Kế thừa truyền thống hữu nghị và hợp tác tốt đẹp
Ấn Độ đã từng thiết lập quan hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp với nhiều
nước châu Phi và luôn ủng hộ cuộc tranh đấu giành độc lập và tự do của các nước
ở châu lục này chống lại chế độ thực dân tới đây để “khai hóa” thuộc địa. Từ
những năm 1990, với chủ trương đa phương hóa và đa dạng hóa quan hệ quốc tế, Ấn
Độ đã hợp tác với tất cả các quốc gia và các khu vực trên thế giới, trong đó
đặc biệt chú trọng quan hệ với các nước châu Phi.
Cùng chung
khát vọng với Ấn
Độ đưa hàng triệu người dân thoát khỏi cảnh nghèo đói, nhiều quốc
gia ở châu Phi cũng như Ấn Độ trong những năm qua đã gặp phải những
khó khăn giống nhau trong các lĩnh vực kinh tế, y tế và giáo dục, nên các nước châu
Phi và Ấn Độ đều rất muốn hợp tác với nhau. Trong hơn một thập kỷ qua, sự hợp
tác giữa Ấn Độ và các nước châu Phi đã đạt được nhiều kết quả ấn tượng và ngày
càng phát triển.
Về kinh tế: Các
quốc gia châu Phi đang nổi lên với vai trò là một thị trường lớn cho hàng hóa
Ấn Độ thâm nhập. Theo số liệu chính thức, kim ngạch thương mại giữa Ấn Độ và châu Phi tăng từ 5,5 tỉ USD năm
2001 lên 45 tỉ USD năm 2010. Hai bên đề ra mục tiêu nâng giá trị buôn bán song
phương lên 70 tỉ USD vào năm 2015. Đầu tư của Ấn Độ vào châu Phi tăng 83,7% năm
2009. Châu Phi chiếm 33% trong tổng mức đầu tư ra nước ngoài của Ấn Độ, tập
trung chủ yếu vào các lĩnh vực khai thác dầu khí, viễn thông, giao thông - vận
tải và công nghệ thông tin. Trong 5 năm qua, các doanh nghiệp của Ấn Độ đã thực
hiện 85 hợp đồng mua bán, sáp nhập tại châu Phi, với tổng số vốn lên tới 16 tỉ
USD, trong các lĩnh vực năng lượng, sản xuất hàng tiêu dùng, công nghiệp sản
xuất xi măng và dệt may. Là nền kinh tế lớn thứ 3 ở châu Á, Ấn Độ đang thúc đẩy
nhanh nỗ lực chinh phục thị trường châu Phi trong 5 năm qua và sẽ tiếp tục tăng
mức đầu tư thông qua các dự án lớn.
Về năng lượng:
Theo khung hợp tác Ấn
Độ - châu Phi được đưa ra sau Hội nghị cấp cao Ấn - Phi lần thứ 1
diễn ra tại Niu Đê-li (Ấn Độ) hồi tháng 4-2008, năng lượng là 1 trong 7 lĩnh
vực mà cả hai bên cam kết hợp tác. Ấn Độ với nền kinh tế “đói” năng lượng và
dân số gia tăng, đang ngày càng hướng về châu Phi.
Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) dự báo, đến năm 2050, do sự tăng trưởng nhanh
chóng, Ấn Độ sẽ phải nhập khẩu 90% nguồn cung cấp dầu mỏ. IEA cũng dự báo Ấn Độ
sẽ tăng cường hợp tác với châu Phi để đa dạng hóa nguồn cung cấp năng lượng.
Trong 3 năm qua, Ấn Độ đã ký các thỏa thuận khai thác dầu mỏ với Ni-giê-ri-a,
Ăng-gô-la và nhiều nước châu Phi khác bao gồm Xu-đăng, Li-bi, Ai Cập và Ga-bông
để đẩy mạnh đầu tư vào lĩnh vực khai thác khí tự nhiên và dầu mỏ. Các công ty
dầu mỏ của Ấn Độ rất quan tâm các dự án năng lượng tại Cốt Đi-voa, Ga-na và
Sát. Ngoài ra, Ấn Độ cũng đang tìm kiếm các nguồn u-ra-ni tại châu Phi nhằm
phát triển chương trình hạt nhân dân sự đầy tham vọng của mình. Ấn Độ còn cam
kết giúp đỡ các công ty châu Phi cải thiện kỹ năng bằng việc chia sẻ công nghệ
và kinh nghiệm chế biến kim loại, vì thế các nước châu Phi không đơn thuần xuất
khẩu quặng thô.
