Mỹ tăng cường hiện diện quân sự ở Biển Đen
Đến thăm
Ru-ma-ni, Tướng Đun-can Măc-nap (Duncan McNabb) đề nghị nhà
cầm quyền ở Bu-ca-ret cho Mỹ sử dụng hai cơ sở hạ tầng của quốc gia này làm
trạm vận tải trung gian để chuyên chở lực lượng và thiết bị quân sự từ châu Âu
và I-răc tới Ap-ga-ni-xtan và ngược lại. Trước đó, ngày 02-05-2011, Hội đồng
tối cao về quốc phòng của Ru-ma-ni đã thông qua chủ trương cho phép Mỹ sử dụng
sân bay mang tên Mi-kha-in Cô-gan-ni-xi-nu (Mihail Kogalniceanu) và hải cảng ở
thành phố Côn-xtan-ta (Constanta) để phục vụ hoạt động chuyên chở của Mỹ. Ngày
17-5-2011, Tướng Mỹ đến Ru-ma-ni để ký kết thoả thuận này.
Các căn cứ chuyển tải ở Ru-ma-ni sẽ là động lực để Mỹ tiếp tục xây dựng
tuyến vận tải từ Ap-ga-ni-xtan đi qua Gru-gi-a, A-dec-bai-dan và Thổ Nhĩ Kỳ,
nghĩa là không đi qua lãnh thổ Nga. Điều này sẽ giảm bớt sự phụ thuộc của Mỹ
vào mạng lưới vận chuyển để bảo đảm hậu cần đi qua Nga. Tuyến vận tải này còn
là “con đường tơ lụa” mới để Mỹ tiếp cận khu vực Trung Á. Điều đáng lo ngại hơn
là sự hiện diện quân sự của Mỹ ở Biển Đen sẽ khống chế Hạm đội của Nga ở đây.
Các căn cứ
quân sự của Mỹ ở Ru-ma-ni có tác động đến tình hình địa chính trị ở Biển Đen,
trước hết, ảnh hưởng tới các nỗ lực của Nga phát triển mối quan hệ năng lượng
với Tây Âu và các nước Ban-căng. Đồng thời, sẽ làm thay đổi nội dung hợp tác
giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ở Biển Đen. Trong bối cảnh đó, các quốc gia trong khu
vực Biển Đen như Bun-ga-ri, Gru-di-a, Môn-đô-via, U-crai-na nhận thấy họ cũng
có thể đóng vai trò đối trọng chiến lược với Nga.
Trong bối
cảnh các sự kiện diễn ra nhanh chóng trong quan hệ giữa Mỹ và Ru-ma-ni, sự hợp
tác giữa hai nước đang vượt ra khỏi khuôn khổ bảo đảm hậu cần cho các cuộc
chiến tranh ở I-răc và Ap-ga-ni-xtan. Ngày 03-5-2011, Chính phủ Ru-ma-ni tuyên
bố cho phép Mỹ bố trí căn cứ tên lửa đánh chặn thuộc hệ thống phòng thủ tên lửa
của Mỹ tại căn cứ không quân Đe-ve-xe-lu (Deveselu). Ngày 05-05-2011, Bộ ngoại
giao Ru-ma-ni tuyên bố rằng hiệp định mà theo đó quốc gia này cho phép Mỹ triển
khai hệ thống phòng thủ tên lửa trên lãnh thổ của họ đã được hoàn tất và sẽ
được lãnh đạo chính trị của hai nước phê chuẩn vào cuối năm 2011. Sắp tới đây,
để bảo đảm an ninh cho các thành phần thuộc hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ ở
Ba Lan và Ru-ma-ni, Mỹ sẽ tăng cường hiện diện quân sự trên lãnh thổ các quốc
gia này, cùng với các lực lượng đã từng bố trí sẵn từ trước ở châu Âu trong
khuôn khổ NATO.
Đe dọa tiến trình “cài đặt lại” quan hệ Mỹ - Nga
Ngay lập tức, Nga đã có phản ứng trước quyết định của Mỹ bố trí các thành
phần thuộc hệ thống phòng thủ tên lửa ở Ru-ma-ni. Ngày 04-5-2011, Bộ trưởng Ngoại
giao Nga Xec-gây La-vrôp tuyên bố: "Phía Nga chăm chú theo dõi sự phát
triển tình hình liên quan đến hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ vì nó có thể
tạo ra nguy cơ đe dọa lực lượng hạt nhân răn đe chiến lược của Nga trong tương
lai. Trong tình hình đó, một vấn đề cấp thiết hơn bao giờ hết là Mỹ cần công
khai và chính thức khẳng định những cơ sở pháp lý bảo đảm rằng hệ thống phòng
thủ tên lửa của Mỹ ở châu Âu không nhằm vào các lực lượng hạt nhân chiến lược
của Nga".
Rõ ràng,
việc mở rộng toàn diện mối quan hệ chiến lược giữa Mỹ và Ru-ma-ni đã ảnh hưởng
đến quá trình “cài đặt lại” quan hệ giữa Mỹ và Nga. Giới nghiên cứu chiến lược
của Nga đang nghiên cứu khả năng sẵn sàng đáp trả kế hoạch của Mỹ. Cựu Tham mưu
trưởng Hải quân của Nga, đô đốc Vich-to Crap-chen-cô (Viktor Kravchenko) cho
rằng: các trận địa phòng thủ tên lửa mới của Mỹ ở Ru-ma-ni sẽ làm mất cân bằng
lực lượng ở Biển Đen. Do đó, Nga sẽ phải tăng cường củng cố tiềm lực quân sự
của Hạm đội Biển Đen.
Trong khi đó, các cuộc đàm phán ở cấp chuyên gia về việc ký kết giữa Mỹ
với Nga về việc Nga tham gia xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa chung ở châu
Âu đang tiến triển hết sức chậm chạp. Nếu các cuộc đàm phán này thất bại do
liên quan đến những mâu thuẫn giữa Nga với Mỹ, Ba Lan và Ru-ma-ni, thì quá
trình “cài đặt lại” quan hệ Mỹ - Nga sẽ chấm dứt. Nga sẽ phải áp dụng các biện
pháp đáp trả như nghiên cứu chế tạo tên lửa đường đạn xuyên lục địa thế hệ mới
có khả năng vượt qua hệ thống phòng thủ tên lửa toàn cầu của Mỹ trong tương
lai.
Như vậy,
cùng với việc gánh nặng cuộc chiến tranh ở I-răc và Ap-ga-ni-xtan được giải tỏa,
Mỹ bắt đầu quay trở lại thực hiện chiến lược toàn cầu của họ. Việc Mỹ tăng
cường hiện diện quân sự ở Biển Đen nói riêng và châu Âu nói chung diễn ra đồng
thời với các cuộc “cách mạng” đang diễn ra ở châu Phi và Trung Đông mà thực
chất là các hành động đã được lên kế hoạch của Mỹ nhằm hạn chế ảnh hưởng của
Nga và Trung Quốc trên toàn bộ khu vực Trung Đông Lớn. Chính vì thế, Mat-xcơ-va cũng như Bắc Kinh tuyên bố
hết sức lo ngại và chú ý theo dõi diễn biến chiến lược của Mỹ giành giật ưu thế
trên toàn bộ khu vực Trung Đông Lớn, trong đó, có cả khu vực Trung Á, nơi được
coi là không gian có các lợi ích sống còn của Nga và là “sân sau” của Trung
Quốc./.
