Cạnh
tranh Mỹ - Trung đang có những ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống chính trị
thế giới, trong đó Đông Nam Á không phải là ngoại lệ. Sự trung dung,
cân bằng ngoại giao, chính trị là bước đi bảo đảm cho nền hòa bình, ổn
định khu vực.
Chuyến
thăm Thái Lan của TTh Mỹ Obama và TTg/TQ Ôn Gia Bảo là phép thử lớn đối
với Thái Lan. Không may cho TL, TTg Yingluck lại không giữ được cân
bằng quan hệ với hai siêu cường. Mỹ và TQ đang cạnh tranh gay gắt để
giành lợi thế địa chính trị. Hiện Mỹ đang tập trung vào chính sách kiềm
chế TQ. Sự đối đầu giữa hai siêu cường trải dài từ Trung Đông, ĐNÁ tới
Bắc Á. Là chủ nhà đón hai nhà lãnh đạo siêu cường, TTg Yingluck dường
như cho thấy TL nghiêng về chính sách an ninh và quân sự của Mỹ.
Chính
sách ngoại giao cơ bản đặt yêu cầu cho TL phải cân bằng quan hệ với hai
siêu cường vào đúng thời điểm lịch sử này. Tuy nhiên, bà Yingluck lại
tỏ ra thân mật hơn với TTh Mỹ Obama trong cuộc gặp tại nhà khách chính
phủ. Trong khi đó, lễ đón TTg Ôn Gia Bảo dường như thiếu đi sự chân
thật. Nhưng Nhà vua TL đã đón tiếp hai nhà lãnh đạo Obama và Ôn hài hòa
hơn, ngầm khẳng định sự cân bằng của ngoại giao TL.
Vai
trò lãnh đạo của Mỹ đang bị suy giảm về mặt tài chính và kinh tế. Gánh
nặng của Mỹ đã buộc chính quyền phải in thêm tiền để duy trì sự ổn định
nguồn dự trữ tiền tệ của Liên bang. Đồng USD mất đi sức hút. Việc thanh
toán bằng vàng dần được thay thế vị trí của đồng USD trong mua bán dầu.
Quan hệ thương mại song phương giữa Mỹ và các khu vực khác cũng thay đổi
về phương thức thanh toán khác thay đồng USD. Ngân hàng TW trên thế
giới cũng giảm sô ngoại tệ dự trữ bằng đồng USD mặc dù hiện nay số dự
trữ ngoại tệ USD vẫn chiếm khoảng 60%.
Về
phần mình, vị thế TQ đang lên. Theo nguồn tin của tổ chức OECD vào năm
2030 kinh tế của TQ cộng với ÂĐ sẽ vượt kinh tế của Mỹ, EU và NB cộng
lại. Trung tâm sự tăng trưởng kinh tế thế giới sẽ chuyển sang châu Á còn
châu Âu chìm đắm trong cuộc khủng hoảng nợ khổng lồ. Mỹ mất đi vai trò
kinh tế đầu tàu. Nếu không có sự can thiệp của CP ở cả châu Âu và Mỹ thì
kinh tế và ngân hàng của các nước này sẽ bị suy thoái.
TQ
đang chuẩn bị quốc tế hóa đồng nhân dân tệ. Đồng nhân dân tệ đã từng có
thời bị dao động. Trong tương lai đồng tiền này sẽ trở thành sự lựa
chọn cho dự trữ ngoại tệ. Xuất khẩu của TQ đang giảm đi. Vì vậy TQ cần
tập trụng hơn vào như cầu trong nước. Khả năng in thêm đồng nhân dân tệ
để dùng thanh toán quốc tế sẽ tạo ra mối đe dọa mới cho kinh tế khu vực
và thế giới. TQ muốn in thêm tiền để mua các tài sản nước ngoài hơn là
để bù đắp cho khoản thu thâm hụt từ xuất khẩu của mình.
Việc in thêm USD là công thức thành công của Mỹ trong nhiều thập kỷ qua, nhưng trò chơi tài chính như vậy sắp kết thúc.
Mỹ
sẽ không bao giờ tỏ ra khoan nhượng trước việc quốc tế hóa đồng nhân
dân tệ hay các đồng tiền khác, do đó Mỹ đã hình thành chính sách với mục
tiêu kiềm chế TQ. Một TQ mạnh hay đồng nhân dân tệ mạnh sẽ làm cho đồng
USD yếu đi. Điều này cũng làm ảnh hưởng sức mạnh của Mỹ trong việc duy
trì vị trí quân sự của mình trong khu vực.
Mỹ
là đồng minh quân sự của TL ngay từ những năm 50. TQ có mối quan hệ hữu
nghị với TL đã có từ lâu đời. Ngay ở thế kỷ 19, Ông vua Chulalongkorrn
đã theo đuổi chính sách trung dung giữa Anh và Pháp. Anh đã đồng hóa ÂĐ,
Myanmar và Malaysia trở thành thuộc địa, trong đó Pháp đồng hóa các
nước Đông Dương. Bằng cách nhượng lại lãnh thổ và thông qua chính sách
thận trọng, Siam đã trở thành một nước độc lập giữa Anh và Pháp.
Hiện
nay lịch sử đã lặp lại. Mỹ muốn các nước còn lại của châu Á trở thành
căn cứ quân sự để chống lại TQ. Các nước châu Á bị cạnh tranh nhau bởi
lợi ích của Mỹ. TQ vẫn chưa có cuộc phản công nào. Đó không phải chỉ vì
Thái mà còn vì các nước ASEAN cũng đang phải gặp phải tình thế lưỡng
nan.
Kết
luận: sự khôn ngoan và thận trọng đòi hỏi Thái và các nước châu Á cần
kìm chế nỗi ghen tị để làm hài lòng các siêu cường. Khu vực này vốn dĩ
khá hòa bình trong một thời gian. Nếu như các siêu cường muốn tranh đấu
hãy để họ tranh đấu. Nhưng đối với TL và các nước khác trong khu vực cần
môi trường hòa bình và ổn định mà không phải đối đầu với một trong hai
siêu cường. Bà Yingluck dường như chưa nắm được sự phát triển mới của
tình hình quốc tế. Mối nguy cơ đang rõ ràng và hiện hữu.
Theo The Nation
Mỹ Anh (gt)