Về lĩnh vực công nghệ thông tin: Đây là thế mạnh của Ấn Độ. Trong bối cảnh chỉ có hơn
một nửa dân số châu Phi được tiếp cận mạng Internet, các nước châu Phi muốn tận
dụng thế mạnh của Ấn Độ trong lĩnh vực công nghệ thông tin.
Trong chuyến thăm và làm việc tại Ê-ti-ô-pi-a hồi tháng 7-2007, Ngoại trưởng Ấn
Độ đã đưa ra sáng kiến xây dựng trang thông tin điện tử để tạo điều kiện cho Ấn
Độ tiếp cận dân chúng của 53 nước châu Phi. Trang thông tin điện tử xuyên châu
lục này cho phép các trường học và bệnh viện ở khắp châu Phi kết nối với các cơ
sở hàng đầu ở Ấn Độ. Sáng kiến này trước hết nhằm mục đích đưa các công nghệ
của Ấn Độ trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và giáo dục đến với nhân dân châu
Phi với giá thấp nhất thế giới.
Về phát triển xã hội: Ấn Độ đã tham gia các dự án liên quan tới điện khí
hóa nông thôn ở Mô-dăm-bích và Ê-ti-ô-pi-a; xây dựng các tuyến đường xe lửa ở
Xê-nê-gan và Ma-li; tham gia dự án xi-măng ở Công-gô. Các công ty Ấn Độ tham
gia xây dựng tòa nhà Quốc hội Ga-na và nhiều doanh trại quân đội ở Xi-ê-ra
Lê-ôn
Về y tế: Ấn
Độ chủ trương cung cấp dược phẩm cho các nước châu Phi với giá thấp hơn so với
các nước phương Tây để giúp các nước tại đây khắc phục các căn bệnh hiểm nghèo
như sốt rét, lao và AIDS đang lan rộng.
Về giáo dục:
Chính phủ Ấn Độ chủ động và nhiệt tình ủng hộ các chương trình đào tạo và trao
đổi kỹ thuật với phần lớn các nước châu Phi. Hơn bốn thập kỷ qua, mỗi năm Ấn Độ
đã đào tạo kỹ thuật viên cho 1.000 công dân của các nước cận sa mạc Xa-ha-ra và
có tới 15.000 sinh viên châu Phi đang theo học tại các trường đại học, cao đẳng
ở Ấn Độ. Nhiều người trong số này được Chính phủ Ấn Độ cấp học bổng.
Về hợp tác quốc phòng: Ấn Độ đang đóng vai trò quan trọng trong hoạt động
gìn giữ hòa bình tại châu Phi. Hiện Ấn Độ có khoảng 3.500 quân tại Cộng hòa
Công-gô, Ê-ti-ô-pi-a và Ê-ri-tơ-ri-a.
Tiếp tục gia tăng ảnh hưởng ở châu Phi
Vừa qua, Hội
nghị cấp cao Ấn
Độ - châu Phi lần thứ 2 do Thủ tướng Ấn Độ Man-mô-han Xinh và
Tổng thống Ghi-nê Xích Đạo Ô-bi-ang Ngu-ê-ma (Obiang Nguema) đồng Chủ tọa đã
kết thúc thành công tại thủ đô A-đi A-bê-ba của Ê-ti-ô-pi-a, với sự tham dự của
nguyên thủ 15 quốc gia và gần 700 đại biểu đến từ Ấn Độ và các nước châu Phi.
