thức đối với ổn định và thịnh vượng của
khu vực”. Mặc dù không chỉ rõ, song ông Gates muốn nói đến tranh chấp
lãnh thổ ở biển Đông, các đảo Trường Sa mà Trung Quốc, Đài Loan,
Malaysia, Philíppin, Việt Nam và Brunei đang đòi chủ quyền.
Ông
Gates nói quan điểm của Mỹ rất rõ ràng “chúng tôi có lợi ích quốc gia
về tự do hàng hải, trong thương mại và phát triển kinh tế không bị ngăn
trở, và trong cả luật quốc tế. Bằng cách cùng làm việc trong các diễn
đàn đa phương và khu vực, gắn chặt với các nguyên tắc chúng ta tin tưởng
là lợi ích cho tất cả các bên trong khu vực, chúng ta có thể đảm bảo
rằng tất cả có thể đến được vùng nước quốc tế một cách bình đẳng và mở
cửa. Ông Gates nói Mỹ giữ vững cam kết “duy trì sự có mặt quân sự thiết
thực” ở châu Á mặc dù có khó khăn về ngân sách.
Đặc
biệt, ông Gates nói Mỹ sẽ tăng cường sự có mặt hải quân phối hợp với
Australia và triển khai các tầu chiến đấu duyên hải đến Xinh-ga-po vì
với Xinh-ga-po Mỹ có hiệp định khuôn khổ chiến lược. Ông Gates nói châu Á
thiếu một cơ chế mạnh mẽ cho hợp tác đa phương trong quá khứ và bày tỏ
lạc quan rằng Hội nghị BTQP ASEAN mà năm 2010 đã mở rộng thêm Nhật và
một số cường quốc khác ngoài Đông Nam Á tham gia, gồm có Trung Quốc, Ấn
Độ, Nga và Mỹ tham gia, sẽ giúp đỡ xử lý các vấn đề an ninh biển.
Ông
Gates cũng nói hôm 3/6 là quan hệ quân sự giữa Mỹ và Trung Quốc đang
“trên đường tích cực hơn” sau một số thụt lùi, song 2 bên nên tiến thêm
để tăng cường quan hệ và cùng làm việc để giải quyết các vấn đề khu vực.
Trong
bài phát biểu khai mạc tại cuộc gặp với đồng nhiệm Trung Quốc, ông
Gates nói hai chính phủ đã thấy rằng khía cạnh quân sự trong toàn bộ mối
quan hệ giữa hai bên là “chưa được phát triển”.
NCBĐ (tổng hợp)
http://nghiencuubiendong.vn/tin-ncbd/1564-i-thoi-shangri-la-10-quan-tam-an-ninh-bin