Với chủ đề
“Tăng cường quan hệ đối tác: chia sẻ tầm nhìn”, các đại biểu tham dự Hội nghị tập
trung thảo luận các vấn đề bảo vệ môi trường, năng lượng, an ninh lương thực,
đầu tư, thương mại và cải cách của Liên hợp quốc (LHQ) trong khuôn khổ mối quan
hệ đối tác giữa Ấn Độ và châu Phi. Kết thúc Hội nghị, lãnh đạo Ấn Độ
và các nước châu Phi đã thông qua nhiều tuyên bố và hiệp định quan trọng. Đó là:
- Tuyên bố A-đi A-bê-ba kêu gọi cải cách toàn diện LHQ, trong đó có việc
mở rộng danh sách thành viên Hội đồng Bảo an, mà Ấn Độ và các nước châu Phi cam
kết ủng hộ lẫn nhau trong việc giành ghế thường trực tại cơ quan quyền lực này.
- Hiệp định khung về tăng cường hợp tác Ấn Độ -
châu Phi nhằm thúc đẩy quan hệ về kinh tế.
- Nhiều hiệp
định hợp tác Ấn
Độ - châu Phi trong nhiều lĩnh vực, từ thương mại tới khoa học,
theo đó Ấn
Độ cam kết dành cho châu Phi khoản vay 5 tỉ USD trong vòng 3 năm
để thúc đẩy kinh tế châu lục này tăng trưởng. Trước đó, tại Hội nghị cấp cao
châu Phi - Ấn Độ lần thứ nhất (năm 2008), Ấn Độ cũng đã đề nghị dành cho châu
Phi khoản vay ưu đãi 5,4 tỉ USD trong 5 năm. Ấn Độ tuyên bố hỗ trợ Liên minh
châu Phi (AU) 700 triệu USD để thành lập các cơ quan mới, nhằm hỗ trợ và quản
lý các nhóm ngành chế biến thực phẩm, dệt tổng hợp và xây dựng một trung tâm dự
báo thời tiết để hỗ trợ cho ngành nông nghiệp và ngư nghiệp, dự báo diễn diễn thiên
tai và quản lý nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Ngoài ra, Hội nghị chuyên đề thông tin truyền thông Ấn Độ-châu Phi, Hội chợ thương mại, trao đổi văn hóa và liên hoan phim giữa hai bên cũng được tổ chức nhân dịp này.
Ngoài ra, Hội nghị chuyên đề thông tin truyền thông Ấn Độ-châu Phi, Hội chợ thương mại, trao đổi văn hóa và liên hoan phim giữa hai bên cũng được tổ chức nhân dịp này.
Bên lề Hội
nghị, Ấn Độ và AU ký biên bản ghi nhớ để Ấn Độ xây dựng 10 trung tâm đào tạo
hướng nghiệp, 4 trung tâm giáo dục trong các lĩnh vực ngoại thương, công nghệ
thông tin và nghiên cứu kim cương tại các nước châu Phi.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Ấn Độ Man-mô-han Xinh tuyên bố, các
nước châu Phi sở hữu tất cả những điều kiện cần thiết để trở thành một trong
những trọng tâm phát triển kinh tế của thế giới trong thế kỷ XXI. Vì vậy, Ấn Độ
sẽ hợp tác cùng “châu lục đen” để biến tiềm năng thành hiện thực. Thủ tướng Ấn
Độ Man-mô-han Xinh khẳng định, Ấn Độ sẽ tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực của các nước
châu Phi trong việc phát triển cơ sở hạ
tầng, hội nhập khu vực và phát triển nhân lực.
Về phía châu
Phi, Tổng thống Ghi-nê Xích đạo Ô-bi-ang Ngu-ê-ma hiện đang giữ chức Chủ tịch
AU hoan nghênh sự hỗ trợ của Ấn Độ dành cho các nước châu Phi trong cuộc chiến xóa đói nghèo và
thực hiện Các mục tiêu thiên niên kỷ. Chủ tịch Ủy ban AU Giăng Pinh (Jean Ping)
cũng khẳng định, Hội nghị cấp cao Ấn Độ-châu Phi là sự kiện trọng đại trong
việc phát triển quan hệ đối tác hai bên, đồng thời đánh giá cao sự hỗ trợ của
Ấn Độ dành cho châu Phi./.
http://www.tapchicongsan.org.vn/Home/Binh-luan/2011/346/An-Do-gia-tang-anh-huong-o-chau-Phi.aspx
